Als je al langere tijd fotografeert, dan heb je ondertussen waarschijnlijk al een aardige collectie geheugenkaartjes opgebouwd, waarbij de aankoopcriteria vooral capaciteit (GB’s) en prijs geweest zullen zijn. Daar is niets mis mee, maar met de komst van nieuwe camera’s met veel megapixels, snelle motordrives en video op hoge resolutie, bitdiepte én framesnelheden (EOS R5 I/II, EOS R6 I/II, EOS R7, EOS R3 en EOS R1) wordt ook de lees- en schrijfsnelheid van de geheugenkaart steeds belangrijker om het grote datatansport ook zonder oponthoud te kunnen verwerken. Een korte evaluatie over geheugenkaarten voor je EOS R-camera, zodat je niet teleurgesteld wordt door tegenvallende prestaties ten gevolge van de specificaties van ‘oude’ geheugenkaartjes.

Snelheidsklasse SD-kaartjes
Dat de dataoverdracht van een geheugenkaartje belangrijk is, hebben we al eens eerder uitgezocht voor de EOS 5D mark IV (klik hier). Met deze camera kregen fotografen niet de maximale snelheid, omdat de geheugenkaart (Compact Flash, CF) niet overeen kwam met de specificaties (én bepaalde instellingen vereist zijn). CF-kaarten worden tegenwoordig niet meer in nieuwe camera’s toegepast en daarom hebben we al eens eerder een verklarend artikel gepubliceerd over de specificering van SD-kaartjes (klik hier). We raden je aan dit artikel te lezen als je momenteel op het punt staat een nieuwe camera aan te schaffen. Dan zul je veel beter ‘de bomen door het SD-kaartbos’ kunnen zien.

EOS R6 I/II
Om het juiste geheugenkaartje aan te schaffen bij de EOS R6 I/II (2x SD-kaartjes) kijken we eerst even naar de specificaties van deze camera's:
- resolutie: 20Mp/24Mp
- bestandsgrootte: 8/10 MB (JPEG), 25/28 MB (RAW)
- motordrive: 12/20/40 fps
- video: 4K, 60 fps, 370 Mbps (~45 MB/s)
- timelapse 4K, 470 Mbps (~60 MB/s)

• Snelheid
Uit bovenstaande gegevens kun je de datastroom berekenen in de motordrive en tijdens hoge kwaliteit video.

- Fotoreeks motordrive
Als je een serie foto’s schiet met 12 opnames per seconde (mechanische sluiter) dan betekent dat 96 MB/s in JPEG en 300 MB/s in RAW. Bij 20 opnames per seconde (elektronische sluiter) is dat respectievelijk 160 MB/s en 500 MB/s (!). Het is bij deze hoge waarden afhankelijk van de grootte van de interne buffer van de camera en de schrijfsnelheid van het SD-kaartje hoe lang deze motordrive op maximale snelheid kan doorgaan. Omdat er geen SD-kaartjes zijn die schrijven met 300 MB/s, zal de motordrive van de EOS R6 in RAW dus een keer stoppen. We gaan nog uittesten hoe lang dat duurt, maar verwachten bij een snelle SD-kaart goede resultaten. Fotografeer je in JPEG, dan worden de getallen indrukwekkend en kun je zowel met 12 als 20 foto’s onbeperkt op maximale snelheid doorschieten tot de geheugenkaart vol is.

- Video 4K
Bij video worden net als in de motordrive heel snel ‘JPEG-beelden’ (30 of 60 fps) achter elkaar gemaakt en in één groot bestand gezet. Hierop wordt zodanig compressie toegepast, dat er bij 60 fps een datastroom ontstaat van maximaal 370 Mbps (Mega bits per seconde) en dus 370/8=46,25 MB/s (Mega Bytes per seconde, 1 Byte = 8 bits). Elk frame (3840x2160 pixels = 8,8Mp) wordt dus gecomprimeerd tot 0,77 MB.
Je zou denken dat die videostroom van 46,25 MB/s geen probleem moet zijn voor een ‘gewoon’ SD-kaartje, maar omdat het een groeiend bestand is en geen losse foto’s, moet het geheugenkaartje toch minstens V60 zijn.

Als we met de bovenstaande waarden van een schrijfsnelheid van 160MB/s (20 JPEG’s per seconde van 8 MB) en een videoklasse V60 op zoek gaan naar een SD-kaartje, dan komen we tot onderstaande resultaten:
- Sandisk Extreme Pro USH-II (lees: 300 MB/s schrijf: 260 MB/s): klik hier.
- Lexar Professional USH-II 2000x (lees: 300 MB/s schrijf: 260 MB/s): klik hier.
Mag het ook een ‘onsje’ minder zijn in snelheid en prijs, dan is dit een goed alternatief
- Lexar Professional USH-II 1667x (lees: 250 MB/s schrijf: 120 MB/s): klik hier

Er zullen van andere merken ongetwijfeld ook nog veel meer geschikte geheugenkaarten verkrijgbaar zijn, maar de drie bovenstaande kaarten gaan we testen, zodra de EOS R6 op de redactie verschijnt. 

• Capaciteit
Behalve de snelheid is ook de capaciteit van een SD-kaartje belangrijk. Als je alleen foto’s maakt, dan kun je op 64 GB ruim 2400 RAW-foto’s opslaan. Dat is voor een dagje fotograferen een fors aantal. Ga je op 64 GB echter 4K-video opslaan van 30 fps, dan wordt dat iets meer dan drie kwartier. Ook behoorlijk lang. En omdat je in de EOS R6 twee SD-kaartjes kunt plaatsen (1 voor foto’s, 1 voor video), zouden 2 kaartjes van 64 GB voldoende kunnen zijn voor de dagelijkse klussen. Wil je meer capaciteit, dan gaat alles met een factor 2. Dus capaciteiten van 128 GB, 256 GB en 512 GB met evenredige toename van het aantal foto’s en video ten opzichte van een kaartje van 64 GB.

EOS R5 I/II
De EOS R5 I/II (CFexpress- én SD-kaartje) heeft een fotoresolutie van 45 Mp en een videoresolutie van 8K-RAW en dus zal het datatransport nog vele malen hoger zijn dan van de EOS R6. Je kunt allerlei berekeningen maken, maar wanneer je maximaal van al dit pixelgeweld wilt genieten, dan heb je de allersnelste kaartjes nodig. Voor CFexpress is dat een kaartje met 1700 MB/s lezen en 1000/1200 MB/s schrijven (Sandisk, Lexar). Je moet daar al naar minimaal 512 GB om serieus mee te kunnen filmen in de allerhoogste kwaliteit. En als SD-kaartje in de EOS R5 I/II moet je een van de twee bovengenoemde kaartjes kiezen met lezen 300 MB/s en schrijven 260 MB/s, maar dan met een veel hogere capaciteit, dus 512 GB of 1 TB.

Samenvatting
Schaf je een nieuwe camera aan die een snelle motordrive heeft en op hoge kwaliteit video op kan nemen, kijk dan ook zorgvuldig naar de keuze van het juiste geheugenkaartje. Raadpleeg de specificaties van de camera én laat je adviseren door 'de winkel', zoals www.dataio.nl. Besef dat door te besparen op de snelheid, capaciteit of prijs van de geheugenkaartjes de prestaties van je camera behoorlijk kunnen worden beperkt en 'goedkoop, dus duurkoop' wordt.