Voor veel onderwerpen is de scherpte van de foto een belangrijke kwaliteits-parameter: macro, product, landschap, architectuur, vogels. Een maximale detaillering van een onderwerp is van veel factoren afhankelijk (klik hier), zoals de instellingen van de camera, de keuze van de lens en de resolutie van de sensor. Deze aspecten hebben vooral te maken met de optische registratie van detail. Een tweede factor bij scherpte is de beleving ervan en dat wordt vaak geregeld door digitale zaken, zoals ruisonderdrukking, compressie en verscherping. Digitale verscherping kun je in Photoshop prima regelen of anders in de camera. In dit artikel staan we kort stil bij twee camera-instellingen die betrekking hebben op de scherptebeleving van een opname: de beeldstijl Gedetailleerd en de optie Micro-contrast.
Beeldstijl Gedetailleerd en Micro-contrast
De beeldstijl Gedetailleerd (Fine detail) is sinds de EOS 5DsR (februari 2015) beschikbaar op EOS-camera’s (DSLR/MILC). Micro-contrast (Clarity) heeft pas zijn intrede gedaan met de komst van de EOS R5 en EOS R6. Beide parameters hebben betrekking de visuele verscherping van een onderwerp door middel van contrastverhoging op pixelniveau. De instellingen van de beeldstijl Gedetailleerd en van de optie Micro-contrast hebben echter alleen invloed op de scherptebeleving van JPEG-foto’s en bij video. Fotografeer je in RAW, dan zul je de betreffende camera-instellingen in Digital Photo Professional van Canon wel kunnen zien en aanpassen, maar ontwikkel je je RAW-foto’s in software van derden, zoals Lightroom, Luminar of Capture One, dan worden deze instellingen niet herkend en zijn ze dus ook niet relevant.
De relevantie van in-camera verscherping is gezien de toegepaste verscherpingstechnieken sowieso al redelijk beperkt. Er wordt namelijk geen detail toegevoegd aan het onderwerp, maar er wordt slechts contrastverhoging toegepast op scherpe overgangen in de foto. Daarmee gaat zelfs enig detail verloren. Dit detailverlies wordt bovendien nog versterkt door eventueel toegepaste ruisonderdrukking in de camera én door de compressie-artefacten van JPEG bij opslaan. Over het algemeen wordt verscherping van JPEG’s en vooral video direct in de camera achterwege gelaten en wordt dit bij voorkeur als laatste stap uitgevoerd in de nabewerking, afgestemd op de publicatievorm (beeldscherm of papier).
Verscherpen in Beeldstijl
Nog voordat beeldstijl Gedetailleerd en Micro-contrast beschikbaar waren op EOS-camera’s, kunnen JPEG-foto’s al verscherpt worden. Dit gebeurt met de optie Scherpte die in elke beeldstijl apart geregeld kan worden. Eerst bestond deze optie uit slechts één parameter (Sterkte: 0 tot 7), tegenwoordig zijn dat drie waarden zoals bij de optie Onscherp Masker in Photoshop, zijnde Sterkte, Details en Drempel. |
Digital Photo Professional
Je kunt je camera natuurlijk op JPEG zetten en uitgebreid gaan experimenteren met instellingen van beeldstijl Gedetailleerd en van Micro-contrast eventueel in combinatie met verschillende waarden van Ruisonderdrukking, Scherpte en zelfs met Lensafwijkingscorrecties, maar dan krijg je met zoveel parameters weinig inzicht in wat echt belangrijk is om tot het gewenste eindresultaat te komen. Heb je foto’s waarvan je de maximale visuele scherpte vereist, fotografeer dan in RAW en varieer de genoemde parameters in Digital Photo Professional.
Wil je zelf eens spelen met RAW en DPP (versie 4.12.60), download dan deze twee RAW-bestanden (EOS R6, 50MB, klik hier) en beleef Micro-contrast (Clarity) en beeldstijl Gedetailleerd (Fine Detail) eens zelf.
Samenvatting
Een scherpe foto kan veel bevrediging geven. Besef daarbij echter dat scherpte alleen ‘echt’ is als het detail ook door de lens en de sensor geregistreerd is en dat je van een onscherpe opname nooit een ‘scherpe’ foto kunt maken.
P.S. Micro-contrast wordt op Engelstailge EOS-camera's en in DPP, Clarity genoemd. In Camera RAW van Adobe Photoshop heet het Lokaal Contrast en in Lightroom is het 'vertaald' naar Helderheid. Helaas ontbreekt dus een universele nomenclatuur.