Iedere vier jaar als er een nieuwe Olympische Spelen voor de deur staat, komen de grote cameramerken met hun nieuwste modellen, de opvolgers van de paradepaardjes van Canon, Nikon en tegenwoordig ook Sony. Ik was een van de gelukkigen die als eerste de Canon EOS 1DX Mark III van Cameraland kreeg, nadat ik via Canon Nederland een test-exemplaar mocht testen. Nu, twee weekenden onderweg, kan ik mijn eerste ervaringen op papier zetten.
Het fijne als je bij je favoriete merk blijft en niet de switch maakt naar de spiegelloge Sony A9 mark II zoals velen doen, is dat je de camera en al zijn knoppen en functionaliteiten goed kent. De robuuste body is nauwelijks van zijn voorganger te onderscheiden (alleen iets lichter), maar dat hoeft natuurlijk niet slecht te zijn. Iets wat goed tot uitstekend functioneert qua ontwerp en bediening, laat je geen grote verandering ondergaan. De grote veranderingen van de EOS 1DX mark III zitten in de technologie binnenin, de supersnelle processor (DIGIC X) en het speciale low-pass filter voor hogere beeldscherpte.
Wat de EOS 1DX mark III tevens onderscheidt van de EOS 1DX mark II is zijn autofocus-configuratie. Naast het AF-single point, ofwel scherpstellen met 1 (rood) vast punt wat meestal centraal in het midden gepositioneerd staat of de meerpuntsfocus 4-of 6 punten, heeft de nieuwe EOS 1DX mark III ook de mogelijkheid om in Zone-AF te werken. Hierbij bepaalt de camera op basis van gezichtsherkenning het focuspunt. Hierbij kun je kiezen uit een staand groot vlak wat 1/3 van je zoekerbeeld bestrijkt, een kleiner vierkant vlak of een vlak wat zo’n beetje het hele zoekerbeeld bestrijkt. In de praktijk zie je door de mooie heldere zoeker een rood vlak, afhankelijk van de zone waarmee je werkt waarin allerlei kleine rode vakjes iedere keer oplichten zodra je de AF-knop indrukt. Dat doe ik zelf nog steeds met de ontspanknop, maar dat kan ook met de nieuwe AF-button die achterop de camera zit. Hiermee kun je ook simpel van het ene AF-punt of -zone naar de andere scrollen. Ik vind het een mooie uitvinding, maar ik gebruik hem in de praktijk weinig, omdat hij wel erg snel van het ene naar het andere punt gaat en hierbij ook wel eens zijn gewenste AF- punt voorbijschiet zelfs in de meest trage stand. Ik verleg mijn AF-punten liever met de joystick, die ook al op de ‘oude’ EOS 1DX mark II zit.
De eerste klus die ik met de nieuwe camera deed was het fotograferen van tennisser Gael Monfils tijdens het ABN AMRO tennistoernooi. Ik heb hier gelijk gebruik kunnen maken van de technische vooruitgang van de camera; de wedstrijd ervoor fotografeerde ik met de ‘oude’ EOS 1DX mark II en deze biedt nog een goede kwaliteit tot ISO 4000. De nieuwe EOS 1DX mark III kan makkelijk ISO 10.000 aan en dan nog zie je geen ruis in het beeld. Hierdoor kon ik ook makkelijk op een 1/2000s fotograferen in redelijk donkere omstandigheden in Ahoy. Uiteraard wel met de EF 400mm f/2.8L IS II, die dit soort sluitertijden/diafragma combinaties 1/2000 bij f/2.8 mogelijk maakt.
Met de Zone-AF werkte dit perfect. Ik had de grote verticale zone ingesteld en zag de rode puntjes bij het scherpstellen naar het gezicht van Monfils gaan. De gezichtsherkenning werkte uitstekend en het scherpte-percentage lag ook erg hoog. Niet alleen met wijde shots, maar ook sterke close-ups die in een split second geschoten werden waren ook meestal scherp. De collega’s langs de baan en ondergetekende waren dan ook zeer enthousiast over onze eerste kennismaking met de EOS 1DX mark III!
De volgende dag beleefde de camera zijn vuurdoop bij het voetbal. In een prachtig verlichte Kuip schoot ik mijn eerste voetbalwedstrijd met de EOS 1DX mark III. Uiteraard wilde ik ook hier de specifieke AF-tracking ook proberen, die alleen werkt met de verschillende AF-Zones. Bij de acties die van tevoren te voorzien zijn zoals één speler die op je afkomt en dan een andere speler treft die hem probeert te stoppen werkt ook hier de AF-zone tracking perfect. Als je focust op de speler die op je afkomt, houdt de autofocus hem goed vast, zelfs als er een andere speler voorlangs kruist. Praat je echter over acties die je van tevoren niet kunt voorzien, zoals een speler die plotseling de bal krijgt of een kopduel tussen twee spelers met een speler in de voorgrond waar je in een split second op moet focussen, wil de Zone-AF wel eens de focus achter of voor het onderwerp leggen en niet erop.
Het is voor een redelijk traditionele fotograaf ook best een dingetje om de focus aan de camera over te laten waar je normaal met één rood scherpstelpunt in het midden werkt. Dat is ook het geluid wat ik van collega’s hoor die hem ook getest hebben; Je wilt toch de controle zelf behouden wanneer en waarop jij scherpstelt.
Ook het tweede voetbalweekend heb ik bij Heracles-Ajax en Feyenoord-Fortuna Sittard de camera weer uitgeprobeerd met de Zone-AF, zowel de grote verticale als de kleinere zone in het midden. De scherpstelling werd echter bemoeilijkt door de hevige regen die naar beneden kwam. Om toch iets zekerder van mijn zaak te zijn ben ik toen weer overgegaan op focus met één punt in het midden.
Het is nog vroeg om conclusies te trekken, zeker vanwege het deep-learning karakter van deze camera, maar je kunt al wel zeggen dat de autofocus-configuratie van de EOS 1DX mark III fantastisch werkt bij sporten waarbij je maar één speler hoeft te volgen, zoals tennis, atletiek en turnen. Supersnel, superscherp.
Maar bij sporten waar er in het scherptevlak meerdere spelers bewegen, wil de autofocus er af en toe wel eens naast zitten. Ik blijf uiteraard oefenen met de Zone-AF, maar zeker bij voetbal denk ik dat ik toch traditioneel de 1-punts AF blijf gebruiken, zodat ik controle heb over wat scherp moet zijn.
Deze zomer bij de Olympische Spelen in Tokyo kan de EOS 1DX mark III echter absoluut de strijd aan met de Nikon D6 en de Sony A9 mark II en ik ben ervan overtuigd dat de EOS 1DX mark III dan de gouden medaille wint 😉.
Pim Ras
Februari 2020
www.pimras.nl