Met de ontwikkeling van digitale camera’s is ook het opslagmedium voor foto’s veranderd. In 1996 had mijn eerste digitale camera met een sensor van maar liefst 0,3Mp (640x480p, klik hier) alleen intern geheugen en mijn eerste geheugenkaart (Microdrive, 1GB!!!) zat in mijn tweede camera met een sensor van 1Mp.
Daarna hebben we floppy disk, mini-dvd, memory stick en xD-picture card voorbij zien komen, voordat de meer gangbare kaarten Compact Flash (CF) en Secure Digitale (SD) standaard werden. Dit laatste kaarttype is ooit beginnen met een maximale capaciteit van een tiental MB’s, die in 2025 uitgegroeid is tot >=1TB (1.000.000 MB). En behalve de capaciteit is ook de schrijfsnelheid toegenomen tot wel 300MB/s.
Data-honger
Al die indrukwekkende getallen van SD-geheugenkaarten zijn echter niet voldoende om de data-honger van camera’s als de EOS R5 mark II met 45Mp, hoge opnamesnelheid (40 RAW/s) en hoogwaardige videokwaliteit (8K, 30fps) te kunnen stillen. Een rekensommetje. Een sensor van 45Mp produceert RAW-bestanden van gemiddeld 50MB en kan dat bij gebruik van de elektronische sluiter met een snelheid van 40 RAW/s. Dat is dus 40x 50MB = 2000 MB/s. Dat lukt niet met een SD-kaartje van 300 MB/s. Bovendien vragen 2000 RAW-foto’s van een sport-, bruiloft- of vogelsessie totaal ongeveer 100 GB opslagruimte. Niet alleen op de geheugenkaart, maar later ook op je computer. Dus het gaat hard met data, heel hard!
CFexpress
Om die ‘data-tsunami’ zonder problemen te kunnen verwerken, is CFexpress ontwikkeld (juni 2017). Dit zijn flashgeheugenkaarten ontworpen voor hoge snelheden, met name voor professionele fotografie en hires video. Er zijn drie types CFexpress-kaarten: Type A, Type B, en Type C. Type A en B zijn momenteel steeds meer gangbaar in professionele camera’s. Type C is commercieel nog niet ontwikkeld en verkrijgbaar. Hieronder een overzicht van de verschillen, ook in vergelijking met SD- en CF-kaarten:
 |
| *afbeeldingen op relatieve grootte |
| |
CFast 2.0
De aloude Compact Flash-kaarten zijn beperkt in overdrachtssnelheid (<200 MB/s) en om die beperking te overwinnen is de CFast 2.0-kaart ontwikkeld, waarop tot 500 MB/s geschreven kan worden. Het is echter niet vanzelfsprekend dat camera’s met een CF-sleuf compatibel zijn CFast-kaarten. Dus even checken vooraf. |
Het bijzondere van CFexpress is dat je de drie verschillende types niet kunt uitwisselen in je camera. Type A, B en C hebben niet alleen een ander formaat, maar hebben ook een andere interface. Het datatransport verloopt respectievelijk via 1, 2 of 4 banen (PCIe-lane) en dat zie je terug in de theoretisch maximale overdrachtssnelheid van 1, 2 of 4 GB/s.
Bij Canon beschikken de EOS 1DX mark III, de EOS R5 mark I/II, de EOS R3 en EOS R1 over een sleuf voor CFexpress (resp. 1x, 1x, 1x, 1x, 2x) en die zijn allemaal van Type B, dus CFexpress met hoge snelheid en capaciteit. Je hebt dus niets ‘te kiezen’, maar bent met Type B wel ‘future proof’.
Wat je wel te kiezen hebt bij alle geheugenkaarten en dus ook CFexpress, zijn de verschillende merken. SanDisk, Lexar en Transcend zijn niet alleen de bekendste merken, maar bewijzen ook al jaren zeer betrouwbare producten te leveren. Uiteraard zijn er goedkopere kaartjes verkrijgbaar, maar die geven vaak ook een hogere kans op storing. En het laatste wat je als fotograaf wil, is dat je foto’s verloren gegaan zijn door een ‘slecht’ geheugenkaartje.
Genoemde merken zijn natuurlijk te koop in de bekende camerawinkels, maar als je ook op zoek bent naar deskundig advies, goede service en uitgebreid assortiment en dat voor een prima prijs, kijk dan eens op DataIO.nl.
Samenvatting
Het ‘digitale fotorolletje’ heeft de laatste decennia een hele ontwikkeling doorgemaakt en is nu aangekomen bij het tijdperk van de CFexpress-kaarten, die steeds vaker toegepast zullen gaan worden in midrange en highend foto- en videocamera’s. Hopelijk ben je met artikel al een beetje voorbereid op wat er gaat komen.