Sommige onderwerpen smeken om gefotografeerd te worden. Een daarvan is de kermis met veel dynamiek, bonte kleuren en mooie mensen. Wij hebben de verleiding niet kunnen weerstaan en om de kermis eens vanuit een ander perspectief te zien, zijn we op pad gegaan met een EF 15mm 2.8 fisheye op een full frame camera. Een leuke uitdaging, waarvan hier een kort verslag aan de hand van onderstaande vijf punten.
- Full frame: scherptediepte en ruis bij hoge ISO
- Fish eye: grote beeldhoek, slim kaderen en lichtsterk
- EOS RP en EF 15mm 2.8 fisheye
- Beweging overdag
- Beweging ’s avonds
Full frame camera (EOS RP)
Je kunt natuurlijk met elke camera mooie foto’s maken op een kermis. De kleuren alleen al zijn voldoende voor pakkende plaatjes. Wat zijn dan de voordelen van een camera met een full-frame sensor? Als je een groothoekzoomlens hebt, omdat je veel landschappen fotografeert, dan komt deze ook van pas op de kermis. Je kunt dan van geringe afstand toch een attractie in zijn geheel in het kader vatten. Dit is leuk voor een registrerende foto, maar kies je dan ook nog een extreem (laag) standpunt, dan kun je heel erg gaan spelen met lijnen en verhoudingen door de voorgrond sterk te overdrijven ten opzichte van de achtergrond. Dankzij de grote sensor kun je dan bovendien werken met kleine scherptedieptes en zo het creatieve gehalte van de foto’s nog meer versterken.
 |
 |
Fisheye (EF 15mm 2.8)
Een fisheye lens heeft de reputatie dat ze eigenlijk alleen te gebruiken is ‘voor de fun’ omdat zo’n niet-gecorrigeerde lens een sterke vertekening laat zien. En inderdaad, je kun veel plezier maken met een fisheye door hem extreem te gebruiken. Maar met de wetenschap dat de horizontale en verticale as rechte lijnen zijn, kun je van een fisheye - bij onderwerpen waarbij rechte lijnen aan de randen van het kader ontbreken - ook veel plezier hebben.
Dus zet de lijnen die recht moeten lopen in het midden en probeer rechte lijnen aan de kaderrand te voorkomen of snijdt die achteraf weg. Je zult dan merken dat je verrassend veel onderwerpen redelijk ‘vertekeningsvrij’ in beeld kunt brengen.
Rechte lijnen in het centrum (links) en kromme lijnen 'wegsnijden' (rechts).
 |
 |
EOS RP en EF 15mm 2.8 fisheye
Een fisheye op een full frame camera is eigenlijk niet bijzonder genoeg om hier een aparte vermelding te krijgen. Dat ze toch in dit rijtje staat, is om te benadrukken dat je met een spiegelloze camera van Canon uit 2019 zelfs met een lens kunt werken die uit de vorige eeuw (1987!!!) stamt. Dankzij de EF-EOS R adapter kun je dit soort lenzen met behoud van álle functionaliteit ongestoord én met veel plezier blijven gebruiken op bijvoorbeeld een EOS RP, die maar liefst 32 jaar jonger is dan de EF 15mm 2.8 fisheye. Dat bewijst de ultieme compatibiliteit van camera’s, lenzen en accessoires van het EOS-systeem.
Variangle LCD
De beeldhoek van een 15mm fisheye is op elke full frame camera hetzelfde, maar wil je met extreme standpunten ook extreme foto’s maken, dan is een variangle lcd-scherm met touch shutter eigenlijk onmisbaar. Je hebt dan dus de keuze uit een EOS RP, EOS R of EOS 6D mark II. |
Beweging overdag
Je kunt de kermis op veel manieren in beeld brengen. Close-ups of verdichting met een telelens of speels met een groothoek. Met een fisheye is het leuk om aan de bijzondere beeldhoek ook nog beweging toe te voegen door een ‘lange’ sluitertijd te gebruiken bij bewegende attracties. Dat betekent dus een zo laag mogelijke ISO (100) en een zo klein mogelijk diafragma (f/22). Op een zonnige dag kom je dan maximaal tot 1/15s. Wordt de sluitertijd langer dan raakt de foto overbelicht. In RAW zou je de sluitertijd nog 1/3 of 2/3 stop op kunnen rekken tot 1/10s door later de hooglichten terug te halen. Overigens is RAW toch handig om een onderwerp als een kermis mee te fotograferen. Het geeft je meer controle over hoog contrast, over kleuren en over scherpte/ruis.
