In ons eerste artikel over de EOS 7D mark II hebben we uitvoerig stilgestaan bij de mogelijkheden en prestaties van deze nieuwe APS-C camera (klik hier). We waren danig onder de indruk van de praktijkervaringen met dit snelheidsmonster. De EOS 7D mark II is duidelijk geen ‘modegril’, maar een uitgebalanceerd fotogereedschap, passend in de lijn van EOS.

Omdat ten tijde van die review Lightroom 5 nog niet compatibel was met de RAW-bestanden van de EOS 7D mark II, hebben we de evaluatie van de beeldkwaliteit nog even uitgesteld tot een later moment. Daarom nu in deze review alles over de beeldkwaliteit van de EOS 7D mark II.

Voorwoord
Als we het over beeldkwaliteit van een camera hebben, wat bedoelen we dan eigenlijk? Hebben we het dan over kleuren, helderheid, contrast, scherpte, ruis? Alleen van de sensor of beschouwen we ook de beeldkwaliteit van het objectief? Wat is de invloed van het licht waarin we de testfoto’s meten én bekijken en van de opname-instellingen? En is dat dan van de JPEG-beelden rechtstreeks uit de camera of alleen van RAW? Welke RAW-converter is daarbij gebruikt?
Je zult uit bovenstaande wel begrijpen dat een eenduidig antwoord op de vraag wat de beeldkwaliteit van een digitale camera is, niet eenvoudig is. Het aantal variabelen is zo groot, dat zelfs met een vast omschreven testprotocol geen 100% praktisch inzicht verkregen wordt in de beeldkwaliteit bij onderwerpen van alle dag. Bij EOSzine gaan we derhalve geen poging doen om de beeldkwaliteit van de EOS 7D mark II exact te definiëren en ‘beperken’ we ons tot een praktische evaluatie van ruis bij hoge ISO en van scherpte. Want dat zijn de twee aspecten die voor veel vrijetijdsfotografen van doorslaggevend belang zijn.

Pixeldichtheid en RAW
Al meer dan tien jaren bekijken we de beeldkwaliteit van digitale camera’s bij hogere ISO’s. En sinds een jaar of vijf is voor ons duidelijk geworden dat daarbij slechts één parameter significant en dat is de pixeldichtheid van een sensor oftewel de grootte van de ‘pixels’ (fotocellen). Hoe kleiner de pixels, des te minder licht ze ontvangen en hoe meer het meetsignaal versterkt moet worden. Hiermee wordt ook de elektronische basisruis versterkt, wat als ruis op de foto zichtbaar wordt. In de praktijk kun je stellen dat hoe groter de sensor van een camera, hoe beter hij presteert in ISO’s boven de 1600. Zet testfoto’s (RAW) bij ISO 3200 van tien verschillende APS-C camera’s naast elkaar, dan zul je op 100% vergroting - afhankelijk van ruisonderdrukking - alleen in de nuances verschillen zien. Bij publicatie op full HD of op A4-print verdwijnt dit onderscheid in ruis en scherpte vaak volledig. Vergelijk je dat echter met ISO 3200 uit een camera met een volbeeldsensor, dan wordt het verschil in ruis en scherpte pas significant. Wil je bij hoge ISO’s dus een hogere beeldkwaliteit in RAW, dan is dat praktisch alleen mogelijk als je overstapt naar een camera met een grotere sensor = grotere pixels. Van compact naar APS-C of van APS-C naar volbeeld.
Als je de beeldkwaliteit alleen betrekt op JPEG, dan wordt het een heel ander verhaal, omdat dan de kwaliteit van de ruisonderdrukking maatgevend wordt voor de visuele hoeveelheid ruis. Die ruisonderdrukking is de laatste jaren wel veel beter geworden en op de genoemde publicatieformaten (full-HD, A4-print) kan zelfs een foto bij hogere ISO gemaakt met een mobiele telefoon van kijkafstand nagenoeg ruisvrij zijn en ook nog visueel scherp. Maar hoe wonderbaarlijk ruisonderdrukking soms ook lijkt te werken, er verdwijnt altijd in een zekere mate detail en voor veel vrijetijdsfotografen is dat niet gewenst.

