Tot voorkort behoorde ‘onuitlegbaar’ niet tot mijn parate woordenschat en ook in de laatste papieren versie van de Van Dale ontbreekt dit begrip. Het is echter onlangs in de media opgedoken en is wat mij betreft een ‘geschenk uit de hemel’ voor een probleem waar ik al enkele jaren mee worstel: het uitleggen van het begrip kleurruimte (sRGB, AdobeRGB, ProfotoRGB) bij het werken met digitale foto’s.

Nu is de theorie van kleurruimtes in zijn basis niet zo moeilijk (klik hier, 2009. klik hier, 2018), maar de hoofdbrekens ontstaan pas als je er praktisch mee gaat werken en moet relateren aan de invloed van bijvoorbeeld de kleuromvang van beeldscherm of printer of de keuze van de RAW-converter. Dan komen plotseling heel veel praktische parameters om de hoek kijken, die allemaal een rol spelen in hoe je de verschillen tussen sRGB en AdobeRGB (en ProfotoRGB) gaat ervaren.

Bekijken in Photoshop op wide gamut monitor om de verschillen 'echt' te zien.

Er spelen dan zoveel facetten een rol, dat het onderwerp van kleurruimtes welhaast ‘onuitlegbaar’ wordt. In de basis wel te verklaren, maar in de praktijk niet of nauwelijks uit te leggen. Hieronder een (niet-uitputtend) overzichtje van de factoren die invloed hebben op ‘kleurruimte’, die elk op zich wel te begrijpen zijn, maar in hun samenhang een zeer complex geheel kunnen worden:

• Kleuromvang van het onderwerp
• Lichtspectrum bij opname
• JPEG of RAW
• Instellingen op camera (beeldstijl, kleurruimte)
• Basisweergave DPP of Lightroom
• Keuze cameraprofiel
• Keuze kleurruimte
• Exporteerinstellingen
• Kleuromvang beeldscherm
• Kalibratie beeldscherm
• Weergave in browser of Photoshop
• Kleurinstellingen in Photoshop
• Compressie van YouTube
• Kleuromvang van printer en van papier
• Keuze printprofiel
• Rendering intent Percetueel of Relatief colorimetrisch
• Kleurbeheer Windows of Mac
• Lichtspectrum bij beoordeling
• ....... 

Reden voor deze blog is een gesprekje afgelopen weekend met een fotograaf over het fotograferen van klaprozen en mijn intentie om naar aanleiding daarvan een ‘allesverklarende’ video te maken over het ‘rood’ van een klaproos. Dat is achteraf gezien naar mijn mening niet gelukt, maar ik heb de video wel online gezet met de vraag of deze clip de materie van kleurruimtes verheldert of juist nog meer ‘onuitlegbaar’ maakt. Wat vind jij? Laat dat hieronder weten. Alvast bedankt.