Canon heeft een ruim assortiment lenzen in een groot brandpuntbereik voor zowel de grote als kleine beurs en regelmatig worden ‘oude’ modellen geüpdate naar de stand der techniek ‘anno nu’. In dat verjongingsproces komen alle ‘oudjes’ aan de beurt en nu is het dan zo ver dat de landschaps/interieur/architectuurfotograaf met een APS-C EOS een alternatief krijgt voor de EF-S 10-22mm 1:3.5-4.5 USM: de nieuwe EF-S 10-18mm 1:4.5-5.6 IS STM. Wij namen dit ‘lensje’ mee het veld in. 

Groothoek op APS-C
De meeste spiegelreflexcamera’s voor consument en semi-gevorderd, dus ook veel EOS-modellen, zijn voorzien van een APS-C sensor. Deze heeft een formaat van 22,5mm bij 15mm en dat is beduidend kleiner dan van een volbeeld sensor, die zo groot is al een kleinbeelddia (36 x 24mm). Het kleinere sensorformaat van APS-C maakt dus ook een kleinere uitsnede uit de beeldcirkel van een lens en het lijkt daarom alsof je bent ingezoomd. Dus bij een lens met een brandpunt van 200mm zie je op een APS-C camera - bijvoorbeeld een EOS 70D - hetzelfde kader (=beeldhoek) als met een lens met brandpunt 320mm op een volbeeldcamera, zoals de EOS 6D. Je ‘zoomt’ dus een factor 1,6x verder in zonder verlies van beeldkwaliteit. Voor macro-, natuur-, portret- en vogelfotografie is dit een welkome bijkomstigheid van de kleinere sensor.

Die gratis ‘tele’-uitbreiding moet je echter inleveren aan de groothoekkant. Als je een 16mm groothoeklens op een EOS 70D zet, dan is de beeldhoek gelijk aan die van een lens met een brandpunt van ongeveer 25mm op een EOS 6D en dat is een behoorlijk verschil. Op een APS-C camera heb je dus een lens met brandpunt 10mm nodig om hetzelfde te kunnen kaderen dan met een 16mm op de EOS 6D.

EF-S 10-18mm 1:4.5-5.6 IS STM
Canon heeft het gemis aan groothoek op zijn APS-C camera’s al in een vroeg stadium van het digitale tijdperk onderkend en kwam in augustus 2004 (samen met de EOS 20D) als eerste fabrikant met een groothoekzoom voor deze kleinere sensor, de EF-S 10-22mm 1:3.5-4.5 USM. Deze lens sloot netjes aan bij de kwaliteit van de sensors van die tijd, maar met het toenemen van de resolutie werden de verschillende lensafwijkingen (hoekonscherpte, chromatische aberratie, algemene scherpte) in verloop van de tijd toch steeds meer manifest.

Een nieuwe groohoekzoom stond dus hoog op het verlanglijstje van de APS-C landschaps- en architectuurfotograaf en dat is dus nu de EF-S 10-18mm 1:4.5-5.6 IS STM geworden.
Deze lens valt niet alleen op omdat hij zo langverwacht is of door zijn zoombereik, maar vooral door uitvoering en prijs.
We noemden het in onze inleiding al een ‘lensje’. Niet vanwege zijn prestaties, maar door zijn gewicht en afmetingen. Voor een groohoekzoom is de EF-S 10-18mm bijzonder compact en behoorlijk veel lichter dan zijn oudere broer: 235 gram versus 385 gram. Dat is bijna 40% minder en ligt daardoor veel beter in balans met bijvoorbeeld een EOS 100D of EOS 1200D, dan de EF-S 10-22mm. De eerste indruk is dus een ‘lensje’ en die mindere kwaliteitsuitstraling wordt verder nog versterkt door de kunststof lensvatting van de EF-S 10-18mm.
Maar eerste indrukken en ‘uitstraling’ zijn echter heel subjectieve zaken en als we de EF-S 10-18mm nader bestuderen, dan is het een prima ontworpen lens, die dan wel niet als een tank gebouwd is voor extreme omstandigheden, maar wel in alle opzichten voldoet aan de kwaliteitseisen voor een niet-professional. Eigenlijk is het wel fijn dat hij lekker klein is, zodat je hem bij 18mm ook nog prima voor documentaire- en straatfotografie zou kunnen gebruiken.

