Flitsfotografie staat bij de vrijetijdsfotograaf vaak niet ‘in een goed daglicht’: rode ogen, harde schaduw, glanspunten, koude kleuren, geen controle. Een van de redenen is dat de flitser zich altijd op de camera recht boven de lens bevindt en het onderwerp (onnatuurlijk) frontaal belicht. Met een off-shoe koord kun je een metertje naar links of rechts, maar de echte vrijheid ontstaat pas als je de flitser(s) draadloos aan kunt sturen. Hoe werkt het en wat zijn de voordelen? De eerste stapjes op weg naar strobisme.

Strobisme
Voordat we aan de slag gaan met draadloos flitsen, staan we even stil bij het fenomeen strobisme. Het was twee jaar geleden een actueel onderwerp in fotoland en het leek een ‘must do’ voor iedereen die met de laatste ontwikkelingen in de pas wil blijven. Strobisme is echter al redelijk oud en het is eigenlijk niet meer dan 100% controle over de belichting van het onderwerp met behulp van flitslicht, ook overdag. Vaak wordt met de instellingen van de camera de invloed van het bestaande omgevingslicht bijna geheel uitgesloten en het onderwerp met meerdere flitsers  - geholpen door een veelheid aan accessoires - uitgelicht, leidend tot heel dramatisch beeld. Iedere strobist werkt dus met draadloos aangestuurde flitsers, maar niet iedereen die draadloos flitst is meteen een strobist. En voor die laatste niet-strobisten is dit artikel bedoeld.

Wil je wel met draadloos flitsen aan de slag, maar heb je ook nog behoefte aan de grondbeginselen van flitsen, kijk dan eens naar onze serie artikelen over dit interessante onderwerp. Klik hier.

Draadloos
In principe kan vanaf elke EOS een Speedlite draadloos worden aangestuurd. Een Speedlite 580EX (II) kan als master dienen voor een andere Speedlite op afstand (slave). Je kunt die slave ook activeren met de Canon ST-E2 (trigger, ca. 220 euro) op je camera. Sinds de introductie van de EOS 7D is het echter ook mogelijk de interne flitser te gebruiken als master of trigger. Deze functionaliteit is later toegevoegd aan meerdere EOS camera’s die voorzien zijn van een interne flitser, zoals de EOS 60D, EOS 600D, EOS 650D, EOS 700D en natuurlijk ook - duizendpoot die hij is - aan de EOS 70D.
Het principe van draadloos flitsen is eenvoudig. Een (licht)bron op de camera stuurt een signaal naar een compatibele Speedlight (270EX II, 320EX, 430EX (II), 550EX of 580EX (II)) en laat daarmee de flitser afgaan. Voordeel van het systeem met de genoemde Speedlites is dat deze niet alleen het signaal van de master herkennen, maar gewoon mee blijven doen in het gehele E-TTL-systeem van je EOS. Het instellen van een goede belichting is daarmee relatief eenvoudig en kan vanaf de camera gebeuren.
Wat zijn eigenlijk de voordelen van draadloos flitsen? Allereerst is de hoek waaronder het flitslicht op het onderwerp valt niet meer evenwijdig aan de as van de lens, maar bijvoorbeeld van schuin boven. Dat zorgt voor meer contrast en meer flatteuze portretten. Vanaf de zijkant inflitsen voorkomt tevens een harde slagschaduw en rode ogen en je kunt er obstakels mee omzeilen. Bovendien kun je met de flitser los van de camera ook onderwerpen van heel dichtbij ‘beflitsen’, zoals bij macro. Je hebt dan niet per se een ringflitser nodig.
Tenslotte kun je het bereik van het flitslicht danig uitbreiden. Staat je model op 20 m bij een boom en wil je de voorgrond niet belichten met de flits, dan zet je de flitser op een statief op een meter of drie van het model, zodat alleen zij belicht wordt. Met één Speedlite op de camera en een andere een tiental meters verderop, zou je bijvoorbeeld een grote ruimte of een lange spelonk homogeen kunnen belichten. Met meerdere losse flitsers kun je een onderwerp ook langs meerdere zijde belichten.  Omdat de Speedlites klein zijn met relatief veel vermogen en een eigen stroombron kun je je met draadloos flitsen behoorlijk creatief uitleven en ga je het pad bewandelen van de strobist.

EOS 70D
De eerste stap maken in draadloos flitsen is niet moeilijk. Klap de interne flitser op en zoek in het menu van je EOS 70D in de P-, A- of M-stand via Flitsbesturing de optie Func.inst. interne flitser en activeer de optie Draadloze func.. Je kunt kiezen uit drie mogelijkheden: (1) alleen de draadloze flitser flitst, (2) master - opklapflitser EOS 70D - en slave flitsen samen in bepaalde verhouding en (3) master en slave flitsen samen elk met eigen instelling. Plaats de Speedlite (Speedlite 580EX II) op het bijgeleverde voetje of op statief. Zet hem op slave (zie handleiding) en kies Channel 1 en Slavegroup A. Het spelen kan nu beginnen en we zullen optie 1 en 2 toelichten met enkele foto’s. We hebben een geduldig onderwerp gekozen en zullen daarmee de invloed van de verschillende instellingen laten zien.

