De elektronische sluiter is in opkomst. Geen slijtage (minder stof op sensor), geen geluid en veel sneller. Rolling shutter beperkt echter nog een permanent gebruik (klik hier), maar met de EOS R6 mark II en natuurlijk de EOS R3 is dat effect al duidelijk minder beperkend.
Vraag is nog of de elektronische sluiter invloed heeft op de beeldkwaliteit. En daarbij wordt het dynamisch bereik (DR) als aandachtspunt genoemd. Deze zou minder zijn bij gebruik van de elektronische sluiter. Wij hebben er even naar gekeken of dit inderdaad zo is en of de verschillen met de mechanische sluiter relevant zijn.
DR-test
We hebben een simpel testje om het dynamische bereik praktisch te kunnen inschatten. Twee gelijke voorwerpen worden gescheiden door een plaat. Links is goed verlicht. Rechts gehuld in het duister. Hiervan maken we een RAW-opname bij ISO 100, waarbij de belichting afgestemd is op het linker voorwerp. Op die foto is het rechter voorwerp dan dus donker. In Lightroom passen we alleen van het rechter gedeelte de belichting aan tot die overeenstemt met de linkerzijde (circa 5 stops). Van verschillende camera’s of instellingen kunnen we zo de verschillende foto’s vergelijken op dynamisch bereik op basis van de kwaliteit van de verhelderde rechterkant.
Resultaten
We hebben met de EOS R7 drie RAW-foto’s van onze DR-opstelling gemaakt:
1. Mechanische sluiter
2. Elektronisch 1e gordijn
3. Elektronische sluiter.
De afbeelding hieronder laat het resultaat zien van deze test en daaruit blijkt dat de beeldkwaliteit van het verhelderde rechter gedeelte in geval van de elektronische sluiter kwalitatief slechter is dan bij de twee andere sluiter-modi.
Vergelijking DR van 5 stops verhelderd. Merk op (bij 100%) dat bij de elektronische sluiter (rechts) er niet alleen meer ruis is (in donkere strepen), maar vooral meer kleurruis. Tussen de M-sluiter en Elekt. 1e gordijn is geen significant verschil te zien in ruis en beeldkwaliteit.
 |
| |
Oorzaak lager DR
Als je internet raadpleegt voor de oorzaak van het lagere DR, dan zou dat of een lagere bitdiepte kunnen zijn (12-bits in plaats van 14-bits) óf een hogere temperatuur van de sensor ten gevolge van de elektronische ‘read out’. Aangezien de RAW-bestanden nagenoeg even groot zijn van de drie opnamen, valt de eerste mogelijkheid mijns inziens af en lijkt de temperatuur de ‘boosdoener’ te zijn, hoewel mij dat ook onwaarschijnlijk lijkt. Heb jij een idee? |
De proefopstelling is echter heel extreem (5 stops verhelderen) en het verschil is zodanig klein, dat je bij je dagelijkse fotografie met de elektronische sluiter geen praktische problemen met het dynamische bereik zult hebben. Bij onderwerpen met hoog contrast (landschap, interieur, architectuur, tegenlicht) is het echter toch raadzaam om de elektronische sluiter niet te gebruiken. Je wilt dan het maximaal mogelijke dynamische bereik. Kies dan de Mechanische sluiter of de modus Elektronisch 1e gordijn, waarbij die laatste de voorkeur heeft omdat je daarmee vibraties voorkomt die bij de mechanische sluiter tot enige onscherpte zouden kunnen leiden.
Banding
Naast rolling shutter en dynamische bereik kent gebruik van de elektronische sluiter nog een derde aandachtspunt, zijnde interferentie met snelknipperend kunstlicht. Er ontstaat dan een donker/licht streeppatroon over de foto. We bekijken dit fenomeen in een apart onderzoekje. |
Samenvatting
Het gebruik van de elektronische sluiter zal in de praktijk geen tot weinig invloed hebben op het dynamische bereik van je opnamen. Het is echter wel nuttig om te weten dat het een aandachtspunt kan zijn als je bij onderwerpen met hoog contrast werkt. Gebruik dan bij voorkeur toch Elektronisch 1e gordijn als sluitermodus.
Heb jij nog andere afwijkingen die je ondervindt met de Elektronische sluiter of met Elektronisch 1e gordijn, laat het mij hieronder dan weten.