EF-S 10-22mm f/5.6 f=10mm	EF-S 10-18mm f/5.6 f=10mm

Prestaties
Kijk je dus even verder dan een eerste indruk, dan blijkt de EF-S 10-18mm een prima objectief te zijn. Qua uitvoering, maar ook qua prestaties. Want dankzij de STM-motor gaat scherpstellen volledig stil en is ze ook erg snel. En met de beeldstabilisatie kun je er bovendien nog lang mee uit de hand fotograferen en tevens prima stabiel mee filmen. De geringe lichtsterkte zou je een minpunt kunnen noemen, maar zeker voor de onderwerpen die je met zo’n groothoeklens fotografeert (landschap, architectuur, interieur) en de scherptediepte die je daarbij nodig hebt, is de f/4.5 tot f/5.6 geen praktisch bezwaar. Zeker niet omdat we zien dat deze lens bij zijn maximale diafragma ook echt scherp is en je niet nog een stopje extra hoeft te diafragmeren. Enige gemis op deze EF-S 10-18mm is een afstandschaal. Ook een iets bredere scherpstelring zou welkom geweest zijn.
Natuurlijk hebben we de EF-S 10-18mm en de EF-S 10-22mm met elkaar vergeleken en waar kun je dat beter mee doen, dan met een foto van een bakstenen muur. Op bijna alle fronten streeft de EF-S 10-18mm zijn voorganger voorbij. Vignettering bij het maximale diafragma en ook de tonvervorming bij 10mm lijken bij de EF-S 10-18mm ietsje meer (eenvoudig op te lossen in Photoshop of Lightroom), maar op de punten van chromatische aberratie, centrumscherpte en hoekonscherpte laat hij de EF-S 10-22mm ver achter zich. Daaruit blijk dat er in bijna 10 jaar tijd een behoorlijke progressie gemaakt is in lenstechniek. De EF-S 10-18mm is op een EOS 70D zelfs zo goed, dat hij - ondanks een lagere centrumscherpte - in de hoeken scherper is dan onze EF 16-35mm 2.8L II op een EOS 5D mark III.

EF-S 10-18mm f/4.5 f=10mm	EF-S 10-22mm f/4 f=10mm	EF 16-35mm f/4 f=16mm
EF-S 10-18mm f/8 f=10mm	EF-S 10-22mm f/8 f=10mm	EF 16-35mm f/8 f=16mm

Een aspect dat we voor creatieve toepassing niet mogen vergeten is de kortste scherpstelafstand van deze groothoekzoom. Die is slechts 22cm en de EF-S 10-18mm heeft daarmee een hogere vergrotingsfactor dan de EF-S 10-22mm, die tot 24cm kan scherpstellen. Dat verschil lijkt klein, maar die twee centimeter laat veel meer close-up toe (1:6 versus 1:10 bij f=10mm) en stellen de fotograaf in staat om een relatief klein hoofdonderwerp (bloemen) creatief in hun context te plaatsen.
Tenslotte nog een kwaliteitsaspect dat vooral bij een groothoek van belang is en dat is lensspiegeling. Op dat punt presteert de EF-S 10-18mm naar behoren. Fotograferen we met de zon pal in de lens, dan ontstaat er een puntvormige ‘flare’ die niet echt storend is. Een zonnekapje (niet meegeleverd) kan dit eenvoudig oplossen.

Samenvatting
Na een aanvankelijke scepsis zijn wij na een weekje samenzijn met de EF-S 10-18mm 1:4.5-5.6 IS STM behoorlijk enthousiast over dit nieuwe groothoekzoom-‘lensje’. Ondanks zijn compactheid en geringe gewicht is het een volwassen presteerder en doet hij kwalitatief op de belangrijkste punten niet onder voor veel duurdere alternatieven. Want dat is misschien nog wel de grootste verrassing aan deze EF-S 10-18mm en dat is zijn adviesprijs van € 269,-, waardoor hij naast de EF 50mm 1.8 misschien wel de beste Canon-lens ooit is als het gaat om prijs-prestatieverhouding. Een aanrader dus.

Met dank aan Johan van de Watering voor de bruikleen van zijn EF-S 10-22mm.

Specificaties: klik hier.
Actuele prijs: klik hier.