Alle energie die je in je fotografie stopt, wordt pas echt de moeite waard als je je mooiste foto’s ook mooi af laat drukken, bij voorkeur op groot formaat (>A3). De beleving van een mooie, grote print is namelijk vele malen intenser dan een vluchtige blik op een beeldscherm(pje).
Maar met een grote print ben je er nog niet. Je moet die ook nog zodanig afwerken dat je hem onberispelijk aan de muur kunt hangen. In dit artikel bespreken we kort de mogelijkheden om met een beperkt budget een groter aantal foto’s te laten printen én afwerken op plaatmateriaal. Bijvoorbeeld ten behoeve van een foto-expositie als eigen productie.
Soort afwerking
Een foto afdrukken op grootformaat gebeurt meestal op fotopapier (rol) met behulp van een ‘large-format’-inkjetprinter, zoals de Canon imagePROGRAF PRO-2000 (24”) of zijn grotere broer, de PRO-4000 (44”). De kwaliteit is ongekend hoog en er is een breed scala van papiersoorten beschikbaar, van fine-art tot watervast vinyl. Als je zo’n afdruk uit de printer ziet rollen, dan is dat een prachtige beleving, maar je merkt dan ook meteen dat het een kwetsbaar vel papier is (kreuken, scheuren en krassen), dat je niet zo maar met twee plakbandjes op de muur plakt. Een foto wordt namelijk niet alleen pas een foto als hij afgedrukt is, maar eigenlijk pas als hij ook echt afgewerkt is. Dat afwerken is in eerste instantie het opplakken van de fotoafdruk op een vlak dragermateriaal. Gangbaar zijn:
• Fotokarton 0,8 - 2mm
• Polystyreen 1 of 2mm
• Aluminium 1mm
• Foamboard 5 of 10mm
• Forex 5 of 10mm
• Dibond 3 of 6mm
De eerste drie materialen zijn vooral bedoeld om foto’s op te plakken die worden ingelijst. De drie dikkere materialen kunnen ook in grotere formaten zonder verdere afwerking met een ophangplaatje direct aan de muur gehangen worden.
Behalve dat de foto eerst op fotopapier wordt afgedrukt en vervolgens opgeplakt, is het tegenwoordig ook mogelijk om beeld direct op een vlak materiaal te printen (directprint op vlakbedprinters). Dat kan ook weer aluminium, forex of dibond zijn, maar ook acrylaatplaat, PVC of hout. Deze printmethode levert een iets minder hoge beeldkwaliteit voor foto’s, maar biedt veel meer materiaalmogelijkheden en vereist minder handling. Zodoende kan het voordeliger zijn dan opplakken van fotopapier.
‘Papier’-kleur
Als een foto wordt afgedrukt, dan wordt er van uitgegaan dat dit op ‘wit’-materiaal gebeurt en zodoende dat ‘wit’ in een foto ook wit is. De meeste printers beschikken namelijk niet over witte inkt. Is een onderdeel van een foto wit, dan zal dit dus de kleur krijgen van de ondergrond. Fotopapier is meestal soort van wit, maar de dikkere materialen zijn niet altijd wit. Als je daar fotopapier opplakt, dan is dat geen probleem, maar wordt de foto direct op het materiaal afgedrukt, dan is de kleur en de aard van materiaaloppervlak wel degelijk van belang. Dibond heeft daarom altijd een witte toplaag en dat is vaak ook bij aluminium het geval. Zorg dat je bij directprint vooraf weet hoe dat geregeld is, om teleurstelling te voorkomen. |
Reclameland
De aanleiding voor dit artikel is dat we op de redactie al een paar keer de vraag hebben ontvangen van vrijetijdsfotografen hoe zij hun foto’s met een beperkt budget eventueel zouden kunnen laten afwerken voor een persoonlijke expositie (op eigen initiatief of op verzoek van een non-profit organisatie). Want als je maar één foto op grootformaat in je woonkamer wilt hangen, dan mag dat misschien wel ergens tussen 50 en 250 euro kosten, maar wil je bijvoorbeeld 20 foto’s exposeren, dan geeft 50 euro per stuk al meteen een totaalbedrag van 1000 euro en dat overstijgt het kleine budget van menig vrijetijdsfotograaf.
We zijn dus op zoek gegaan naar een aanbieder met een gunstige prijs/prestatie-verhouding en hebben die gevonden in Reclameland. De naam doet niet vermoeden dat je er ook speciaal foto’s kunt laten afdrukken, maar niets is minder waar. Visuele communicatie in de reclamewereld gebeurt namelijk veelal op basis van fotobeelden. Laat je daarin tekst en opmaak weg, dan heb je dus gewoon een enkele foto, die heel geschikt kan zijn voor de decoratie- en expositiedoeleinden van de vrijetijdsfotograaf.
