Een camera maakt geluid en iedereen kent het bekende ‘klik-klak’. Er zijn echter nog veel meer ‘geluidjes’ die hoorbaar zijn tijdens het fotograferen en filmen. Van de meeste zijn we ons niet bewust, maar kunnen wel degelijk storend zijn tijdens een plechtige ceremonie of tijdens het opnemen van video. Een kort overzicht.

Wil je alle camerageluiden ook echt horen, kijk en vooral luister dan naar onderstaande clip. 

Geluid bediening
• Aan- en uitzetten van de camera
Het AAN/UIT-zetten is een behoorlijke klik, maar is te voorkomen door de camera eenmalig aan te zetten en de rest van de gehele sessie steeds wakker te maken uit de slaapstand door volkomen stil de ontspanknop half in te drukken. De tijd waarna de camera in de slaapstand komt (van 1 tot 30 minuten) kun je regelen in het menu Uitschakelen.

• Instellingen en scherpstellen
De meeste EOS-camera’s hebben twee instelwielen voor de instellingen van opnameparameters en bediening van de menu’s. Die wieltjes klikken, zodat je kunt voelen of je bijvoorbeeld 1/3 stopje onder- of overbelicht. Handig. Maar ze maken wel geluid. Wil je dit voorkomen, dan kun je de bediening beter regelen via het aanraakscherm van je EOS of met een eventueel aanwezige joystick.
Als je echter op het lcd-scherm tikt met je vinger dan hoor je een piepje en dan werk je dus nog steeds niet stil. Dit piepgeluid kun je echter uitzetten in het menu Pieptoon. Dan zet je ook meteen het bekende piepje uit als de autofocus een scherpstelpunt heeft gevonden. Dus ‘twee vliegen in één klap’.

Geluid lens
Behalve de bediening van de camera, maakt ook de lens geluid. Minder hoorbaar dan bij de bediening of opnamen, maar zeker wel aanwezig.

• Scherpstellen
Om scherp te stellen moet de camera de lenzen in het objectief zodanig verschuiven dat het scherpstelpunt overeenkomt met de voorwerpsafstand. Dit gebeurt met een scherpstelmotortje (USM, STM) dat samen met het verschuiven van de lenzen kortstondig een geluid maakt. Vooral als je van oneindig naar close-up focust, zal dut geluid hoorbaar zijn. De mate van het scherpstelgeluid is per lens verschillend. Je zou dit geluid kunnen voorkomen, maar het handmatig bedienen van de scherpstelring veroorzaakt ook een geluid.

• Beeldstabilisatie
De beeldstabilisatie van Canon-camera’s bevindt zich in de lens en om beweging van de camera te registreren - en op basis daarvan te corrigeren- zitten er in een lens met beeldstabilisatie (IS) twee kleine gyroscopen (vliegwieltjes) die aanslaan bij het half indrukken van de ontspanknop en een seconde na het loslaten van de ontspanner weer stoppen. Als ze draaien hoor je een zacht gezoom, dat vooral tijdens filmen opgepikt kan worden door de interne microfoon. Je kunt dat alleen voorkomen door de IS tijdens filmen uit te zetten. Bij het maken van foto’s bestaat de optie dat de IS pas wordt geactiveerd als de opname gemaakt wordt.

• Sluiten diafragma
In een lens zit het diafragma dat bestaat uit 5 tot 10 lamellen. Voordat je de foto maakt, staan die lamellen zo ver mogelijk open (maximaal diafragma), zodat er voldoende licht doorgelaten wordt voor een heldere zoeker en ten behoeve van de scherpstelling. Pas als je de opname maakt, sluiten de lamellen tot het ingestelde diafragma. Dus als je een lens een EF 85mm f/1.4L IS op f/22 zet en dan een foto maakt, dan hoor je een tikje van de sluitende lamellen van helemaal open naar bijna gesloten. Dit geluid is alleen te voorkomen door bij het maximale diafragma te werken. Het geluid van de sluitende lamellen kun je ook horen als je de scherptediepteknop indrukt. Dan zie je ook dat de zoeker donkerder wordt.

Geluid opname
Als je een foto maakt, dan hoor je het bekende ‘klik-klak’, wat karakteristiek is voor een spiegelreflexcamera (DSLR). Wat is het en hoe voorkom je het? En hoe werkt de ‘klik-klak’ bij een spiegelloze camera (MILC).

• DSLR, OVF
Je maakt met een spiegelreflexcamera een foto en je hebt gekaderd met de optische oogzoeker (OVF). Als je een foto maakt, dan klapt de spiegel op en gaat de sluiter open. Na de belichtingstijd gaat de sluiter weer dicht en klapt de spiegel naar beneden: klik-klak. De tijd tussen ‘de klik’ en ‘de klak’ is een indicatie van de sluitertijd. Het volume van de ‘klik-klak’ verschilt per camera, maar is bij deze manier van fotograferen áltijd hoorbaar.

• DSLR, Live view
In plaats van te kaderen met de OVF gebruik je in Live view het LCD-scherm als zoeker. De spiegel is dan al opgeklapt en de sluiter is open. Anders zou je geen beeld kunnen zien. Het is dan verstandig om de menu-optie Stille LV-modus op Modus 1 te zetten. Maak je dan een foto, dan blijven sluiter en spiegel open en hoor je geen geluid (wel tikje diafragma). Pas na het beëindigen van de belichting gaat de sluiter even dicht en daarna weer meteen open, zodat je weer Live view hebt.

• MILC, Live view
Als je met een spiegelloze systeemcamera (MILC) fotografeert zoals de EOS R, dan werk je eigenlijk altijd in Live view. De mechanische sluiter staat altijd open, zodat je beeld hebt in de elektronische zoeker (EVF) of op het lcd-scherm. Staat de optie Stille LV-modus weer op Modus 1, dan hoor je aan het einde van de belichting alleen de sluiter even dicht en open gaan.

• MILC, E-sluiter
Je kunt bij de EOS R echter ook kiezen voor de zogeheten Stille sluiter. De belichtingstijd wordt dan uitsluitend elektronisch geregeld (spanning aan/uit) en de mechanische sluiter maakt zowel voor al na de opname geen beweging, dus geluid. Dit is dus een echte ‘stealth’-modus en is daarmee goed geschikt voor plechtige ceremonies of bij fotografie van heel schichtige dieren. Let op: in deze stand kun je niet flitsen en ook kan vervorming optreden van bewegende onderwerpen.

Samenvatting
Een systeemcamera maakt geluid en meer dan je op het eerste gehoor merkt. Met een paar instellingen en enige oplettendheid hoeft een camera echter niet als een mitrailleur te klinken, maar kun je met bovenstaande aandachtspunten relatief geluidsarm foto’s maken en stil filmen.