Ik kan ernaast zitten, maar de Erasmusbrug - alias de Zwaan - is volgens mij het meest uitgemolken fotografieonderwerp van Nederland. Het is niet te geloven, maar de Erasmusbrug staat er nu precies een kwart eeuw. Nadat architect Ben van Berkel het ontwerp gereed had, is de bouw in 1986 gestart en precies een decennium later opgeleverd. Het gigantische bouwwerk met een lengte van 832m en 139m hoogte verbindt de Kop van Zuid met het centrum van Rotterdam.
Oh ja, de naam van de brug is een ode aan de beroemde Nederlandse priester en humanist Erasmus. Kenmerkend voor het winnende ontwerp van Ben van Berkel is de tuibrug met een enkele geknikte pyloon. Persoonlijk vind ik het nog steeds een toonbeeld van design, wat z’n charisma nog lang niet heeft verloren. Door de jaren is het bovendien de absolute icoon van de Havenstad geworden en de zestiger jaren Euromast van architect Maaskant van de troon gestoten.
De Zwaan speekt nog steeds tot mijn verbeelding en daarom fotografeer ik het graag. Maar kan dat nog anno 2021? Want een collega fotograaf zei onlangs tegen me dat het onmogelijk is om nu nog originele plaatjes van de brug te schieten. Tja, na vijfentwintig jaar zou je inderdaad verwachten dat er enige fotografiemoeheid optreedt. Maar ik volg vooral mijn eigen verwondering en begeestering en laat me doorgaans minder beïnvloeden door opinies van derden.
Zoals de vaste lezers weten ben ik nogal verknocht aan de Kop van Zuid en telkens wanneer ik er een shoot heb kan ik het niet nalaten enkele shots van de Erasmusbrug te maken. Want ik vind het een uitdaging om tegen de stroom in te roeien met verrassende invalshoeken of bijzonder licht waardoor je toch unieke foto’s krijgt van de Zwaan. En dat is ook mijn boodschap aan jullie lezers: Laat je nooit ontmoedigen door tendensen en volg vooral je eigen intuïtie en drijfveren.
Nu we het toch over tendensen hebben: midden 2004 kwam Ben van Berkel in het nieuws met de stelling dat er maar eens een einde moest komen aan het 'misbruik' van zijn ontwerp. Want volgens deze architect rust er op dit soort ontwerpen ook auteursrecht. Dus wanneer foto’s van de Zwaan commercieel worden gebruikt zou men Ben van Berkel een vergoeding moeten betalen. Geen vrees, want voor particulier gebruik is er niets aan de hand, dus leef je lekker uit!
Enfin, ik heb een aantal foto’s uit mijn Kop van Zuid portfolio geselecteerd waar de Erasmusbrug de hoofdrol vertolkt. Ik hoop dat ze tot de verbeelding spreken en inspireren om de Rotterdamse icoon gewoon te blijven fotograferen. Het is eigenlijk een ideaal studieobject voor degenen die ambiëren architectuurfotograaf te worden. Probeer het binnen een tijdsbestek van een jaar op zoveel mogelijk manieren te fotograferen, telkens bij ander licht en weersomstandigheden.
Zeker weten dat je daar enorm veel van zult opsteken. Mijn studieobject was in het verleden het Zaha Hadid Porthouse in Antwerpen, maar ik ben ervan overtuigd dat de Zwaan nog uitdagender is.
Ik zou zeggen, ga een keer mee met mijn Architecture Photo Tour Rotterdam, dan wijs ik je de weg en leer je meteen de kneepjes van nachtfotografie! Voor meer info: tony@tonyvingerhoets.com
Tony Vingerhoets
Weelde, België
29 september 2021