Een onderwerp dat in de fotografie maar zelden aan bod komt is de dood. We praten er liever niet over, laat staan dat we het in beeld willen brengen. Toch worden we er op een dag allemaal mee geconfronteerd als een dierbare komt te overlijden.
Als 55+-er is me dat de laatste jaren regelmatig overkomen. Ooms en tantes die vaak op een gezegende leeftijd van 80 jaar of ouder het aardse voor het eeuwige verruilen. Veelal wordt dit ontijdige nieuws telefonisch door een neef of nicht overgebracht, waarbij het gesprek bijna altijd afgesloten wordt met de vraag of ik een foto van de overledene zou willen bewerken voor op een bidprentje. Ik ben altijd blij dat ik een bijdrage kan leveren in deze moeilijke tijden, maar ben meestal minder verheugd als de betreffende foto wordt toegestuurd. Bijna zonder uitzondering is het een foto gemaakt met een telefoon, waarbij het niet de initiële opzet geweest is om de persoon in kwestie flatteus in beeld te brengen. Sterk tegenlicht, zeer onrustige achtergrond, weinig licht, winterkleding (jas/das/hoed/pet), zonnebril, ogen half dicht. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Hoewel de familie altijd tevreden is met het resultaat van mijn bewerkingen en het kleine printformaat heel vergevingsgezind is ten aanzien van ruis en onscherpte, leidt het bij mij elke keer weer tot de overpeinzing waarom we zelden tot nooit een echt goede portretfoto hebben van onze naaste dierbaren.
Ik ga hier niet het antwoord geven op die vraag. Maar wat ik wel wil doen is om iedereen die een systeemcamera heeft op te roepen om jaarlijks bij een verjaardag, op vakantie of met Kerstmis foto’s te maken van de betreffende aanwezigen met het doel die personen flatteus te portretteren. Als groep of individueel. Niet met de gedachte voor bidprentjes, maar gewoon omdat een mooie portretfoto altijd welkom is. Als profielfoto op social media, als achtergrond op je telefoon of als onderdeel van de familiefotomuur in de hal of woonkamer. Hopelijk komen de betrokken modellen nog vele jaren voor de lens, maar mocht het onvermijdelijke moment dan toch een keer aangebroken zijn, dan is er in ieder geval een goede – en relatief recente – portretfoto, die de nagedachtenis aan deze dierbare nog jaren levend kan houden.
TIPS
• Neem even de tijd, maar houdt het spontaan
• Gebruik een langer brandpunt van 50 tot 200mm
• Kies een diafragma van f/4 of groter, sluitertijd niet langer dan 1/60s en Auto ISO
• Zoek daglicht in de vorm van een vensterraam
• Plaats het model schuin op de richting van het licht
• Zoek of maak een rustige achtergrond
• Flits - indien nodig - bij voorkeur indirect of, nog beter, off-camera
