Noord-Holland is een waterrijke provincie en rijk aan weidevogels. De vlakke, open en natte polders met bloemrijke graslanden zijn in het voorjaar van oudsher het domein van vogelsoorten als Kievit, Grutto, Tureluur en Veldleeuwerik. Noord-Holland is aan bijna alle kanten omgeven door grote wateren en ligt voor meer dan de helft onder NAP. Het hoge waterpeil zorgt er voor dat het een aantrekkelijke plaats is voor weidevogels. Zo broedt bijna een kwart van de Nederlandse grutto’s hier. Maar weidevogels hebben het zwaar; de aantallen van veel soorten lopen terug. Het wordt dan ook steeds moeilijker om deze kwetsbare soorten voor de lens te krijgen.

Op een aantal plekken in Nederland gaat het nog relatief goed met de weidevogels. De polders Zeevang en Amstelland in Noord-Holland en de Arkemheenpolder bij Nijkerk zijn daar goede voorbeelden van. Hier werken de boeren samen om de weidevogels te helpen om succesvol hun jongen groot te brengen. De grutto, in 2015 nog benoemd tot nationale vogel van Nederland, is hier gelukkig nog veel te zien. Niet alleen de genoemde weidevogels profiteren hiervan, maar ook soorten als Lepelaar, Bergeend, Krakeend en kwikstaart komen af op de voedselrijke weilanden.

Om weidevogels te kunnen fotograferen wordt vaak vanuit de auto gefotografeerd. Daarbij speelt mee dat de hekwerken en paaltjes die naast de weg staan veelvuldig door de weidevogels worden gebruikt als uitkijkpost of om de veren te poetsen. Zolang je in de auto blijft zitten zullen de weidevogels je niet als gevaar beschouwen. Verlaat je de auto of komen er voetgangers langs dan zullen de meeste vogels er vandoor gaan. Doordat veel mensen de ‘mobiele schuilhut’ inzetten zie je ook veel vergelijkbare foto’s van weidevogels. De uitdaging is dan ook om tot een origineler beeld te komen. Zo kan met mooi licht en mooie omstandigheden een foto van een weidevogel in het landschap nog veel mooier zijn dan een beeldvullende opname.

Nog mooiere beelden met mist.
De vroege ochtenden en de late avonden zorgen voor het mooiste licht om weidevogels te fotograferen. Door de lage horizon is het allereerste licht al beschikbaar op de weilanden. Dit mooie rood/oranje licht geeft het ultieme weidevogelgevoel. Nog mooier wordt het wanneer er ook nog mist hangt, wat vooral in de ochtend het geval kan zijn. Bij zonsopgang zal de mist een warme gloed aannemen en de sfeer in de foto verhogen. Daarnaast werkt de mist als een soort diffuser, die het licht filtert waardoor het langer zacht blijft. Soms is het nodig om een grijsverloopfilter te gebruiken om het verschil in contrast onder controle te houden, met name bij tegenlichtopnamen. Naast sfeerverhogende werking heeft mist nog een voordeel: er ontstaat extra diepte in het beeld. Dat kan met name in de vlakke polders weer een extra dimensie toevoegen. Ook kan het verhullend werken voor een te drukke achtergrond van aanwezige bebouwing.

Ik hou dan ook het weersbericht in de gaten om te zien of er mist voorspeld wordt. Dan let ik op de luchttemperatuur die in de buurt moet komen van de dauwpunttemperatuur. Daarnaast moet er natuurlijk niet veel wind zijn. Het is overigens niet overal even mistig. Heb je de wekker vroeg gezet, maar zie je geen mist als je vanuit het slaapkamerraam naar buiten kijkt? Duik dan niet gelijk terug in bed, maar stap gewoon op de fiets of in de auto. Vaak is de mist juist sterker in de polder of in de buurt van water, maar minder aanwezig in de bebouwde kom.

Winnende opname Fotowedstrijd ‘Lente’
De opname van de Grutto op een mistige ochtend met in de achtergrond de contouren van een dorpje met een kerk is dan ook niet toevallig tot stand gekomen. Wetende dat de kans op mist deze ochtend groot zou zijn stond mijn wekker vroeg en wist ik waar ik moest zijn in de Zeevang. Natuurlijk moet je wel het geluk hebben dat de Grutto op de juiste plek wil gaan zitten en dat er niet te veel of te weinig mist is. Gelukkig zat alles deze ochtend mee en vormen de spinnenwebben in het hek nog een mooie bonus. De foto brengt zo het heerlijke voorjaarsgevoel in de polder goed over, hetgeen de jury blijkbaar ook zeer kon waarderen.

Technische info: Canon 5D mark III + EF 500mm/4.0 IS, f 11, 1/1000 ISO 400 vanuit de auto.