Laat ik beginnen met het allerbelangrijkste: de conclusie dat ik geen enkel moment spijt heb gehad van deze toch redelijk kostbare aankoop (ca. €2.000). Maar zoals veel dingen in het leven heeft kwaliteit zijn prijs.
 |
| De Canon EF 100-400 f/4.5-5.6 L IS II USM) |
Dit artikel is trouwens geen volledige review (zie hiervoor het artikel van Pieter Dhaeze) maar een verwoording hoe ik dit objectief in de praktijk ervaren heb. Om de beschouwing wat interessanter te maken zijn diverse foto’s ingevoegd die gemaakt zijn tijdens het Asics NK Atletiek in Amsterdam en het NK Atletiek voor teams in Sittard met dit EF 100-400mm objectief. Deze sportevenementen zijn voor mij ideale gelegenheden om naast testen van apparatuur ook met collegafotografen, atleten, organisatie en liefhebbers te netwerken en te socializen.
 |
| Tijdens het NK in Amsterdam kwam ik in contact met een Australische fotograaf - midden vooraan - die, sinds een half jaar met zijn vrouw in Nederland woonde. Een prachtige vent die ook nog eens geweldige foto’s maakt. |
Een aantal jaren terug ben ik ‘verslaafd’ geraakt aan sportfotografie en dan met name atletiek. Nu ben ik zelf wel redelijk sportief van aard maar heb nog nooit atletiek beoefend, ik was meer een voetbaltype. Waarom dan juist atletiek? Eigenlijk om drie redenen. Het is een sport die zeer benaderbaar is, want je kunt van dichtbij atleten vrij eenvoudig fotograferen. De sfeer tussen atleten en supporters is uniek, omdat de meeste atleten elkaar successen gunnen en ik nog nooit een atletiek-hooligan ben tegengekomen. Daarnaast gebeurt er altijd wel iets waar je een mooi fotoverhaal van kunt maken. Denk daarbij aan de emotionele ontlading van sporter na een mooie prestatie of de teleurstelling na een mislukte race of poging. Met de EF 100-400mm II van Canon heb je in ieder geval een objectief in handen waarmee je bijna iedere situatie aan kan.
 |
| Tasa Jiya direct na het halen van de EK-Limiet voor 100 mtr sprint |
| |
| Tip: Stuur een email naar de organisatie van een sportevenement en leg eerlijk uit dat je graag aan sport fotografeert maar dit niet beroepsmatig doet. Meestal zijn de zaterdagen en zondagen de topdagen tijdens evenementen, maar als op de donderdagen en vrijdagen de sporters ook in actie komen (bv tijdens voorronden) is de kans groter dat je hier toestemming voor krijgt, ook al heb je geen perskaart. Zeker als je de organisatie tegemoetkomt met het beschikbaar stellen van enkele van je foto’s. Ook ik ben zo begonnen en in de loop van de tijd lid geworden van de NVJ (Ned. Journalisten Vereniging) waardoor het ontvangen van een persaccreditatie een stuk eenvoudiger gaat. |
De voornaamste reden voor de aanschaf van de EF 100-400mm II was omdat ik vooral bij atletiekfotografie regelmatig te weinig telebereik had (Zie ook artikel over lenskeuze en sportfotografie). Aangezien een lichtsterke 300 of 400 mm objectief met vast brandpunt uit financieel geen optie voor mij is kwam ik bij de nieuwe versie van de EF 100-400mm uit. Ik had hier al diverse goede recensies over gelezen, dus een jaartje terug kreeg in deze lens in mijn bezit.
In vergelijking met de EF 70-200mm F2.8 II van Canon is de EF 100-400mm een beetje groter qua diameter maar verrassend genoeg iets kleiner in lengte. Echter met de grote zonnekap op het objectief bevestigd is hij uiteindelijk toch een heel stuk indrukwekkender dan de 70-200mm. Qua gewicht voelen beide objectieven even zwaar aan, maar technisch gezien is de EF 100-400mm II net iets zwaarder. Voor fotografen die de EF 70-200mm 2.8 II gewend zijn zal deze nieuwe EF 100-400mm II dus geen enkel probleem zijn qua handling. Dit objectief ligt erg prettig in je handen.
