Je ziet fotografen die op reportage zijn vaak met een flitskapje flitsen op hun Speedlite. In dit artikel een paar aandachtspunten ten aanzien van de werking en het praktisch nut van dit veelgebruikte flitsaccessoire. Het is raadzaam om in het kader van ‘hard en zacht’ licht, het betreffende artikel op EOSzine te lezen (klik hier).

Werking
Een flitskapje. Hoe werkt dat nu? Laten we beginnen het flitskapje een betere naam te geven. In het Engels zou dat Omnibounce kunnen zijn, zoiets als ‘in elke richting weerkaatsend’. In het Nederlands kun je het een diffusorkapje of flitsdiffusor noemen, maar dat zegt toch iets minder over de werking dan ‘Omnibounce’. Want het kapje zorgt er namelijk voor dat een gedeelte van het licht dat normaal gesproken rechtdoor gaat naar het onderwerp, ook rondom naar boven/onder en links/rechts wordt uitgespreid. De bedoeling van dit verspreide licht is dat het via de wanden en het plafond van de ruimte waarin je bent, wordt weerkaatst. Het flitslicht benadert het onderwerp dan van nagenoeg alle kanten en vult zo de harde schaduwen in die ontstaan door het recht doorgaande flitslicht wat vanuit een kleine bron op het onderwerp valt. Het contrast wat dus ontstaat door het flitsen wordt zo minder hoog en het licht (en de foto) lijkt ‘zachter’.

Dat dit eigenlijk niet het geval is, lees je dus in het genoemde artikel over ‘hard en zacht’ licht (klik hier). Zacht licht heb je alleen met een lichtbron met een groot oppervlak ten opzichte van het onderwerp. Bijvoorbeeld of met indirect flitsen via plafond of muur of met een softbox of paraplu van dichtbij. De kop van een Speedlite is klein (dus hard licht) en een diffusorkapje maakt het niet groter.

Praktisch nut
Om schaduwen in te vullen met het verspreide licht van een diffusorkapje moet dat licht kunnen weerkaatsen op wanden en plafonds. Dus in relatief kleine ruimtes. Als je buiten staat of in een grote fabriekshal, dan gaat het verspreide licht gewoon verloren en is er geen invul-effect. Kijk dus goed naar de afmetingen en indeling van de ruimte waarin je bent en let daarbij tevens op de kleuren van wanden en plafond. Het verspreide licht zal bij het weerkaatsen namelijk een vleugje van de kleuren van wanden en plafond meenemen en als zodanig de kleur van het onderwerp beïnvloeden. Ook zullen heel donkere of zwarte wanden en plafonds veel minder licht weerkaatsen dan wanneer ze wit zijn.

Buiten geflitst zonder en met een diffusorkapje

Indirect flitsen
Wanneer je in een geschikte ruimte met een diffusorkapje op je Speedlite direct en frontaal op het onderwerp flitst, dan zul je zeker effect zien van de invulfunctie. Het resultaat wordt echter vaak mooier door schuin omhoog via het plafond te flitsen. Het grootste deel van de flitsbundel weerkaatst op een relatief groot oppervlak en wordt daarmee zachter. Ook zal het flitslicht van schuinboven op het model vallen, wat natuurlijker is dan frontaal en zal zo ook meer diepte geven. Eventuele donkere schaduwen in het gezicht zullen direct ingevuld worden met het verspreide licht van het diffusorkapje en dit licht zorgt tevens voor kleine catchlights. Je zult het flitsvermogen of de Flitsbelichtingscompensatie wel een of twee stops moeten verhogen.

De verschillen tussen direct en indirect flitsen en tussen flitsen zonder en met diffusorkapje. Let bij de foto's met kapje ook op het invuleffect van de schaduwen door het verspreide en weerkaatste flitslicht.

Aandachtspunten
Als je een diffusorkapje op je Speedlite (in E-TTL) zet, verhoog dan de Flitsbelichtings-compensatie (FBC) met 1 à 1 ½ stop. Het kapje houdt namelijk iets licht tegen en het flitslicht wordt verspreid, dus valt er minder licht op het onderwerp. Dat moet je compenseren, wat betekent dat je meer batterijen verbruikt en dat de laadtijden langer worden. Dus sta je ergens waar het verspreide licht niet of nauwelijks kan weerkaatsen, verwijder dan het kapje en zet de FBC weer op nul. Dat spaart stroom en je kunt meer en sneller flitsfoto’s maken (klik hier).

Let ook op de stand van de flitsbuis, die je kunt instellen met de zoomfunctie van je Speedlite (klik hier). Staat de zoomfunctie op automatisch dan is de kans groot dat door het opzetten van een origineel kapje, de zoomstand verandert naar 35mm, wat bij de Speedlite 430EX III RT het geval is. Ondersteunt je flitser deze functie niet, zet de zoomstand dan zelf op 35mm. Je weet dan dat de flitsbundel met de juiste hoek in het flitskapje valt en zo optimaal wordt verspreid.

Samenvatting
Een flitskapje (of beter diffusorkapje) op je Speedlite kan een nuttig accessoire zijn om meer flatteuze portretten te maken als je op reportage bent. Het effect is maximaal als je schuin omhoog flitst tegen een wit plafond (vergroting lichtbron = zachter licht) en zo het model indirect belicht vanaf schuin boven met een vleugje direct licht in de schaduwen van de oogkassen en onder de neus en kin.

Buiten of in een heel grote ruimte met een hoog plafond en verre muren (fabriekshal), heeft het kapje geen nut en kost het vooral extra batterijen en zorgt het voor langere laadtijden.