Bij de introductie van de EOS R6 en EOS R5 in juli 2020 werden ook de eerste drie telelenzen van het RF-systeem aangekondigd: de RF 600mm f/11 IS, de RF 800mm f/11 IS en de RF 100-500mm f/4.5-7.1L IS. Drie bijzondere lenzen, waarmee we een weekje op pad zijn geweest. In dit artikel onze praktijkervaringen.

Beeldkwaliteit
We beginnen met de beeldkwaliteit van de drie nieuwe RF-telelenzen, want daar kunnen we kort over zijn: uitstekend in verhouding tot hun prijs. Het is opmerkelijk om te zien dat Canon de laatste jaren in staat is om lenzen te ontwikkelen, waarbij chromatische aberratie, hoekonscherpte en vervorming minimaal zijn. Ook de scherpte bij maximaal diafragma is vaak al zeer goed.

Dus ook de RF 600mm f/11 IS, de RF 800mm f/11 IS en de RF 100-500mm f/4.5-7.1L IS presteren qua beeldkwaliteit zeer goed in hun prijsklasse. Je mag van de beeldkwaliteit van de RF 600mm f/11 of RF 800mm f/11 (resp. € 800,- en € 1070,-) natuurlijk niet hetzelfde verwachten als die van de EF 600mm f/4L IS III en EF 800mm f/5.6L IS (resp. beide boven 10.000,-), want het prijsverschil is meer dan een factor 10. Toch produceren de twee RF-‘lensjes’ een heel acceptabele beeldscherpte. De RF 100-500mm zit daar weer een stuk boven, wat pas bij een lens van meer dan 3000 euro. Ze presteert gelijkwaardig of zelfs iets beter dan de supergoede EF 100-400mm f/4.5-5.6L IS II.

Wil je onze testbeelden uit de studio van deze drie lenzen met elkaar vergelijken, download dan het ZIP-bestand (klik hier). Wil je de drie lenzen met de verschillende EF-lenzen vergelijken, kijk dan op The Digital Picture. Daar vind je een ‘side-by-side’-vergelijker (klik hier).

Voorbeeldfoto's genomen met RF 600mm op EOS R6. Alles uit de hand. 

RF 600mm f/11 IS en RF 800mm f/11 IS
Het is natuurlijk verheugend om te constateren dat de RF 600mm f/11 IS en RF 800mm f/11 IS een prima beeldkwaliteit hebben met een aantrekkelijk prijskaartje, maar interessanter zijn het ontwerp, hun toepassing en toch ook wel de beperkingen.

• Ontwerp
Canon heeft voor de RF 600mm f/11 IS en RF 800mm f/11 IS voor een afwijkende ontwerpstrategie gekozen. Prioriteiten waren deze keer niet een maximale lenskwaliteit en hoogst mogelijke lichtsterkte, maar draagbaarheid en prijs. Met die nieuwe uitgangspunten kon gekozen worden voor andere materialen en afwijkende lenstechnieken. Dat heeft geleid tot twee lenzen die gezien hun brandpunt klein en lichtgewicht zijn. Lenzen met dergelijk lange brandpunten die gewoon in je fotorugtas passen of een hele dag op je camera mee op reportage kunnen, zijn uitzonderlijk. Gevolg is wel dat het geen L-lenzen zijn (niet stof- en spatwaterdicht, minder stootvast), dat het maximale diafragma f/11 is en dat dat vast staat (je kunt dus niet diafragmeren) en dat je de lens aan/uit moet zetten met een borgring.

Vergelijking met EF 600mm en 800mm lenzen. Grootte in verhouding. 

• Toepassing
Een fotograaf die bewust een EF 600mm of EF 800mm aanschaft (10.000+ euro) is bijna zonder uitzondering een professional en die weet uit ervaring welke (en hoe weinig) onderwerpen hij met deze krappe beeldhoeken kan fotograferen. Nu dergelijke brandpunten binnen het budgetbereik komen van de serieuze vrijetijdsfotograaf, moeten aspirant-kopers goed nadenken waar ze een vaste 600mm of 800mm voor willen gaan gebruiken. Zeker als je weet dan de kortste scherpstelafstand respectievelijk 4,5m en 6m is (1:7 vergroting). Het moeten dus onderwerpen op grote afstand zijn en – gezien de beperkte lichtsterkte – ook helder verlicht, zoals:
- Vogels overdag
- Vliegtuig spotten
- Safari overdag
- Walvis spotten
- Maan en zon
Ook zou je nog kunnen denken aan ‘close up’-portretten in de dierentuin, aan gecomprimeerd landschap/natuur en aan gebruik door paparazzi. Weet jij er nog meer? Laat het ons weten onder dit artikel!

Het prijskaartje en het brandpunt maken aanschaf van de RF 600mm en RF 800mm heel verleidelijk, maar de kans is groot dat zo’n aankoop na een eerste kennismaking en verkenning vaak thuis achter zal blijven als je op pad gaat. En dat zou jammer zijn.

