Eind november 2021 hebben we de RF 100-400mm f/5.6-8 IS getest (klik hier) en we waren meteen verliefd op dit ‘lensje’. De ideale toevoeging aan een 24-105mm om mee op reportage te nemen. Met een 100-400mm kun je dan iets meer op afstand blijven van spontane onderwerpen (kinderen, huisdieren) en bij schichtige onderwerpen kun je deze van veraf dichterbij halen (vogels, wildlife) of van dichtbij meer close-up (insecten, bloemen). En dat alles uit de hand, want de RF 100-400mm f/5.6-8 IS is lichter dan de RF 24-105mm f/4L IS. Je kunt er zelfs een dagdeel mee door een pretpark lopen zonder last te krijgen van pols, arm of schouder. En dit alles gecombineerd met een bovengemiddelde beeldkwaliteit en aantrekkelijk prijskaartje (ca. 750 euro).
Zonsondergang
De review-ervaringen met de RF 100-400mm f/5.6-8 IS maakten deze lens voor mij tot een ‘no-brainer’ om toe te voegen aan mijn lenzenarsenaal, dat niet verder reikt dan 200mm. En sinds een maand zit deze lens dan ook in mijn fototas. Of beter gezegd, hij zit er niet in, want mijn EOS R6 en de nieuwe RF 100-400mm f/5.6-8 IS zijn sinds die tijd onafscheidelijk.
Heerlijke set voor ‘walk around’-fotografie in het ontluikende voorjaar, die ook ik bij de hand had toen ik ’s avonds een stukje door de polder wandelde. Rechts van mij stond een prachtige zonsondergang op het punt van beginnen en dus tijd om met de camera in de aanslag te staan. En hoewel ik al veel ‘sunsets’ gedaan heb, was ik toch verrast door de flexibiliteit in kadrering in het gebied tussen 100mm en 400mm. Het leverde een paar mooie plaatjes op.
Het viel me persoonlijk op dat bij 100mm de beeldhoek voor een zonsondergang nog behoorlijk weids was. Reden om mijn volgers op Twitter en Facebook te vragen bij welk brandpunt onderstaande foto genomen was.
f=100mm • ISO 100 • f/5.6 • 1/1250s
 |
Dat was 100mm, maar meer dan de helft van de antwoorden schatte 24mm. Slechts twee volgers hadden de vraag ‘goed’. Opmerkelijk en voor mij aanleiding om op een andere avond terug te gaan en bij een brandpuntbereik tussen 16mm en 400mm een zonsondergang vast te leggen, zijnde 16, 24, 35, 50, 70, 85, 100, 135, 200, 300 en 400mm. Deze zou ik dan aanvullen met foto’s bij 600mm, 800mm en 1200mm, die ik genomen had tijdens de review van de RF 600mm, RF 800mm en de RF 2.0x extender (klik hier). Het resultaat zie je hieronder.
Zon
Een paar getalletjes met betrekking tot de zon. De zon heeft een diameter van circa 1,4 miljoen kilometer (aarde: 13.000km) en de afstand tot de aarde is ongeveer 150 miljoen kilometer. Er passen dus 100 zonnen tussen de zon en de aarde. Het gewicht van de zon is bijna 2x10^30 kg. (bron: Wikipedia) |
Beeldhoek en context
Er is geen ongeschreven regel wat het beste brandpunt is om een zonsondergang te fotograferen. Dat wordt volledig bepaald door wat de fotograaf wil laten zien. Draait het vooral om de context en het kleurenpalet van de voorgrond en van de lucht, dan pak je een korter brandpunt tot 70mm. Wil je wat meer evenwicht tussen de grootte van de zon en zijn omgeving, dan komt een 100-400mm beter tot zijn recht. En wil je de nadruk op de zon, dan moet je nog langere brandpunten gebruiken.
 |
 |
Rekenvoorbeeld
Als je bij een brandpunt van 100mm de zon fotografeert, dan zal de diameter van de zon 100 * 0,025 = 2,5% zijn van de totale breedte van het kader. Verleng je het brandpunt tot 400mm, dan wordt dat vier keer zo groot, zijnde 10% van de breedte van de foto (400 * 0,025). Bij 16mm is de diameter slechts 0,4% en kun je 250 van die 'stipjes' naast elkaar zetten tot de gehele kaderbreedte overbrugd is. |
EVF en Live view
Als je met een langer brandpunt (>200mm) een ondergaande zon groter in het kader fotografeert, dan moet je vooral net voor aanvang van de ondergang - als de zon nog redelijk helder is - oppassen voor eventuele verblinding als je door de oogzoeker (OVF) van een DSLR kijkt. In een OVF zie je de foto namelijk niet volgens de instellingen van de camera, maar gewoon nog redelijk fel. Als je overschakelt op Live view, waarbij de optie Belichtingssimulatie Aan staat, dan zul je daar in de P-stand met Meervlaksmeting geen last van hebben.
Bij een spiegelloze camera werkt dat anders, omdat bij een MILC zowel de oogzoeker (EVF) als het LCD altijd werken als in Live view (met Belichtingssimulatie). De kans op verblinding is minder. Pas echter wel op in de M-stand dat je geen waarden instelt die leiden tot sterke overbelichting van de foto, want dan word je alsnog verblind. |
Samenvatting
Iedere fotograaf weet dat er een relatie is tussen brandpunt en de grootte van het onderwerp in het kader. In geval van een zonsondergang, denken we blijkbaar dat we voor dat landschappelijke onderwerp per se een groothoek nodig hebben. Maar ‘er is echter meer onder de zon’ dan een 16-35mm of 24-105mm. Want ook met langere brandpunten, zoals je die ter beschikking hebt met een RF 100-400mm f/5.6-8 IS, kun je prima uit de voeten bij een zonsopkomst of -ondergang en kom je met prachtige foto’s thuis.
