Toen Canon Benelux mij zo’n anderhalf jaar geleden vroeg een TS-E tilt-shift Masterclass te ontwikkelen vroeg ik me af hoe ik dat ging aanpakken. Sowieso is het bepaald niet simpel om de technische aspecten (Scheimpflug-principe) van een tilt-shift lens in begrijpelijke taal uit te leggen. Maar los daarvan gaat het er natuurlijk vooral om wat je met zo’n lens kunt. En dat is meer dan je denkt. Tijdens het scriptschrijven kwam ik op het idee om alle gebieden waarin TS-E lenzen excelleren, in beeld te brengen.

Gebaseerd op mijn ervaringen kwam ik uit op: architectuur, interieur, industrieel, panorama, miniatuur, food, landschap en portret. Inderdaad, dat zijn er nogal wat! Voor de visuele content van de Masterclass heb ik gedurende enkele maanden beeldmateriaal geschoten met verschillende TS-E lenzen. Zo heb ik dagen rondgezworven op de Rotterdamse Kop van Zuid voor architectuur, modellen geportretteerd in de studio en in mijn omgeving gezocht naar locaties voor sprekende landschapsfoto’s.

Nu was het natuurlijk mooi geweest als ik daarvoor had kunnen afreizen naar IJsland, Corsica, Madeira of wat verder weg Utah (USA), maar de tijd was niet toereikend en bovendien zouden de kosten te hoog oplopen. Geen nood, want de afgebeelde tilt-shift landschappen heb ik gewoon in de directe omgeving gemaakt. Nu woon ik in een mooi gebied want de Belgische Kempen is vergeven van natuurgebieden, maar sowieso zijn die overal in Nederland en België op een redelijke afstand te vinden.

Het draait bij landschapsfotografie natuurlijk allemaal om het juiste licht, dus schoot ik bij voorkeur met een mooie daybreak of sunset. Vaak was ik in alle vroegte op pad of stond ik ’s-avonds in m’n uppie op een schemerige, koude hei. Maar als je dan ziet met welke shots je thuis komt, dan is het dat allemaal waard. Door het plezier dat ik eraan heb beleefd ben ik er ook ’n beetje aan verslingerd geraakt. Want zeg nu eens eerlijk, welk ander onderwerp kan zich nu werkelijk meten met Beauty of Nature?

In de afgelopen blogs heb ik verslag gedaan van mijn avonturen in de Antwerpse Haven en ook dat was big fun. Maar de stilte en schoonheid die je vaak in de natuur ervaart, heeft echt indruk op me gemaakt. Ondanks de stilte van het landschap is het echter geen fotografie in de Zen-modus, want je moet echt bij de les blijven! Vooral in het schemer kan er van alles mis gaan. Het manueel focussen vraagt opperste concentratie en ik check voortdurend mijn bracketing shots of ik wel alle hooglichten en donkere partijen heb gevangen.

Ook heb ik gemerkt dat een wat lager standpunt vaak iets meer dynamiek in het beeld geeft en dan kun je op een (opvouwbaar) krukje achter je statief en camera plaats nemen. Want van een zonsondergang schiet je toch als snel meer dan 100 frames, zodat je het ultieme moment hebt vastgelegd. Frappant dat licht en kleuren elke paar minuten veranderen. Zolang je fotografeert vanaf dezelfde positie kun je dat seriematig vastleggen en later RAW’s samenvoegen voor een denderend resultaat.

Maar wat maakt een Canon TS-E lens nu zo geschikt voor landschapsfotografie? Allereerst schiet ik die bij voorkeur met een groothoek TS-E 17mm f/4L of TS-E 24mm f/3.5L mark II. De optische kwaliteit van deze twee lenzen staat sowieso borg voor bizarre scherpte en ‘n briljante kleurrendering. Met het tilt-mechanisme ben je heer en meester op het gebied van scherptediepte. Bovendien kun je met het shift mechanisme de horizon verplaatsen zonder statief en camera aan te raken. Wat een comfort!

De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik geen voorstander ben van simultaan tilten en shiften omdat je dan beeldkwaliteit inlevert. Voor landschap gebruik ik het tilt- of het shift-mechanisme. Bij daglicht kun je met down-tilt proefondervindelijk ‘n afstelling vinden dat een scherptediepte oplevert dat anders alleen met focus stacking kan worden bereikt. Maar bij fotograferen in half duister neem ik geen risico’s en gebruik ik alleen het shift-mechanisme voor perspectief- en horizoncorrectie.

Ik weet het, het klinkt allemaal eenvoudiger dan het is. Maar tilt-shiftfotografie is een uitdaging voor de fotografen die op zoek zijn naar de overtreffende trap. Het vraagt om toewijding en geduld, maar als je het eenmaal in je vingers hebt schiet je ook plaatjes met een erg hoog wow-gehalte.

Ik zou bijna zeggen, neem eens deel aan een van mijn Canon TS-E tilt-shift Masterclasses waar het allemaal haarfijn wordt uitgelegd en gedemonstreerd. Mocht je geïnteresseerd zijn stuur me even ‘n mail (tony@tonyvingerhoets.com).

Ik hoop dat je ook zo geniet van de afgebeelde landschappen. Telkens wanneer zo’n plaatje voorbij komt, beleef ik weer dat moment dat ik met verwondering stond te kijken naar de dramatische wolkenpartijen en magische kleurschakeringen. Het is een onderwerp dat ik in de toekomst meer wil uitdiepen, want al het andere verbleekt er simpelweg bij. Ode aan Moeder Natuur!

Tony Vingerhoets (mail)

3 januari 2019, Weelde, België