• Beperkingen
Zowel de RF 600mm f/11 IS en RF 800mm f/11 IS zijn prima te gebruiken op een EOS R/R6/R5, ook zonder batterijgrip. Na enige gewenning is de bediening vanzelfsprekend en kun je met heel onderscheidende foto’s thuiskomen. Een statief is bij gebruik op de EOS R6/R5 vaak niet nodig, want de IBIS van de camera werkt samen met die van de lens en je kunt zonder problemen bij 1/160s of soms zelf 1/100s scherp uit de hand fotograferen. Als je dus weet wat je met een 600mm of 800mm kunt fotograferen, dan zijn het echte aanraders.
Er zijn echter nog wel een paar kanttekeningen in gebruik.
- Zo heeft de RF 800mm een filtermaat van 95mm en bij de RF 600mm is die 82mm. Dus filters zijn behoorlijk prijzig zijn.
- Beide lenzen beschikken niet over de bekende RF-Control ring.
- Zoals genoemd zijn de kortste scherpstelafstanden respectievelijk 6m en 4,5m, waarbij de vergroting - ondanks deze lange brandpunten - slechts 1:7 is.
- De autofocus werkt prima en redelijk vlot ondanks het kleine maximale diafragma en zelf bij gebruik van een 2x extender (f/22) werkt de autofocus nog steeds, maar hierbij moet wel aangetekend worden dat het AF-gebied slechts een beperkt kader omvat in het centrum. Dit maakt het volgen van snelbewegende dieren en vogels niet echt eenvoudig.
- Hoewel de kleine maximale lichtsterkte niet voor focusproblemen zorgt, is het wel een beperking voor de belichting. Sta je met deze lens in de schemering of overdag bij een bewolkte hemel, dan gaat de ISO snel omhoog om nog met aanvaardbare sluitertijden te kunnen werken. In de volle zon resulteert een combinatie van f/11 en ISO 100 tot een sluitertijd van 1/125s, maar aan het eind van de dag of in de schaduw zie je die snel terugvallen en zijn ISO’s van boven 1600 niet ongebruikelijk, zeker niet als je met kortere sluitertijden enige beweging in het onderwerp wil bevriezen.

Voorbeeldfoto's genomen met RF 800mm op EOS R6. Alles uit de hand. 

RF 100-500mm f/4.5-7.1L IS
Zijn de RF 600mm en RF 800mm zeer opvallende verschijningen in het lenzenspectrum van het EF- en RF-systeem, dan is de RF 100-500mm f/4.5-7.1L IS een echte ‘klassieker’ en vergelijkbaar met de zeer populaire en kwalitatief uitstekende EF 100-400mm f/4.5-5.6L IS II. Vanaf het eerste gebruik voelt alles vertrouwd aan deze lens: ontwerp, constructie, bediening, beeldkwaliteit. Alles ‘op en top’ Canon L-klasse. De RF 100-500mm f/4.5-7.1L IS zorgt dan ook voor weinig ongewenste verrassingen en excelleert bij een groot aantal onderwerpen. Het zoombereik en lichtsterkte vergroten de inzetbaarheid op veel fronten ten opzichte van de RF 600mm en RF 800mm. Je kunt portretten schieten bij 100mm en bij 500mm kun je op een afstand van 1,2m close-ups fotograferen met een vergroting van 1:3. Een voorwerp van 7 cm vult dan de breedte van het kader en bij een EOS R5 zijn dat maar liefst 8192 pixels! Je zou met een 100-500mm zelfs op reportage kunnen gaan.

Voorbeeldfoto's genomen met RF 100-500mm op EOS R6. Alles uit de hand. 

Puntje van aandacht is het maximale diafragma als je volledig ingezoomd bent. Er moet bij bewegende onderwerpen wel voldoende licht zijn (overdag, redelijk zonnig) wil je bij 500mm (f/7.1) een combinatie van korte sluitertijden (< 1/500s) en lage ISO’s (ISO 100-400) kunnen gebruiken. Staat het onderwerp echter stil, dan werkt de beeldstabilisatie van de RF 100-500mm (firmware 1.0.7) perfect samen met de IBIS van de EOS R6 en EOS R5 en kun je de ISO laag houden, omdat je bij 1/100s nog steeds scherpe foto’s uit de hand kunt maken bij 500mm. Derhalve is het gebruiksgebied van de RF 100-500mm f/4.5-7.1L IS behoorlijk groot.

Wil je de fysieke afmetingen van de RF 100-500mm f/4.5-7.1L IS vergelijken met die van de EF 100-400mm f/4.5-5.6L IS II, kijk dan op de lensvergelijker van The Digital Picture: klik hier.

Verloop maximaal diafragma Algemeen geldt ‘hoe langer het brandpunt, des te kleiner het maximaal diafragma’. Bij de EF 100-400mm verloopt dat van f/4.5 bij 100mm naar f/5.6 bij 400mm. De RF 100-500mm begint ook bij f/4.5, maar verloopt door het langere brandpunt tot f/7.1. Dat is 2/3 stop minder dan de EF 100-400mm aan zijn lange eind, maar toch verlopen beide lenzen nagenoeg gelijk. Zie onderstaande tabel.

Samenvatting
Canon heeft ons met de RF 600mm f/11 IS, de RF 800mm f/11 IS en de RF 100-500mm f/4.5-7.1L IS wederom positief verrast. De RF 600mm en RF 800mm door hun compactheid, aantrekkelijke prijs en toch prima beeldkwaliteit. De RF 100-500mm is een prachtige lens door zijn solide uitvoering, breed inzetbare zoombereik, hoge vergroting en puntgave beeldkwaliteit. De lens heeft een stevig prijskaartje (3000+ euro), maar daar krijg je dan wel jarenlang onbezorgd fotoplezier en hoge fotokwaliteit voor terug.

Productinformatie
• Canon RF 100-500mm F4.5-7.1 L IS USM - Canon Nederland 
• Canon RF 600mm F11 IS STM - RF-lens - Canon Nederland 
• Canon RF 800mm F11 IS STM - RF-lens - Canon Nederland

Reviews op The Digital Picture
• RF 600mm (klik hier)
• RF 800mm (klik hier)
• RF 100-500mm (klik hier)