Aan de hand van vijf testfoto’s hebben we verschillende uitvoeringen en formaten besteld, zodat we inzicht konden krijgen in printkwaliteit en in de optimale combinatie materiaal-formaat. Zo hebben we nu op kantoor forex 5 en 10mm met kleur- en zwart-witafbeeldingen in de formaten 60 bij 40 cm, 75 bij 50 cm en 90 bij 60 cm. Tevens zijn die foto’s afgedrukt op dibond 3 mm met dezelfde afmetingen als forex. Ook hebben we een vergroting op forex laten lamineren met mat premium laminaat. Alle afdrukken zijn direct afgedrukt op het plaatmateriaal, dus niet via een opgeplakte foto.
Tech-talk
Ben je geïnteresseerd om je foto’s op groot formaat te laten afdrukken, maar ben je niet helemaal bekend met de technische specificaties waaraan je foto’s moeten voldoen, lees dan het artikel ‘Groot denken, groot printen’ op EOSzine: klik hier. |
Bevindingen
- Verpakking en afwerking
Het eerste dat opvalt als de vergrotingen van Reclameland worden afgeleverd, is dat ze heel goed zijn ingepakt om beschadiging tijdens transport te voorkomen. De verpakking is zo ontworpen dat je het kunt hergebruiken om later je vergrotingen in te kunnen vervoeren of om ze in op te slaan. De platen zijn strak verwerkt en je ziet geen snijfouten of afgestoten kantjes of hoekjes.
- Printkwaliteit
We hebben al onze testfoto’s in Photoshop omgezet naar sRGB en als JPEG (hoogste kwaliteit) aangeleverd. De kleuren van de prints zijn dan erg goed en komen bijna 100% overeen met de proefprints op onze iPF PRO-2000. De helderheid van de afdrukken is goed en opvallend is dat er geen clipping is in de hooglichten (wolken) en dat er nog detail zit in diepzwart. Prima dus voor landschappen, architectuur en portretten. Clipping in witten en/of zwarten was voorheen een ‘pijnpuntje’ voor de direct-printmethode, maar is nu dus geen ‘issue’ meer. Huidtinten zijn goed zonder afwijkende gele of rode kleurzweem. De scherpte van de afdrukken is heel natuurlijk, afhankelijk van de scherpte van de foto en de afdrukresolutie (bij voorkeur >100 dpi). Vanaf kijkafstand (2x de kortste zijde) is de visuele scherpte van alle testfoto’s prima. Duidelijk is dat Reclameland geen extra verscherping toepast en dat heeft onze voorkeur.
Als je je foto’s laat lamineren, dan wordt het oppervlak meer kras-, vocht- en vlakkenbestendig, maar het gaat wel iets ten koste van de dichtheid van volvlakken.
Licht
Als je je foto’s laat afdrukken, dan ben je kritisch op kwaliteit en prijs en ook op zoek naar het perfecte papier en formaat. Of al die inspanningen relevant zijn, hangt heel erg af van hoe je foto’s in de expositieruimte worden belicht. Kijk dus vooraf hoe het ‘lichtplan’ voor de expositie geregeld is. Soms kan helder daglicht (zonder zon) ideaal zijn en in andere ruimtes voor andere onderwerpen werkt spotkunstlicht veel beter. Probeer in ieder geval spiegeling te voorkomen en zorg dat er voldoende licht, zodat kleuren en detail tot hun recht komen. |
- Formaat
Als je een foto zonder passe-partout en lijst direct tegen een muur hangt, dan moet het formaat van de afdruk groter zijn dan het klassieke 45 bij 30 cm. Hoe groot is echter geheel afhankelijk van de grootte van de wand en de kijkafstand. Zo lijkt 90 bij 60 kolossaal als je zo’n print in je handen houdt, maar hangt dit formaat in een grote entreehal van een bedrijf, dan is het maar een ‘klein printje’. Van de formaten die we in de studio (hoogte 3 m) hebben hangen, gaat onze voorkeur uit naar 75 bij 50 cm, omdat 1 meter ook de ‘normale’ kijkafstand is in deze ruimte.
Bekijk ter info ook eens dit korte clipje: https://youtu.be/rjiPJHjl1ZI
- Materiaal: buigen, kleur
Bij de keuze van het materiaal zijn twee zaken belangrijk bij direct-print: de buigkans en de kleur ‘wit’ van het materiaal.
Als je een foto opplakt om zonder verder afwerking aan de muur te hangen, dan moet die print heel strak zijn en het dragermateriaal niet krom trekken (afhankelijk van temperatuur en vochtigheid). Zo is 5mm foamboard heel licht, maar kun je niet toepassen groter dan 45 bij 30 cm. Dan moet je overstappen op 5mm forex dat strak blijft tot 75 bij 50 cm. Je zou voor dat formaat ook 10mm forex kunnen kiezen, maar dan wordt de witte rand aan de zijkant redelijk prominent. Wil je dat niet en toch strak blijven, dan is 3mm dibond voor 75 bij 50 cm een goede keuze, dat ook bij een afdruk van 90 bij 60mm 100% vlak blijft. Wil je een nog groter formaat, dan moet het dibond 6mm dik zijn. Gevolg van grotere formaten en ‘stijver’ materiaal is wel dat het gewicht groter wordt en hogere eisen stelt aan het ophangsysteem. De ophangplaat moet dan groter worden of je moet twee ophangplaten gaan gebruiken.
