Eind 2024 is het aantal camera’s in het EOS R-systeem sinds de komst van de EOS R in 2018 behoorlijk uitgebreid tot 13 modellen. Tijd dus voor een koopwijzer. Die deel ik in twee stukken: camera's met APS-C en met FF. In dit artikel een overzicht van de negen full-frame modellen.

Normaal gesproken vergelijk ik de camera’s vooral op specificaties, functionaliteit en bediening, maar ik heb gemerkt dat bij een rangorde vaak het motto geldt ‘Alle waar naar zijn geld’. Van een camera van 1500 euro kun je immers niet hetzelfde verwachten als van een model dat twee keer die prijs is. Toch kun je met die twee camera’s in 90% van de gevallen toch dezelfde foto’s maken. Daarom deze keer een ander soort ‘koopwijzer’, die gebaseerd is op mijn praktijkervaringen met de betreffend camera's en de foto’s die ik ermee gemaakt heb.

Specificaties
Eind 2024 bestaat het assortiment van spiegelloze EOS-camera met een full-frame sensor uit de volgende negen modellen, waarvan ik vervolgens mijn persoonlijke ervaringen geef en een klein portfolio presenteer. Helaas ontbreken mijn ervaringen met de EOS R5 mark II en EOS R1, omdat deze op het moment van schrijven nog niet op de redactie geweest zijn.

• EOS R | sep. 2018 | 30 Mp | € 1000,-* (review)
• EOS RP | feb. 2019 | 26 Mp | € 1000,- (review)
• EOS R6 | jul. 2020 | 20 Mp | € 1500,-* (review)
• EOS R5 | jul. 2020 | 45 Mp | € 3500,- (review)
• EOS R3 | apr. 2021 | 24 Mp | € 5700,- (review)
• EOS R6 mark II | nov. 2022 | 24 Mp | € 2500,- (review, koopwijzer)
• EOS R8 | feb. 2023 | 24 Mp | € 1600,- (review, koopwijzer)
• EOS R5 mark II | jul. 2024 | 45 Mp | € 4800,- (verzamelpagina)
• EOs R1 | jul. 2024 | 24 Mp | € 7500,- (verzamelpagina)

• EOS R
De EOS R had een moeilijke start. Ten eerste moest hij de hooggespannen verwachtingen waarmaken als eerste spiegelloze full-frame camera van Canon. Bovendien moest hij het bij mijn review ‘opnemen’ tegen mijn vertrouwde EOS 5D mark IV, mijns inziens een van de beste EOS-camera’s ooit. Mijn eerste ervaringen waren dan ook een ‘mixed bag’. De beeldkwaliteit was geweldig, het variangle lcd-scherm een lang vervulde wens, maar de bediening en (AF)-snelheid bleven in mijn ogen achter bij wat ik gewend was. Canon heeft met enkele firmware-updates de EOS R echter een prima boost gegeven en toen ik hem laatst nog eens in handen had, was het gewoon een heel goede camera. Niet zo snel als een EOS R6 en met minder snufjes, maar voor landschap, architectuur, interieur, macro, food en (studio)portretten nog een zeer capabele camera. Komen dergelijke onderwerpen vaak voor je lens, dan is de EOS R (als tweedehands) een overweging waard.

Voorbeeldfoto's EOS R

• EOS RP
Dankzij Canon Nederland kreeg ik de gelegenheid om de EOS RP voor een langere periode mee ‘het veld’ in te nemen en zo te ‘wennen’ aan een spiegelloze camera. En hoewel het kleine formaat met zwaardere L-lenzen niet ideaal was, ben ik toch langzaam van dit cameraatje gaan houden. Het is een ideale camera voor reportagewerk en met een IS-lens op de EOS RP, zoals de RF 35mm 1.8 IS (review), is het ontbreken van beeldstabilisatie op de sensor (IBIS) geen praktisch gemis.

Ook de EOS RP heeft in de loop van de tijd een paar firmware-updates gehad en het AF-systeem is nu prima in staat om bewegende onderwerpen te volgen, hoewel snelle actie en sport een uitdaging blijven. De beeldkwaliteit van de EOS RP met 26 Mp levert mooie beelden op, hoewel het dynamisch bereik iets achterblijft bij een EOS R of EOS R6. Desalniettemin is het nog steeds een prima aanschaf met een uitstekende prijs-prestatieverhouding.

Voorbeeldfoto's EOS RP

• EOS R6
De EOS R6 is nu al vier jaar een vaste waarde in mijn fototas en ik heb er nog geen dag spijt van dat ie mijn EOS 5D mark IV heeft vervangen. Soms mis ik wel de 30 Mp, maar op alle andere punten is het wat mij betreft de beste all-round camera van Canon ooit. Met een snel en betrouwbaar AF-systeem, hoge opnamesnelheid, perfecte handligging en bediening en veel nuttige functies. De beeldkwaliteit is perfect met een geweldig dynamisch bereik en de minste ruis bij hoge ISO’s van álle EOS R-camera’s. Je neemt hem vol vertrouwen mee op een bruidsreportage of receptie, maar hij staat ook zijn mannetje bij sportwedstrijden en snelle actie. En hoewel zijn opvolger (EOS R6 mark II) veel meer ‘kunstjes’ kent en nog sneller is, blijft de EOS R6 voor de vrijetijdsfotograaf nog steeds een topcamera.
De EOS R6 is ondertussen niet meer als nieuw te koop, maar voor rond de 1500 kun je nog een mooie tweedehands op de kop tikken, waarvan je nog vele jaren veel plezier kunt hebben.