Geen filters
Door de constructie van de bolle frontlens is het bij een fisheye niet mogelijk een ND-filter of CP-filter te gebruiken om de sluitertijd te verlengen of spiegeling te voorkomen. Langere sluitertijden zouden overdag ook niet echt zinvol zijn, omdat bewegende delen dan onzichtbaar worden. |
| |
|
 |
 |
| Sluitertijd: 1/1250s |
Langste sluitertijd: 1/15s |
Beweging ’s avonds
Als ’s avonds het daglicht uitgaat, dan gaan de lichtjes op de kermis aan. Het effect op je foto’s is dan dubbelop: je kunt veel langere sluitertijden gebruiken én de bewegende lampjes gaan zorgen voor spectaculaire lichttekeningen. Bij f/22 en ISO 100 komen we nu tot een sluitertijd van 1 seconde en dat is lang genoeg om onverwacht prachtige streeppatronen vast te leggen. Het is eventueel handig om zowel de scherpstelling als de belichting handmatig te doen, hoewel we in de Tv-stand met eenpunts-AF met twee stops onderbelichting ook prima resultaten gekregen hebben. Belangrijker is dat je vanaf een stabiel statief werkt, bij voorkeur met een afstandsbediening. Dan weet je zeker dat de omgeving scherp is en dat de strepen ook lekker strak zijn.
Als je met een paar testfoto’s de instellingen van je camera op orde hebt, dan begint de ‘fun’. Gewoon snel achter elkaar veel foto’s maken. Misschien halverwege een draaibeurt van een attractie even terugkijken of je foto’s naar wens zijn en dan weer snel verder. Elke foto is anders dan de vorige en je hebt zo achteraf iets te kiezen.
Stroboscoop
Bij kermisattracties gebruiken ze soms korte periodes een stroboscoop om de beleving nog dynamischer te maken. Dat is een goed moment op bijzondere foto’s te maken, omdat je nu in een reeksbelichting de gezichten van de kermisgangers in de attractie gaat zien. Gedurende de seconde dat je de foto belicht, knippert de stroboscoop namelijk enkele malen en zie je dezelfde persoon dus meerdere keren in één opname. Dit effect zou je ook kunnen bereiken door met een Speedlite de optie Multi-flash te activeren. De flitser werkt dan ook als een stroboscoop. Het flitsbereik is echter beperkt. |
Zoomen/draaien camera
Mocht je de beweging van de attractie niet voldoende vinden voor lichtdynamiek in je foto, dan kun je natuurlijk tijdens de belichting van 1 seconde de camera bewegen. Dat kan een willekeurige beweging zijn, maar je kunt de camera ook over de lens-as draaien of zelfs zoomen. Je kunt ook beide doen en dan krijg je waarschijnlijk een heel bijzondere ‘schroef’-foto (klik hier). |
Bewerken in Lightroom/Photoshop
Waarschijnlijk zijn de avondfoto’s van een kermisattractie rechtstreeks uit de camera al prima in orde. Misschien moet je de foto’s iets bijsnijden en hier en daar een ongewenste lichtvlek wegpoetsen. Wil je de lichtstrepen meer accentueren, gebruik dan in Lightroom Helderheid en Witte tinten. Zorg met Zwarte tinten dat een eventuele zwarte achtergrond ook echt zwart is. Dat kun je ook doen met Nevel verwijderen. Met Levendigheid kun je de kleuren meer laten spreken. Wil je echt creatief aan de slag, ga in Lightroom dan eens naar het deelvenster HSL in de module Ontwikkelen en daarin heb je acht kanalen ter beschikking om kleuren individueel aan te passen. Vooral de optie Kleurtoon is leuk om mee te spelen. Ga ook een aan de slag met de Witbalans. Daarmee kunnen kleuren ook spectaculair veranderen.
In Photoshop kun je met selecties en lagen gaan werken en daarvan de kleurtoon aanpassen. Zo kun je van een saaie blauwe streep zelfs een regenboog maken. In de onderstaande clip laten we een paar technieken zien. Deze zijn ook toe te passen op foto's die je gemaakt hebt met 'Light Drawing', lichtstrepen gemaakt met kleurrijke led-strips.
Samenvatting
Met je camera naar de kermis. Met bovenstaande instellingen en tips kom je dan met veel leuke foto’s thuis – vooral ’s avonds – en bovendien kun je achteraf in Lightroom en Photoshop nog lekker een paar uurtjes spelen met allerlei kleurtjes en effecten. Succes!