In onze reeks over welke onderwerpen je kunt fotograferen met welke lens (klik hier), zijn we aanbeland bij de groothoekzoomlens met brandpunten waarbij het blikveld van de camera vele malen groter is dan van het menselijk oog. In het algemeen hebben groothoekzoomlenzen betrekking op het beeldhoekbereik overeenkomend met brandpunten van 16 tot 35mm equivalent. Dus een 16-35mm op een full-frame EOS en een 10-22mm op een APS-C camera. In dit artikel staan we stil bij de eigenschappen van een groothoekzoomlens en bij welke onderwerpen je met een dergelijke weidsheid in beeld kunt brengen.

Eigenschappen
Canon heeft een breed assortiment grootzoomlenzen voor zowel EOS DSLR (APS-C en FF) als EOS M. We noemen hier enkele modellen voor de vrijetijdsfotograaf.
• EF 16-35mm f/4L IS USM (klik hier)
• EF-S 10-18mm f/4.5-5.6 IS STM (klik hier)
• EF-S 10-22mm 3.5-5.6 USM (klik hier)
• EF-M 11-22mm 1:4-5.6 IS STM (klik hier)

Hét kernwoord bij een groothoeklens is ‘overdrijven’. Je hebt niet alleen een overdreven grote beeldhoek, maar ook kun je de grootte van voorwerpen op voor- en achtergrond flink overdrijven. Bovendien kun je ook natuurlijk perspectief in overdreven mate weergeven.

Een grote beeldhoek is welkom bij het fotograferen van weidse landschappen, grote gebouwen en ruime interieurs en dat zijn ook de drie onderwerpen waarvoor een groothoekzoomlens het meest wordt gebruikt. Dat zijn ook de onderwerpen die het meest profiteren van de relatief grote scherptediepte die bij dit brandpunt en grote voorwerpafstand geldt. Wil je de weidsheid van een groothoeklens nog meer versterken, dan kun je dit doen door de standaard beeldverhouding van 3:2 te wijzigen in 16:9 of zelfs 2:1. Je kunt dan meteen een ‘teveel’ aan voorgrond of lucht uit het kader laten vervallen.

De grote beeldhoek met dito scherptediepte zijn dus de standaard karakteristieken van een groothoeklens. Maar je kunt met zo’n lens ook heel creatief aan de slag. Zoals gezegd draait dan alles om overdrijven en kun je mensen op de voorgrond groter laten zijn dan een toren op de achtergrond en kun je bij een close-up heel veel omgeving laten zien. Samen met het sterke perspectiefverloop van rechte lijnen kun je zo tot heel onderscheidende foto’s komen, zeker als je met relatief korte voorwerpsafstanden werkt. Het is dan zelfs mogelijk om de achtergrond onscherp te laten zijn.

Verschil perspectiefverloop bij wijziging brandpunt-standpunt. Let ook op grootte sapfles. 

Onderwerpen
Samengevat kun je de volgende onderwerpen met een groothoekzoomlens vastleggen:
• Landschap, architectuur, interieur standaard
• Landschap, architectuur, interieur creatief
• Portret vanaf 2 meter of verder. Dus portret met veel context of een groepsfoto.
• Met 12mm tussenring: macro en abstract

Voorbeelden van foto's genomen met een groothoekzoomlens (OneDrive) 

De laatste twee puntjes verdienen enige toelichting.
- Portret
Hoewel we met de komst van de telefoonselfie gewend geraakt zijn aan portretfoto’s op armlengte (selfie), zijn deze foto’s door vertekening van de proporties van het gezicht niet echt flatteus. Dat valt niet zo op als je een enkele selfie zien, maar zet je dat naast een foto die van grotere afstand genomen is, dan is het verschil duidelijk.

Vaak wordt die vertekening bij selfies toegekend aan de groothoek van de lens, maar het is dus de korte afstand die de oorzaak is (lees dit artikel). Daarom kun je met een groothoeklens wel natuurlijke portretten maken, maar dan alleen full-body van twee meter afstand (of meer) met het model zoveel mogelijk in het midden van het kader. Natuurlijk is een groothoek ook geschikt voor groepsportretten op vier meter of meer, maar daarbij moet wel rekening gehouden worden met een breedtevertekening, die toeneemt naar de rand van het kader. Als iemand helemaal links of rechts bij de kaderrand staat, dan wordt die persoon horizontaal uitgerekt en dat is vaak niet fraai. Zet personen met een fors postuur bij een groepsfoto met een brandpunt van 35mm of korter dus bij voorkeur in het midden.

- Macro
Ondanks dat de meeste groothoeklenzen een relatief kleine kortste scherpstelafstand hebben (20 tot 30 cm), is de vergroting beperkt en slechts 1:5 of kleiner. Ze zijn dan niet zo geschikt voor close-ups. Als je echter een tussenring van 12mm bij een EF 16-35mm gebruikt, dan kun je plotseling heel dichtbij het onderwerp komen (frontlens tegen voorwerp) en zo kun je heel bijzondere macro’s maken of andere abstracte beelden. 

Samenvatting
Een groothoeklens is vaak de standaardkeuze voor het fotograferen van een landschap, gebouw of interieur. Dat levert dan ook een standaardfoto op. Met een groothoek kun je echter ook creatief aan de slag door te spelen met voorwerpen op voor- en achtergrond en met afwijkende standpunten. En die ‘spielerei’ kan dan voor heel onderscheidende beelden zorgen. Iets wat anno 2019 niet zo eenvoudig meer is.

Onderwerpen macrolens: klik hier
Onderwerpen telezoomlens: klik hier