Als tegenwoordig een nieuwe camera wordt gepresenteerd, dan moet die anno 2015 blijkbaar beschikken over 4K-video om serieus te worden genomen. Vreemd, want uit onze poll (klik hier) en ook enquête (klik hier) blijkt dat 70% van de fotografen nooit video opneemt met zijn/haar fotocamera. En degenen die het (soms) in full-HD wel doen, zullen behoorlijke inspanningen moeten doen om soepeltjes met 4K te kunnen werken: geheugenkaart, opslag, computer, beeldscherm en software zullen allemaal een aanzienlijke upgrade moeten ondergaan.
Omdat we toch nieuwsgierig zijn naar 4K-video hebben we een tijdje de nieuwe Canon XC10 mee op pad genomen en in de studio gebruikt. We staan kort stil bij deze camera en gaan verder vooral in op de praktische inzetbaarheid van 4K.

4K-video
Filmen met 4K (2160p) is in de videowereld bezig aan een opmars en komt langzaam richting de ‘consument’. Ook steeds meer fotocamera’s beschikken over deze videokwaliteit. Technologie en bandbreedte zijn anno 2015 zo ver ontwikkeld dat je met een relatief eenvoudige camera en zelfs een telefoon kunt filmen met een resolutie van 3840x2160 (4K, Ultra HD) en dat vervolgens ook met die kwaliteit via YouTube kunt delen.
4K dankt zijn naam aan het feit dat de resolutie in de hoogte én in de breedte 2x zo hoog is als bij Full HD (1920 x 1080) en dus 4x zoveel pixels omvat, 2x1920 bij 2x1080 = 3840x2160. Het geeft de mogelijkheid om grotere schermdiameters (televisie, projectie) toe te passen en om op kleinere beeldschermen meer detail weer te geven (scherper).
Video opnemen met de hoge resolutie van 4K (en 30 fps) biedt filmers en fotografen diverse voordelen, vooral als de output ‘slechts’ full-HD (1080p) is:
+ 4K downsamplen naar 1080p geeft hogere beeldkwaliteit
+ toepassen van beeldstabilisatie tijdens de ‘post processing’
+ croppen, roteren, zoomen en pannen bij het nabewerken
+ nauwkeuriger ‘green screen’
+ onttrekken van foto’s bij 30 fps met 3840 x 2160 (8,3 Mp) ideaal voor actiefotografie en voor micro-expressie bij portretfotografie
Elk ‘voordeel hep zijn nadeel’ en daarom is er ook een lijstje met aandachtspunten als je met 4K aan de slag wil:
- grote, snelle geheugenkaarten (U3, >90 MB/s, >32 GB)
- meer opslag (1 minuut 4K = 2GB)
- snelle computer (processor, intern geheugen, videokaart)
- 4K-monitor (klik hier)
- videosoftware compatibel met 4K
- kennis van 4K-video opnemen en bewerken

1080p herkaderen in 4K	Wisseling kader interview	Frame actiefoto

Canon XC10
Hoewel Canon niet vooroploopt bij de introductie van 4K-video, hebben ze toch al enige tijd een fotocamera met 4K-opnamefunctie, de EOS 1D C. Het is exact dezelfde camera als de veelgeprezen EOS 1D X, maar dan met de mogelijkheid om intern video op te nemen op 4K-niveau. Door de ergonomie en de prijs (ca. €8500,-) is deze camera echter niet bedoeld voor de consument. Dat geldt ook voor twee camera’s uit de Cine-serie van Canon, de C500 en C300 II, die beide ook 4K opnemen. Ze zijn ‘gespect’ voor de pro en dat geldt ook voor het prijskaartje van deze C-modellen (resp. €15.000 en €18.500,-).
Met de Canon XC10 komt 4K-video voor het eerst binnen budgetbereik (ca. €2000,-) van de enthousiaste videograaf, die veel voor reportages onderweg is en naast video ook foto’s neemt. De XC10 is een samenvloeisel van het uiterlijk van een high-end Cine-camera en de sensor en de lens van een GX-Powershot. Het hart is dus een 1-inch sensor en de lens kan niet gewisseld worden, maar heeft wel een zoombereik van 24 tot 240mm en is voorzien van een concrete zoom- en scherpstelring. Voor uitvoering en de vormfactor verwijzen we naar onze introductieclip van deze camera (klik hier).
De belangrijkste specificatie en mogelijkheden zijn:

• 1.0-inch CMOS-sensor
• 4K-beelden met maximaal 410 Mbps/10-bits en Canon's XF-AVC H.264 codec 4:2:2
• 12 Megapixel foto's of 8,29 Megapixel 4K-foto's uit de video
• Canon Log en Wide DR Gamma
• Slaat 4K-beelden intern op op een CFast 2.0™-kaart (128 GB meegeleverd + USB3-lezer)
• Tot ISO 20.000 met geïntegreerd ND-filter
• 10x zoom met Optical Image Stabilizer
• Compact, ergonomisch ontwerp met loupezoeker (optioneel)
• Hot Shoe, audio in/out, HDMI-out
• Opnemen in fast en slow motion
• Wi-Fi-afstandsbediening

Belangrijk voor de flexibele inzetbaarheid van een camcorder is dat je zonder externe recorders 4K-video op kunt nemen met 4:2:2. Je hebt dan de beschikking over de hoogste kwaliteit video, die bovendien voldoende speelruimte heeft voor uitvoerige nabewerking.

Frame uit 1080p	Frame 4K naar 1080p	Frame uit 4K

Praktijk
We hebben de XC10 gebruikt voor enkele productfilmpjes van EOSzine (klik hier) en natuurlijk ook voor een paar voorbeeldclips van de eigenschappen van 4K-video. De ergonomie voor video is duidelijk beter dan die van een EOS-camera, die vooral toch bedoeld is om foto’s te maken. Ook is de XC10 lekker compact en niet zwaar, zodat je er zonder veel moeite mee op pad kunt. Het zoombereik is daarbij een grote plus, want bij 24mm heb je een flinke groothoek voor overzichtsopnamen en bij 240mm schiet je een prachtig close-up portret met vage achtergrond. Ideaal voor bijvoorbeeld interviews. De zoomlens is echter niet heel lichtsterk, maar dankzij de relatief grote sensor zijn video-opnamen op ISO 800 of 1600 prima geschikt voor praktische publicaties. Zeker als dat verkleind van 2160p naar 1080p is.

De scherpstelring had wat ons betreft iets breder mogen zijn en het instelwieltje, de Aan/uitknop en de ontspanner hadden een fijnere bedienkarakteristiek mogen hebben. Het joystickje daarentegen is weer prima te bedienen. Instellen van de XC10 verloopt bijna geheel via het aanraakscherm. Dat werkt redelijk vanzelfsprekend, al mis je als fotograaf wel enkele hardwarematige knopjes (witbalans, beeldstijl) en zou ook een wiel voor belichtingscompensatie welkom zijn, zodat je eenvoudig in de M-stand kunt plussen en minnen.

De instelmogelijkheden om foto’s te maken zijn redelijk beperkt, hoewel de JPEG’s van 4000x3000 pixels er prima uitzien tot ISO 800. Een belangrijk minpunt vinden we (als fotograaf) het ontbreken van RAW. Voor sommige reportages, zoals bruiloften, is dat ons inziens een behoorlijk gemis.

JPEG ISO 160	JPEG ISO 800

Samenvatting
Ben je als reportagefilmer (en -fotograaf) op zoek naar een betaalbare en handzame 4K-camera met de ergonomie van een camcorder, dan is de XC10 zeker een overweging waard. Als je clips van deze camera op full-HD presenteert, dan zal je publiek onder de indruk zijn van de scherpte en van de Canon-beeldkarakteristieken. En dat zonder dat je met een uitgebreide crew en zware koffers gereedschap op stap geweest bent.

Om de genoemde beeldkwaliteit 100% te benutten is het raadzaam om Premiere Pro CC van Adobe aan te schaffen. Een pro-editor, die ook toegankelijk is voor de beginnende videograaf (klik hier) en zo de frustratie van een moeizame ‘post production’ voorkomt.

Specs en info: klik hier.