Opstelling
We hebben gekozen voor een zwarte achtergrond in een schaars verlichte ruimte. Ons model - type knuffelbeer - ligt op ongeveer 2 meter van de achtergrond, zodat de lichtbundel van de flitser (slave, linksvoor op ca. 1 ½ meter) niet direct de achtergrond achter het model belicht. In de M-stand kiezen we f/4 en 1/200s en regelen vervolgens de ISO tot het gehele onderwerp volgens de Meervlaksmeting 3 stops onderbelicht is (ISO 400). Daarmee zorgen we dat we een nagenoeg zwarte achtergrond krijgen.

1. Alleen de draadloze flitser flitst
De optie dat alleen de slave flitst is merkwaardig genoeg de tweede optie in het menu van draadloos flitsen, het icoontje van alleen de opzetflitser (Speedlite). Wij zouden het als eerste keuze zetten, omdat in deze stand de opklapflitser geen invloed heeft op de belichting van het onderwerp. Als je de draadloze functie zo instelt, dan zul je zien dat de opklapflitser wél flitst. Dat is even verwarrend, maar dit is slechts een aansturende flits voor de slave nog voor de sluiter open is. Meteen na deze voorflits gaat de sluiter open en flitst de Speedlite-slave om het onderwerp te belichten. En dat allemaal in minder dan een fractie van een seconde. Onvoorstelbaar, letterlijk.
Het effect van een flits van linksvoor zie je meteen en ten opzichte van de frontale flits vanaf de camera krijgt het onderwerp door de ontstane schaduwen meer diepte. Vind je de schaduw te donker, dan kun je het licht van de flitser via een reflectiescherm rechts naast het model gebruiken om de schaduwen in te vullen. Dat is een mooi gemiddelde van alleen frontaal of alleen linksvoor flitsen. Het effect van het reflectiescherm wordt bepaald door de grootte van het scherm, het materiaal, de afstand tot het onderwerp en de hoek van reflectie.

Flits frontaal	Flits linksvoor	Flits linksvoor met refl.scherm

Bij het draadloos aansturen van een flitser met behulp van flitslicht, zoals hier bij de EOS 70D, is het niet mogelijk 2e gordijn te flitsen of Hi-speed te synchroniseren.

2. Master (opklapflitser EOS 70D) en slave flitsen samen in bepaalde verhouding
Met één slave die het onderwerp belicht en een reflectiescherm kun je al heel aardige resultaten bereiken, eenvoudig en gecontroleerd. Wil je de schaduwen ontstaan door een off-camera flitser invullen met een invulflits vanaf de camera, dan moet je bij de EOS 70D de eerste optie kiezen in het menu Draadloos flitsen. De opklapflitser (master) flitst nu gelijktijdig met de slave en belicht dus ook het onderwerp. De kracht van beide filitsers zijn niet onafhankelijk te regelen, maar je kunt wel de verhouding aanpassen. Standaard is de verhouding 1:1, maar je kunt dat terugregelen tot 8:1, waarbij de slave dus een grotere output heeft dan de opklapflitser van de camera. Het belichtingsresultaat komt overeen met dat van het werken met één flitser met reflectiescherm, maar je kunt nu veel meer gecontroleerd en reproduceerbaar werken.

Slave:master = 1:1	Slave:master = 2:1	Slave:master = 4:1

Wil je de twee flitsers echt onafhankelijk kunnen aansturen, dan moet je optie drie kiezen in het menu Draadloos flitsen. Dit is iets voor meer gevorderde strobisten en zullen we hier verder niet bespreken.

Conclusie
Als je een flitser van de camera af kunt halen (off-camera) om een onderwerp anders dan frontaal te belichten, dan zal je flitsfotografie met sprongen vooruitgaan en ‘uit het kwade daglicht’ treden waarin flitsfoto’s over het algemeen staan. Met een EOS 70D en een Speedlite kan dat draadloos en als je daar een flitsstatiefje en een reflectiescherm aan toevoegt, dan is een mooi portret of hoogwaardige productfoto geen enkel probleem meer.

Gerelateerde artikelen
EOS 70D | Wifi instellen (klik hier)
EOS 70D | Wifi capture (klik hier)
EOS 70D | Meervoudige belichting (klik hier)
EOS 70D | Video-zoom (klik hier)
EOS 70D | in-camera RAW-JPEG (klik hier)
EOS 70D | in-camera HDR (klik hier)
EOS 70D | Fijnafstelling AF (klik hier)