Omdat we hier direct-print bespreken, is de kleur van het dragermateriaal bepalend voor het contrast en de wit-beleving. Forex is warm-wit en de toplaag van dibond is meer helder wit. Wat de voorkeur heeft is afhankelijk van persoonlijke smaak en van het onderwerp. Sfeervolle onderwerpen kunnen prima op forex. Kleurrijke en ‘frisse’ onderwerpen zullen het beter doen op dibond. Overigens zijn de verschillen pas echt zichtbaar als je dezelfde afbeelding op meerdere materialen naast elkaar ziet.
Glans
Omdat direct afgedrukt wordt op het plaatmateriaal, is de glans van de afdruk een combinatie van de ‘glans en structuur’ van het materiaal en dat van de inkt. In het algemeen levert dat bij de genoemde materialen een zijde/matglans op. Spiegeling op de prints is minimaal en dat komt ten goede aan contrast en kleuren. |
- Prijs*
Al met al is de afdrukkwaliteit van Reclameland op zowel forex als dibond heel acceptabel, zeker als gelet wordt op de prijs. Alle prijzen van alle materialen en mogelijkheden zijn te vinden op Reclameland.nl, maar als rekenvoorbeeld nemen we hier een fotoafdruk op 3mm dibond van 75 bij 50 cm als vergelijking met prijzen van een fotovaklab. Een foto direct op dibond (3mm, 75 x 50cm) afgedrukt kost bij Reclameland € 25,83 (incl. 21% BTW, excl. ophangplaat 7cm) en bij een fotovaklab € 63,- (incl. 21 % BTW). Bovendien heb je bij Reclameland geen opstart- en verzendkosten. Er zal ongetwijfeld een kwaliteitsverschil zijn, maar gezien de prima afdrukkwaliteit van Reclameland is de prijs/prestatieverhouding van deze aanbieder vele malen beter dan van een vaklab, zeker als het een (tijdelijke) expositie of eigen decoratie betreft van een vrijetijdsfotograaf.
Zou je voor een expositie dus 20 verschillende foto’s op dibond 3mm, formaat 75 x 50cm, ongelamineerd af laten drukken bij Reclameland, dan kost dat (inclusief 20 ophangplaatjes van 7 cm) totaal € 577,17 incl. 21% BTW (€ 477,- excl. BTW).
Zwart-wit
De zwart-witfoto’s op forex en dibond zijn technisch goed afgedrukt, maar zijn gevoelig voor vingerafdrukken op volvlak zwart. Bij forex is dat meer het geval dan bij dibond. Ook is de oppervlaktekleur van forex off-white ten opzichte van de witte toplaag van het dibond. Dit levert dus een ander contrast en grijsbeleving van zwart-witfoto’s op, waarover de voorkeuren kunnen verschillen. Wil je echt mooi zwart-wit exposeren, dan is fine-art print misschien toch nog steeds de beste optie, hoewel de kwaliteit van zwart-wit bij Reclameland heel acceptabel is. |
Samenvatting
Druk je mooiste foto’s af!!! Bij voorkeur op groot formaat én netjes afgewerkt. Dan pas kun je echt genieten van alle energie die je als vrijetijdsfotograaf in je hobby stopt. En dankzij de prima prijs/prestatie-verhouding van Reclameland hoeft dat grootformaat helemaal niet duur te zijn, zodat je óf vaker vergrotingen aan de muur kunt wisselen óf zelfs je eigen expositie kunt opzetten. Tevens mogen we de prima klantenservice van Reclameland niet ongenoemd laten. Heel behulpzaam en meedenkend.
Tip
Mocht je jezelf willen overtuigen van de kwaliteiten van Reclameland, bestel dan zelf eens een grootformaat van een eigen foto. Voor een paar tientjes weet je dan of het ook voor jou een goede keuze is. Bedenk daarbij natuurlijk dat het resultaat afhankelijk is van de kwaliteit van de foto die je aanlevert én dat je bij grootformaat niet altijd met je neus op de print moet staan, maar altijd een correcte kijkafstand in acht neemt (klik hier).
Let op als je 20 verschillende foto's wilt laten afdrukken bij Reclameland, dan is de totaalprijs dus 20x 1 exemplaar en niet de staffelprijs van 20x dezelfde print. Neem even contact op als er onduidelijkheden zijn.
Reclameland productpagina Dibond: klik hier.
Reclameland productpagina Forex: klik hier.
*Prijzen mei 2019. Prijswijzigingen voorbehouden.