EOS 7D mark II
Als je bovenstaande overwegingen in acht neemt, wat mag je dan verwachten van de RAW-beeldkwaliteit van de EOS 7D mark II? Bij lage ISO’s is de beeldkwaliteit uitstekend. Scherpte en kleuren zijn (afhankelijk van lens en camera-instellingen) heel natuurlijk en bruikbaar voor grote publicatieformaten. Vanaf ISO 800 ga je op 100% in Lightroom een korreltje zien, wat tot ISO 3200 toeneemt, maar niet storend is (mits goed belicht). De verschillen met bijvoorbeeld de EOS 70D zijn heel klein.
We hebben daarvoor het volgende testje gebruikt. Met de scherpstelling van de lens (EF 100mm 2.8L IS) volledig op oneindig gedraaid, hebben we van een grijskaart van heel dichtbij (dus volledig onscherp) een serie RAW-foto’s gemaakt van ISO 100 tot 6400. Deze foto’s hebben we geïmporteerd in Lightroom 5 en daarin zonder verdere aanpassingen centraal een uitsnede van 1000 bij 1000 pixels gemaakt. Deze vlakjes hebben we geëxporteerd als JPEG met 100% kwaliteit. De bestandsgrootte van deze JPEG’s is een maat voor de hoeveelheid detail, maar omdat het beeld 100% onscherp was, is al dit detail dus afkomstig van ruis. We hebben deze test gedaan met de EOS 7D, EOS 7D mark II, EOS 70D en EOS 5D mark III. In de onderstaande grafiek zie je op de verticale as de bestandsgrootte in kB’s en op de horizontale as de ISO. De waarden van de EOS 5D mark III zijn duidelijk lager dan van de drie APS-C camera’s en het verschil is ruim 1 stop. De hoeveelheid ruis die je bij ISO 1250 op de EOS 7D mark II hebt, zie je bij de EOS 5D mark III pas bij ISO 3200.

Op het eerste gezicht doen de EOS 7D mark II en EOS 70D het 1/3 stopje beter dan de EOS 7D, maar omdat we ondanks de hogere resolutie van beide iets minder detail zien bij andere testopnames, lijkt het toch alsof er iets van ruisonderdrukking op de sensor gebeurt. Dit zal in de scherpte van praktische opnamen echter niet zichtbaar zijn.

Samenvatting
In JPEG zien de foto’s van de EOS 7D mark II er prima uit en hoeft ook ISO 3200 of zelfs ISO 6400 niet vermeden te worden. Bij die hoge ISO’s zijn de kleuren heel natuurlijk en is de balans tussen ruisonderdrukking en detail zodanig dat een afdruk op 45 bij 30cm geen enkele probleem hoeft te zijn, mits goed belicht. Die uitmuntende JPEG-beeldkwaliteit is voor sport- persfotografen een verheugend feit, zodat ze altijd snel hoogwaardig beeldmateriaal naar de redactie kunnen oversturen.
In RAW is de beeldkwaliteit overeenkomstig met wat je van een APS-C camera kunt verwachten, want de verschillen met de EOS 70D zijn uiterst klein. Dat betekent dat je de RAW-output van ISO 1600 en ISO 3200 via Lightroom zonder problemen op groot formaat kunt publiceren. Wil je bij nog hogere ISO’s werken, dan zul je de overstap naar volbeeld moeten overwegen, dus de EOS 6D, EOS 5D mark III of de EOS 1D X.
Als we de mogelijkheden, snelheid en de beeldkwaliteit van de EOS 7D mark II op een rijtje zetten en dat combineren met de perfecte ergonomie en intuitieve bediening, dan kunnen we concluderen dat Canon met deze prachtige camera de fotografen in de doelgroep (wildlife, vogel, actie, sport) een uitgebalanceerd fotogereedschap biedt, dat momenteel zijn weerga niet kent.

Deel 1 review EOS 7D mark II: klik hier.