Eén van de aspecten die ik ook waardeer aan dit objectief is dat je de ‘weerstand’ van de zoomring kunt aanpassen. Zo zal de ene fotograaf liever soepel willen zoomen terwijl de andere fotograaf liever iets meer weerstand wil ervaren tijdens het zoomen. Je kunt dit vrij eenvoudig instellen met een ring waarop vermeld staat ‘smooth’ en ‘tight’.
 |
| Pas de weerstand van de zoom eenvoudig aan met deze ring. |
Normaliter hebben objectieven en camera’s meer moeite met het autofocussen op onderwerpen die snel op je af komen dan onderwerpen haaks of schuin op je objectief, echter de EF 100-400mm heeft hier absoluut geen moeite mee. Dit was vooral te merken tijdens het fotograferen van de 100 en 200 m sprint tijdens het afgelopen NK Atletiek in Amsterdam en het NK Atletiek voor teams in Sittard. Zelfs bij het re-focussen op atleten bij volle sprint ‘locked’ dit objectief erg goed op de atleet waardoor je (bijna) geen onscherpe foto’s hebt (out-of-focus).
 |
| Joren Tromp tijdens zijn finale 100 mtr sprint. |
| |
| Tip: Zoek voordat je gaat fotograferen op een sportevenement inspiratie welk soort van foto’s je graag zou willen maken. Op internet zijn veel voorbeelden te vinden zoals Flickr, 500px en zoom.nl. Inspiratiefoto’s die als voorbeeld voor je dienen hoeven geen kopieën te worden, maar zullen je aanzetten tot mooiere foto’s en ideeën geven. |
Je kunt de zoom op iedere brandpuntsafstand met de lock-functie vergrendelen, wat ik persoonlijk erg handig vind. Daarnaast heeft dit objectief negen afgeronde diafragmalamellen die zorgen voor een fraai bokeh. Dit objectief heeft een zeer efficiënte beeld stabilisatie (4 stops) echter deze feature heb je niet nodig (helaas betaal je er wel voor). Je sluitertijden liggen bij snelle sporten normaliter tussen de 1/500 sec en 1/2000 sec dus is er weinig kans op onscherpe foto’s veroorzaakt door je eigen bewegingen. Bij langere sluitertijden dan 1/500 sec is deze optie wel zeer wenselijk, denk maar aan het maken van een portret van een sporter voor of na zijn actie.
Het is een heerlijk gevoel om soms maar 2 lenzen bij je te hebben tijdens mijn sportshoots: deze EF 100-400mm II en de EF 24-70mm. Deze laatste gebruik ik met name voor close-ups als sporters over de finishlijn zijn of om van kort bij het hoogspringen te fotograferen.
Eén van de dingen die ik me in de loop van de tijd heb aangeleerd is om niet iedere foto op het cameradisplay te bekijken. Waarom is dit? Het zorgt er namelijk voor dat je niet let op de actie die zich om je heen afspeelt. Op die manier heb ik in het begin namelijk aardig wat mooie en interessante foto’s gemist. Daarnaast raak je minder snel gewond, sporters en sportbenodigheden kunnen namelijk vrij snel op je af komen zonder dat je het in de gaten hebt. Ik heb op die manier al een aantal fotografen (bijna) gewond zien raken die aan de finish van een hardloopwedstrijd stonden en de aanstormende atleet te laat zagen komen. Of een afgebroken polsstok die hun richting uit werd gekatapulteerd.
| Tip: Kijk je gemaakte foto’s op je camera pas op momenten dat het je uitkomt en het veilig is. |
Diverse disciplines zoals hoogspringen, polsstokhoogspringen, hordelopen, discuswerpen en kogelstoten zijn vrij eenvoudig te fotograferen. Het zijn zogenaamde zone-sporten. Je kunt hierbij namelijk de zogenaamde pre-focusmethode te gebruiken. Dit houdt in dat je vooraf scherpstelt op ongeveer het punt waar de actie en mooiste is of de atleet op zijn hoogste punt is. Bij hordelopen is dat de plek waar de atleet over een (vooraf door jou gekozen) horde springt of bij het hoogspringen op het midden van de lat. Druk af op het moment dat de atleet zich met zijn gezicht boven de horde of bevindt. Dit is een kwestie van oefening en timing, maar wel een beproefd succesvolle methode, zeker in combinatie met een diafragma van f/5.6 waardoor je een redelijk scherptedieptegebied krijgt. Fotografeer je daarnaast ook nog eens met meerdere beelden per seconde, dan zal de kans dat je het ultieme moment hebt vastgelegd het grootst zijn.