Voorbeeldfoto's EOS R6

• EOS R5
De EOS R5 heeft, behoudens de 45 Mp en 8K video, veel gemeen met de EOS R6 en is daarom dé keuze van veel professionele EOS-fotografen als ook van de gevorderde vrijetijdsfotograaf. Ze stelt echter zwaardere eisen aan computerhardware en dataopslag. De beeldkwaliteit is bij lagere ISO’s ongeëvenaard in het EOS R-systeem, maar bij hoge ISO’s is een stopje meer ruis te zien dan bij de EOS R6. Net als de EOS R6 kun je de EOS R5 met vertrouwen inzetten bij elke denkbaar foto-onderwerp en produceert hij beelden die elke fotograaf doen laten watertanden.
Op 17 juli 2024 is zijn opvolger gepresenteerd, de EOS R5 mark II, wat nog meer een 'spierballen'-camera is en nog meer trucjes in 'zijn hoge hoed' heeft. Heb je echter behoefte aan pro-camera zonder veel poespas en met veel pixels en prima kwaliteiten voor wat betreft autofocus en video, dan is er vooralsnog geen reden om over te stappen.

Voorbeeldfoto's EOS R5

• EOS R3
Aangezien ik de EOS R3 maar kort in handen gehad heb, kan ik hier geen uitgebreid relaas doen over de kwaliteiten van deze camera. Maar ook al had ik deze camera langere tijd ter beschikking gehad, dan nog had ik slechts een fractie van de mogelijkheden van deze professionele camera praktisch gebruikt. Deze camera hoort in de handen van sportpro’s als Pim Ras, die weet wat werken onder hoge druk is met korte deadlines. En de EOS R3 is dan ook zijn vaste camera geworden. En dat betekent iets. Dat betekent ook dat de EOS R3 voor de gemiddelde vrijetijdsfotograaf eigenlijk geen toegevoegde waarde heeft ten opzichte van bijvoorbeeld een EOS R6 mark II.

Lees hier de eerste bevindingen van Pim Ras met de EOS R3 en ook die van Peter van Gogh (klik hier).

• EOS R6 mark II
De opvolger van de EOS R6, de mark II, heb ik twee keer op de redactie gehad. Eerst voor een review en later nog een keer om deze camera alleen te gebruiken met de elektronische sluiter. Als gebruiker van de EOS R6 heb ik gemerkt dat zijn opvolger op veel fronten net ietsje beter presteert, maar dat beeldkwaliteit en bediening nagenoeg gelijk zijn. De EOS R6 mark II is sneller (met de elektronische sluiter), beschikt over het meer intuïtieve AF-systeem van de EOS R3 en EOS R7 en heeft ook meer videokwaliteiten, maar dat waren voor mij geen doorslaggevende argumenten om te upgraden. Ook al omdat ik de EOS R7 als ‘tweede’ camera heb.

Voorbeeldfoto's EOS R6 mark II (review)

Toch is EOS R6 mark II net als zijn voorganger een alleskunner en hoef je met deze camera geen enkel onderwerp uit de weg te gaan. Als je budget toereikend is en je zoekt een camera waarbij je de komende vijf jaar niet aan een upgrade hoeft te denken, dan is de EOS R6 mark II een ‘no-brainer’. Punt.

Voorbeeldfoto's EOS R6 mark II (elektronische sluiter)

• EOS R8
Met de EOS R8 heb ik maar weinig tijd kunnen doorbrengen, maar heb het toch als een prima full-frame EOS ervaren. Het is eigenlijk een EOS RP (qua formaat en gewicht), maar dan in een modern jasje. Hij heeft net als de EOS R6 mark II, 24 Mp en deelt ook grotendeels diens AF-systeem. De camera zit vol leuke opties zoals in-camera focus stack en RAW pre-burst en snelheid en beeldkwaliteit zijn prima. Het ontbreken van beeldstabilisatie op de sensor is met IS-lenzen geen gemis. Ook is het de eerste EOS-camera zonder mechanische sluiter, maar hij beschikt wel over een Elektronisch 1^e gordijn-sluiter (EFCS) en dat werkt in 99% van de gevallen probleemloos.
De EOS R8 is als opvolger van de EOS RP het nieuwe instapmodel in het full-frame EOS R-systeem, hoewel hij op dat punt gezien zijn prijs stevige concurrentie heeft van de EOS R6. Moeilijke keuze, die voor iedereen persoonlijk is.

Voorbeeldfoto's EOS R8

• EOS R5 mark II en EOS 1
Hoewel de EOS R5 mark II en de EOS R1 al op 17 juli 2024 zijn gepresenteerd (persbericht), is het mij nog niet gelukt ze op de redactie te krijgen. Ik kan je daarom nog niet informeren over de mogelijkheden en nieuwe functies van deze twee pro-modellen. Ik hoop dat ik ze voor einde van dit jaar nog in handen krijg. Tot die tijd heb ik een verzamelpagina gemaakt van ervaringen van andere reviewers (klik hier). Mocht je nog tips hebben voor dergelijke reviews, laat het dan even weten (klik hier).

Samenvatting
‘Een camera is zo goed als zijn fotograaf’ en een koopwijzer blijft dus altijd subjectief. Hopelijk heb je met het lezen van mijn bevindingen en het zien van de foto’s een duidelijker beeld gekregen van welke camera het beste bij jou past. Succes!