Bij de introductie van de EOS 5D mark IV (augustus 2016) werd Dual Pixel Raw (DP-RAW) als één van de highlights genoemd in de specificaties van deze professionele allround full-frame EOS. Dankzij Dual Pixel Raw zou je na een opname het scherpstelpunt in DPP nog iets kunnen verschuiven. Dat is muziek in de oren van elke kritische macro- en portretfotograaf. Helaas werden de hoge verwachtingen in de praktijk niet waargemaakt (lees onze blog) en ‘stierf DP-RAW een stille dood’.

Twee opnamen
De unieke Dual Pixel-technologie kenmerkt zich door het feit dat elke pixel uit twee helften bestaat en zo geschikt is voor fasedetectie voor supersnelle én accurate autofocus. Er worden dus eigenlijk twee beelden opgenomen uit een iets verschillende hoek en daarom zou verschuiving van het scherpstelpunt in DPP mogelijk moeten zijn. Dat is in een zeldzaam geval misschien zichtbaar op 100% in Photoshop, maar in de praktijk heeft Dual Pixel RAW voor het achteraf kiezen van het scherpstelpunt geen toegevoegde waarde. Vooral niet omdat de bestandsgrootte het dubbele is van een gewone RAW-opname.

DPR Split
Het is na de eerste tests met Dual Pixel RAW in het najaar van 2016 dus heel stil geworden rondom dit toch wel bijzondere fenomeen. Die stilte is in februari 2018 enigszins verbroken door FastRawViewer met de introductie van een beta-versie van DPR Split (klik hier). Met deze software is het mogelijk om een Dual Pixel Raw bestand op te splitsen in een beeld van de linkerzijde en van de rechterhelft van elke pixel en deze twee beelden op te slaan als DNG-bestanden.

Daarbij rijst natuurlijk meteen de vraag wat daar het nut van is? Nu blijkt het zo te zijn dat in gevallen van DP-RAW-opnamen van onderwerpen met hoog contrast (landschap, interieur, architectuur) het tweede beeld een stop onderbelicht is ten opzichte van het eerste beeld, waarbij de helderheid van het eerste beeld overeenstemt met de camera-instellingen. In wezen dus een belichtingstrapje in één opname. Gaaf, maar - wederom - wat is de praktische waarde?

Het eerste voordeel zou kunnen zijn dat wanneer je per abuis in wolken, ramen of witte gevels overbelichte pixels hebt gekregen, dat je met het tweede beeld nog een grotere kans hebt deze geclipte gebieden in Lightroom te redden.

Tweede voordeel is misschien dat je met de twee beelden een HDR-montage maakt in Lightroom, zodat je een stop meer belichtingsruimte krijgt in hooglichten en schaduwen. Voordeel daarbij is dat er geen ghosting zal zijn van bewegende onderdelen.

Testjes
We hebben met de beta-versie van DPR Split enkele testjes gedaan met het splitsen van een Dual Pixel RAW-bestand

Het is inderdaad zo dat er in Lightroom in een overbelichte lucht meer detail te herstellen is in het onderbelichte DNG, dan uit de oorspronkelijke RAW. Wanneer we een gewone RAW vergelijken met de onderbelichte DNG van een DP-RAW die één stop is overbelicht, dan moet je heel goed kijken om verschil te kunnen zien in scherpte en kleur. Het lijkt soms wel of in de DNG meer ruis zit. Dat zou kunnen zijn omdat het beeld afkomstig is van halve pixels, die minder licht ontvangen hebben en dus meer versterkt moeten worden. Meer versterking, betekend meer ruis. Het verschil is echter klein. Dus staat je camera op Dual Pixel RAW en is een foto met hoog contrast ongewenst overbelicht, dan heb je dankzij DPR Split toch nog kans om met de onderbelichte versie aan de slag te gaan.

Als je overbelichte foto’s hebt, kun je dus met het tweede DNG-beeld van een DP-RAW de schade nog beperken. Je kunt echter ook bewust overbelichten, zodat je met de lichte versie (detail in schaduwen) en met de donkere versie (detail in de hooglichten) uit de split van een DP-RAW een HDR-montage doet in Lightoom. We hebben dit geprobeerd en dat werkt prima, hoewel de winst niet echt veel groter is dan met een enkele goed belichte, normale RAW. Kijk je in detai,l dan haal je meer detail terug in de hooglichten en in de schaduwen, maar dat komt met een prijs van meer ruis in beide gebieden. Het lijkt erop dat de extra ruis in de deelbeelden van de DP-RAW in de HDR-montage versterkt wordt. Je merkt het niet zozeer bij 100%, maar bij 400% is het duidelijk zichtbaar.

Samenvatting
Dual Pixel RAW. Een bijzondere techniek, waarvan echter de praktische toepasbaarheid om achteraf het scherpstelpunt te verschuiven twijfelachtig is. Dankzij DRP Split is DP-RAW in de EOS 5D mark IV toch weer een stukje interessanter geworden. Het is nog steeds geen tovermiddel, maar in gevallen van onderwerpen met hoog contrast toch zeker de moeite van het proberen waard. Probeer het zelf eens en laat ons jouw bevindingen weten.