Als je medio 2019 wilt overstappen van een APS-C DSLR, zoals een EOS 80D, naar een full-frame sensor EOS, dan kun je kiezen voor de EOS 6D mark II (FF DSLR) of voor de spiegelloze EOS RP (FF MILC). Beide camera’s hebben hun eigen karakteristieken en plus- en minpunten, maar zullen een duidelijk stap vooruit zijn in je fotografie.

Een onderscheidend verschil tussen beide systemen is dat je op een FF DSLR geen EF-S-lenzen kunt gebruiken en op een FF MILC (met adapter) wel. Voor een APS-C fotograaf met veel EF-S-lenzen kan dat bij aanschaf een belangrijk aspect zijn, want dan hoef je niet meteen te investeren in EF-lenzen of – beter – RF-lenzen. In dit artikel staan we kort stil wat het inhoudt om met EF-S-lenzen op een FF MILC als de EOS RP te fotograferen en te filmen.

Lees misschien eerst:
- Overstappen van APS-C naar FF: deel 1 en deel 2 
- Lang leven APS-C: klik hier.

Lensvatting
Je kunt een EF-S-lens niet op een FF DSLR gebruiken, omdat de beeldcirkel van zo’n lens te klein is voor een volbeeldsensor en er dus een sterke vignette zichtbaar zou zijn op een foto. De lensvatting van een EOS FF DSLR is bovendien zou uitgevoerd dat EF-S-lenzen fysiek niet passen.

Bij een FF MILC als de EOS RP is het gebruik van EF-S-lenzen anders geregeld. Allereerst is de adapter EF-EOS R wél geschikt om er een EF-S-lens op te gebruiken. Dat zie je aan het kleine witte vierkantje op de vattingring. Ook nu zou vignettering optreden, maar zodra je een EF-S-lens op deze vatting zet, wordt alleen het middelste pixelgebied van de sensor actief, ter grootte van 22,5 x 15 mm en bij de EOS RP zijn dat 3888 bij 2592 pixels (10 Mp). Met een EF-S-lens maak je van een FF MILC eigenlijk een APS-C MILC.

Gevolgen
- Resolutie en beeldhoek
Door een EF-S-lens op een EOS R/RP te zetten, lever je dus 60% pixels in omdat alleen een uitsnede van het midden van de full-frame sensor wordt gebruikt. Die crop is een factor 1,6x en dus is de beeldhoek van bijvoorbeeld een EF-S 10-18mm op een EOS RP hetzelfde als op een EOS 80D (16 - 25,6mm*). Op een EOS RP is de resolutie echter ‘slechts’ 10Mp en bij de EOS 80D de volle 24Mp. Die 10Mp (3888x2592) is echter voldoende voor gebruik op beeldschermen tot 4K (3840x2160) en je kunt er ook een prima afdruk van maken tot 45 bij 30cm (200 dpi). Dus niets mis mee.

- Scherptediepte
De scherptediepte van een lens is behalve aan diafragma ook gekoppeld aan brandpunt en scherpstelafstand. Die twee laatste zijn voor een EF-S zowel op APS-C als op FF mét crop gelijk, dus zul je bij hetzelfde diafragma met een EF-S-lens op een EOS RP dezelfde scherptediepte hebben als met die lens op een EOS 80D.

- Autofocus (AF)
Het AF-systeem van een MILC is duidelijk anders dan een DSLR, omdat je bij een MILC eigenlijk altijd in live view werkt. Dank ze de Dual Pixel AF van EOS-sensors, is de autofocus van de EOS RP qua snelheid vergelijkbaar met dat van de EOS 6D mark II. De EOS RP heeft echter een groter AF-gebied én kan gezichtsherkenning in de EVF weergeven. Die functionaliteit blijft bij gebruik van EF/EF-S-lenzen actief en wijkt niet af van die bij een RF-lens.

- Beeldkwaliteit
In de beeldkwaliteit maken we onderscheid tussen die van de lens en van de sensor.
Omdat de volledige beeldcirkel van een EF-S-lens gebruikt wordt op de (te) grote FF-sensor, zullen alle lensaberraties in dezelfde mate aanwezig zijn als met die EF-S-lens op een APC-S sensor. Dus daar valt geen voordeel te behalen.
Wel is er een theoretisch voordeel door de hogere beeldkwaliteit van de FF-sensor, dankzij de grotere pixels ten opzichte van een APS-C camera. Bij ISO 3200 zie je op 100% in Photoshop bij een EOS RP inderdaad minder ruis dan bij die gevoeligheid op een EOS 80D. Er is echter één grote maar. Ga je namelijk een foto bij ISO 3200 van een EOS RP (10Mp) en van een EOS 80D (24Mp) verkleinen tot 1920 pixels (full-HD) of allebei afdrukken op A4, dan zorgt de extra verkleining van het 24Mp-bestand van de EOS 80D, dat de ruis grotendeels verdwijnt en de hoeveelheid ruis visueel hetzelfde zal zijn als bij het verkleinde EOS RP-bestand. Dit principe van ‘beeldverbetering door beeldverkleining’ wordt soms ook toegepast in telefooncamera’s. Je gaat pas profiteren van de hogere beeldkwaliteit van de EOS RP als je met EF- of RF-lenzen gaat werken. Omdat deze lenzen ook vaak een betere beeldkwaliteit hebben (vooral RF) dan EF-S lenzen, gaat het dan dus dubbelop.

- Video
EF-S-lenzen (met STM) zijn uitermate geschikt om in 4K te filmen op een EOS R/RP. Ze zijn in alle opzichten stil en de crop van de beeldcirkel valt bijna geheel samen met de crop als gevolg van 4K-video. Dus met een EF-S-lens komt het fotokader bij een bepaald brandpunt nagenoeg overeen met het filmkader in 4K. Zo kun je met een EF-S 10-18mm op een EOS RP dus prachtig groothoek (16mm) filmen in 4K. Er is echter wel een grote beperking van EF-S filmen op de EOS R/RP en dat is dat 1080p (full-HD) niet beschikbaar is (?). Filmen met 720p 25/50 fps is daarentegen wel mogelijk.

Alle foto's genomen met een EOS RP met EF-S 18-135mm 3.5-5.6 IS STM 

Samenvatting
Als je nu van een EOS APS-C DSLR wilt overstappen naar een full-frame EOS, dan is de EOS 6D mark II (ca. 1500 euro) de meest vertrouwde keuze. Je zult amper hoeven wennen, maar bent wel verplicht om je EF-S-lenzen te vervangen door EF-lenzen.

Wil je overstappen naar een spiegelloos full-frame systeem, dan is de EOS RP (ca. 1500 euro met adapter) een prima alternatief. Het vraagt wel iets meer gewenning, maar je kunt in eerste instantie je EF-S-lenzen blijven gebruiken. Het is echter raadzaam om op den duur RF-lenzen te gaan gebruiken. Je benut dan 100% van de functionaliteit van de camera en de RF-lenzen hebben tot op heden bewezen toch weer een slagje beter te zijn dan hun EF-alternatieven.