 |
| Wouter Waardenburg tijdens de 110 mtr horden. |
| |
| Tip: Observeer eerst een tijdje een aantal atleten bij het uitvoeren van hun discipline. Begin daarna pas met fotograferen. Iedere atleet zal namelijk op een ander moment en andere plek zijn/haar piekmoment hebben. Zo kun je je beter voorbereiden want net als een atleet moet ook een fotograaf eerst ‘warmlopen’. |
Bij andere disciplines zoals 100 of 200m sprint zul je moeten vertrouwen op de snelheid van de autofocus van je camera/lens combinatie. Vooral bij sporters die recht op je af komen lopen wordt veel van de kwaliteit van apparatuur verwacht. Indien je ook nog eens de techniek van Back Button Focus gebruikt (kortweg BBF genoemd) in combinatie met meerdere beelden / sec. dan is de kans op missers wel klein. Het is niet voor niets dat beroeps sportfotografen camera’s hebben die een een betrouwbaar en efficiënt autofocussysteem hebben. Denk hierbij aan de Canon EOS 1Dx-serie (full-frame) of de Canon EOS 7D Mark II.
 |
| Top sprintsters Esther Akihary -links- en Janice Babel -rechts- |
| |
| Tip: Activeer op je camera de autofocus-methode dat de beweging van de sporter volgt. Men noemt dit ook wel Autofocus-Tracking. Canon noemt dit Ai-Servo. |
Naast de actiefoto’s is het ook leuk om je een tijdje te concentreren op details en de supporters. Op deze manier maak je namelijk een mooi en compleet verhaal van een dag sport fotograferen. Hiermee oefen je ook het kijken en zien van leuke momenten die een foto interessant en spannend maken.
 |
| Atlete Pamela Kiel met een mooie veelzeggende tatoeage ‘Vincit qui se vincit’ wat betekent ‘Hij overwint, die zichzelf overwint’ |
| |
 |
| Iedere atleet heeft zo zijn eigen manier van voorbereiden. |
| |
| Tip: Fotografeer een gedeelte van de dag sport-acties en een ander gedeelte van de dag enkel details en het randgebeuren. Op deze manier hou je rust bij je zelf en kom je toch met verschillende foto’s thuis. |
Is dit objectief ook geschikt voor indoor sportfotografie? Het antwoord op deze vraag hangt samen met welke camera je gebruikt en hoe het licht in een sporthal is. In combinatie met die hier gebruikte Canon EOS 1Dx camera zeker wel. Waarom? Met dit objectief en een ingesteld diafragma van f/4.5 kom je bij binnensporten met je ISO-waarde vaak tot boven de 4000 uit om korte sluitertijden van ca. 1/100 sec. te bewerkstelligen. Bij een fullframe-sensor camera is dat qua ruisnivo geen enkel probleem echter bij een camera met cropsensor (zoals bv. de Canon EOS 7D) krijg je dan al snel met zichtbare kleurruis te maken.
| Tip: Voor €34 per jaar kun je persoonlijk lid worden van de Ned. Amateur Fotobond. Als lid ontvang je een pasje welke je iets eenvoudiger toegang geeft tot evenementen (dit is echter geen garantie op accreditatie daar je altijd afhankelijk bent of de organisatie je die geeft). |
Het enige minpuntje van deze lens is wat mij betreft het feit dat de statiefbeugel redelijk snel losser kan gaan zitten. Daar was in ieder geval helaas bij mijn versie sprake van. Remedie: De vier kleine schroefjes aan de onderzijde van deze beugel weer aandraaien. Helaas zijn deze schroefjes niet al te gemakkelijk te benaderen.
Samenvattend mijn conclusie over dit objectief:
• Flexibel door het grote zoombereik
• Mooie scherpte en detail van 100 tot 400mm
• Betrouwbare en snelle autofocus
• Houdt focuspunt goed vast tijdens in- en uitzoomen
• Zeer goed functionerend stabilisatiesysteem
• Zonnekap met handige opening voor bevestiging en verwijderen filter
• Niet te zwaar en niet te groot dus lekker handzaam in gebruik
• Heel wat betaalbaarder dan een EF 300 of EF 400mm f/2.8
Tot slot wil ik iedereen veel inspiratie, succes maar vooral veel plezier wensen bij het maken van sportfoto’s of het nu je zoon bij het voetballen is, je dochter bij atletiek of je kleinkind bij het racen.
Huub Keulers
www.huubkeulers.nl
| Huub Keulers heeft zijn medewerking verleend aan het Handboek Sportfotografie van Pieter Dhaeze en Pim Ras. Dus wil je zelf ook met geslaagde foto's thuiskomen van een sportevenement, dan is deze titel een uitstekende basis en een goede inspiratie. |
 |