Architectuur voor commerciële doeleinden verlangt superstrakke fotografie. Niet alleen in belichting, kleur en scherpte, maar ook in het lijnenwerk. Behalve lenscorrecties spelen bij dat laatste ook horizontaal en verticaal perspectiefverloop een belangrijke rol. Tevens kan symmetrie een aansprekend element zijn in de compositie. Heel nauwkeurig je standpunt kiezen is daarom essentieel. Lukt dat echter niet, dan kun je perspectiefverloop altijd nog achteraf corrigeren. Dat kan in het deelvenster Transformatie (module Ontwikkelen) van Lightroom, maar ook met ViewPoint 3, een stand-alone programma van lenzen-experts DxO, wat ook als plug-in in Photoshop te gebruiken is. In dit artikel een korte impressie van de werking.
Perspectiefverloop
Rechte, evenwijdige lijnen die vanuit het oogpunt van de mens de verte inlopen, neigen naar elkaar toe. Ze convergeren. Bekende voorbeelden zijn een rechte spoorlijn en hoge wolkenkrabber. Ook bij fotografie is dat zogeheten perspectiefverloop aanwezig en het wordt sterker naarmate met kortere brandpunten bij kortere voorwerpsafstanden gewerkt wordt.
Hoe het verloop is, hangt dan sterk af van het gekozen standpunt ten opzichte van het onderwerp. Als je een rechthoekig voorwerp rechthoekig wilt fotograferen, dan moet de as van de lens precies haaks op het midden van het voorwerp gericht zijn. Dit is daarom van groot belang bij reprowerk.
Maar ook de architectuurfotograaf moet zorgvuldig zijn standpunt en kader kiezen. Vaak is het niet meer dan een paar millimeter die de ‘rechtheid’ van een gebouw al zichtbaar kan verstoren. Onderstaand een illustratie hoe het horizontale en verticale lijnen een perspectiefverloop kunnen krijgen bij een standpunt ‘off centre’.
Als je een gebouw frontaal gaat fotograferen, kijk dan dus goed waar het midden is. Zoek het midden van de breedte van het gebouw en trek een denkbeeldige haakse lijn naar je standpunt. Daarbij kun je geholpen worden door bestrating of door bouw- of straatelementen, die gespiegeld zijn met het gebouw. In het midden van de hoogte van een gebouw staan is vaak minder eenvoudig. Dat laat zich oplossen met een tilt&shift-lens (TS-E), maar soms ook met een simpel (stevig) keukentrapje of een hoogtestatief (klik hier).
Correctie
Is er ondanks alle voorbereidingen en voorzorgsmaatregelen toch ongewenst perspectiefverloop ontstaan in een opname, dan is dat tegenwoordig relatief eenvoudig te corrigeren in de nabewerking. Bedenk daarbij echter, dat dit altijd iets kwaliteitsverlies geeft én dat de uitsnede in meer of mindere mate verandert.
Ruim kaderen
Wil je veel speelruimte hebben bij het corrigeren van perspectiefverloop en het kader, fotografeer een gebouw dan met relatief veel omgeving. Je uiteindelijke canvas wordt dan niet te krap en je hoeft achteraf geen witte hoeken meer te vullen in Photoshop. |
Correctie van perspectiefverloop kun je prima doen in Lightroom met de optie Upright met hulplijnen in het deelvenster Transformaties in de module ontwikkelen. Werk je niet met Lightroom Classic of heb je een oude versie, dan kun je ook aan de slag met ViewPoint 3 van DxO. Je kunt het programma 30 dagen proberen. Aanschaf kost 79 euro. In tegenstelling tot Lightroom werkt ViewPoint niet met RAW, maar alleen met JPEG en TIFF. Hoe je perspectiefverloop corrigeert in DxO ViewPoint en hoe je bijsnijdt, is heel intuïtief en kun je zien in onderstaande videotutorial.
Samenvatting
Voorkomen is beter dan genezen, maar in het geval van perspectiefverloop is corrigeren achteraf in DxO ViewPoint 3 wel een stuk voordeliger dan de aanschaf van een TS-E lens. Acteer je echter als professional op het allerhoogste kwaliteitsniveau, dan blijft de tilt& shift-techniek nog steeds superieur aan het digitale alternatief.