Vertel het me en ik vergeet het.
Laat het me zien en misschien onthoud ik het dan.
Laat het me zelf doen en ik zal het begrijpen!
Confusius 450 AC

Als je overstapt van een volautomatische camera naar een systeemcamera en je wordt voor de eerste keer geconfronteerd met diafragma, sluitertijd, gevoeligheid, bewegingsonscherpte, scherptediepte en over- of onderbelichting, dan duizelt het je al snel van alle getallen en ingewikkelde onderlinge verbanden.
Door echter goed op sluitertijd, diafragma en ISO te letten bij het nemen of terugkijken van een (mislukte) foto, leer je echter al snel hoe alles in elkaar steekt.
De praktijk is dan ook de beste leerschool. Wil je echter een spoedcursus en toch niet je hoofd breken over alle nieuwe knopjes op je camera, dan kun je met CameraSim - op computer, tablet of telefoon - fotografisch leren ‘droogzwemmen’.

CameraSim
De herkomst van de naam CameraSim moge duidelijk zijn: camera simulation. Jon Arnold (VS) heeft deze naam verzonnen met het idee dat hij aankomende fotografen met een spiegelreflexcamera (DSLR) alle ins en outs wil bijbrengen van belichting en scherpte, zoals hij dat zelf ondervonden heeft.
Natuurlijk had hij dat - net als zo velen - kunnen doen met een tekstuele instructie of met foto’s of video, maar met de uitspraak van Confusius in het achterhoofd heeft hij een app ontwikkeld (Windows, Mac, iOS, Android), waarmee je met een virtuele systeemcamera foto’s kunt maken op basis van eigen instellingen van sluitertijd, diafragma en gevoeligheid. Heb je bepaalde instellingen gekozen, dan druk je op de ‘ontspanner’ en je ziet meteen het resultaat op belichting, bewegingsonscherpte, scherptediepte en beeldkwaliteit (ruis).
Klik hier voor de website van CameraSim.

Werking
De app is overzichtelijk en werkt heel intuïtief. In de Windows app zie je links een paneel met variabelen en de ontspanknop. Rechts toont het beeld dat je ziet door de zoeker van een DSLR, voordat je de foto neemt. Daar verschijnt ook het resultaat nadat je op de ontspanknop hebt geklikt.
Het onderwerp in het zoekerbeeld is heel slim opgebouwd. Het hoofdonderwerp (meisje met windmolentje) staat een paar meter voor een drukke achtergrond en geeft zo inzicht in het verschil in scherptediepte. Het meisje beweegt langzaam heen en weer en het windmolentje draait snel rond. Dat is gedaan om verschillen in bewegingsonscherpte van het onderwerp bij verschillende sluitertijden te visualiseren. Bij 1/50s is het meisje scherp en het molentje duidelijk onscherp en bij 1/500s (dus 10x zo kort) wordt pas de beweging van het windmolentje bevroren. Als je goed oplet, zie je ook de achtergrond enigszins bewegen. Dat simuleert de beweging van de camera en is de sluitertijd echt heel lang (1/30s of langer), dan zul je zien dat de hele foto onscherp is, dus ook de achtergrond. De beweging van de camera kun je voorkomen door het optie Statief (Tripod) aan te vinken. Je ziet de achtergrond in de zoeker dan stil staan, zoals ook in het echt het geval zou zijn geweest.
Bij de instellingen aan de linkerkant kies je eerst of er veel (zonnig) of weinig licht (binnen) aanwezig is. Helaas zie je daarvan alleen een icoontje in de zoeker en wordt niet het zoekerbeeld donkerder of lichter. Vervolgens geef je aan hoe ver je van het onderwerp staat (voorwerpsafstand) en hoe ver je ingezoomd bent (brandpunt van lens). Daarna kun je gaan spelen met diafragma, sluitertijd en gevoeligheid. Maak je in de A-stand (diafragmavoorkeur) het diafragma een stopje groter van f/5.6 naar f/4, dan zie je dat de sluitertijd een stopje korter wordt van bijvoorbeeld 1/30s naar 1/60s. Zo krijg je al een behoorlijk goed inzicht in het verband tussen de verschillende parameters.
In eerste instantie zie je niets anders veranderen in de zoeker dan alleen de waarden van de genoemde parameters. Dat is precies zoals je het in de zoeker van een spiegelreflex zou zien. Een fout in de belichting zie je pas als je de foto genomen hebt, en dat is zo ook in CameraSim geregeld. Dus klik op de ontspanner om het resultaat te zien. Is de belichting of de scherptediepte niet naar wens, dan wordt het waarom onder de foto toegelicht. Je kunt dan teruggaan naar het eerste scherm om een andere sluitertijd, diafragma of gevoeligheid te kiezen, maar in het resultaatvenster kun je ook interactief deze parameters wijzigen. Dat werkt ook heel verhelderend.
Bekijk de clip in de rechterkolom om een indruk te kijken van de werking.

Samenvatting
Heb je moeite met de getalletjes in de zoeker van je spiegelreflex en de gevolgen daarvan op je foto’s, dan kun je het begrip hiervan met CameraSim snel vergroten. Je kunt deze app ook goed gebruiken voor instructiedoeleinden bij workshops voor beginnende systeemfotografen.
CameraSim kan al veel zaken simuleren, maar we missen nog Belichtingscompensatie en de Witbalans. Jon Arnold heeft ons echter beloofd dat dit wel in de nieuwe versie aanwezig zal zijn en dat de toelichting bij de resultaatfoto’s dan misschien ook wel in het Nederlands zullen zijn. Duimen, dus.