Het staat weer bol van de activiteiten en ik zou in de hectiek bijna vergeten dat ik nog enkele blogs heb te gaan om deze serie te completeren! Want fotograferen met tilt-shift lenzen blijft een feest! En deze keer schenk ik aandacht aan panorama’s en file merging. Want naast architectuur, interieur, miniatuur, food, product, landscape en portret is dat ook het domein van Canon TS-E tilt-shift lenzen. Inderdaad, Canon TS-E tilt-shift lenzen schitteren op meer gebieden dan je denkt!

Volgens Wikipedia is dit de definitie van Panoramafotografie: het maken van foto's met een aanzienlijk grotere beeldhoek dan normaal. Door het stitchen of verbinden van meerdere horizontale foto’s verkrijg je inderdaad een enorme beeldhoek; een foto die tot de verbeelding spreekt. In de meeste gevallen is het een combinatie van drie foto’s, maar uiteraard is twee ook mogelijk. Het grote voordeel dat een tilt-shift lens hier biedt, is dat het lensoppervlak verschuift en niet de sensor.

Dat vraagt om nadere uitleg: Wel, de beeldcirkel van een tilt-shift lens is veel groter dan van een conventionele EF-lens om het horizontaal en verticaal shiften mogelijk te maken zonder dat de sensor buiten z’n grenzen komt. Ingeval van een panoramafoto verschuif je middels het shiftmechanisme de TS-E tilt-shift lens over de horizontale as van links naar rechts, maximaal 12 millimeter weerszijden. Zo maak je overlappende files die je naadloos samenvoegt tot een beeld.

En dat is in Photoshop echt een kwestie van enkele muisklikken. Let wel dat je zulke opnames maakt in de Manuele stand van je camera. Kies je bijvoorbeeld voor de diafragma-voorkeurstand (om te spelen met scherptediepte) dan krijg je totaal verschillend belichte files omdat een Canon TS-E tilt-shift lens uiterst links of rechts van de sensor een andere lichtinval geeft. Dat kan wat vignetting opleveren dat bij f/5.6 al zo goed als verdwenen is en bovendien simpel te verwijderen in PS.

Je vraagt je nu wellicht af welke Canon TS-E tilt-shift lens de beste is voor panoramafotografie. Dat hangt sterk af van je favoriete onderwerpen maar ingeval van panorama’s is dat vaak landschap en dan komen we automatisch uit bij de groothoeklenzen TS-E 17 f/4L en TS-E 24 f/3.5L MKII. Maar de all-rounder TS-E 50 f/2.8L Macro is ook inzetbaar. De TS-E 90 f/2.8L Macro en TS-E 135 f/4L Macro excelleren meer op het gebied van product, food en portrait waar panorama’s zeldzaam zijn.

En file merging dan? Tja, het vernuftige shift-mechaniek van de Canon TS-E tilt-shift lenzen kan zowel horizontaal als verticaal verschuiven waardoor je ook gestapelde panorama’s kunt maken. File merging doe je simpelweg om twee redenen: om de beeldhoek of je file te vergroten. Stel, je wilt een gebouw fotograferen maar kunt onvoldoende afstand nemen om het helemaal te framen met de TS-E 24 f/3.5L MKII. Dan schiet je simpelweg twee verticale shift files die je in PS merged.

Maar dat kun je dan toch veel beter doen met de Canon TS-E 17 f/4L hoor ik je nu zeggen. Ja en nee. Wanneer je alleen beschikt over de Canon TS-E 24 f/3.5L MKII kun je op deze manier improviseren en bovendien geeft de 24mm tilt-shift lens ook net iets minder vertekening dan de extreme groothoek van de TS-E 17 f/4L. Maar file merging heeft nog een ander onschatbaar voordeel, namelijk de enorme digitale content van een aantal samengevoegde files!

Want het spreekt voor zich dat een Tiff-bestand van 476 MB meer digitale content heeft dan een bestand van 288 MB. Op die manier krijg je dus foto’s met een waanzinnige detailweergave vergelijkbaar met middenformaatcamera’s. Dat gaat zeker op voor de 50 Mp Canon EOS 5DsR waar ik veel mee werk. Wanneer je file merging in je vingers krijgt, gaat er een wereld van nieuwe mogelijkheden voor je open. Laatst vertelde me een collega fotograaf nog dat hij zo bestanden krijgt met maximale footage. En dat is een onschatbaar voordeel voor designers waar hij veel voor werkt. Die willen creatieve ruimte hebben om een beeld zo te kaderen dat het naadloos past in hun concept. Voila, alweer een toepassing van file merging.

Enfin, het geeft weer aan welk enorm creatief potentieel de Canon TS-E tilt-shift lenzen bieden. In elke TS-E tilt-shift Masterclass hamer ik daar opnieuw op. Precies, hier spreekt een man met passie voor tilt-shift fotografie en nogmaals, wat is dat een FEEST!

Tony Vingerhoets

27 april 2018, Weelde, België