Afgelopen weekend heb ik het fotoboek van onze jaarlijkse zomervakantie in elkaar gezet en opgestuurd naar de afdrukcentrale (lees ook het artikel Vakantieboek maken). Het is altijd even wat werk, maar dan heb je ook wat. Letterlijk. Want zo’n fotoboek pak je vol verwachting uit als het door de brievenbus valt en ook na twintig jaar pak je het nog zo uit de kast. Dankzij onze fotoboeken kunnen we al onze vakanties op elk moment op ons gemak herbeleven zonder de beperking van eventuele technische omissies. Een fotoboek is een ‘failproof’ geheugensteun voor onvergetelijke, maar toch vergeten, momenten met de kinderen op dito vergeten locaties en reizen.
Ik heb er ooit eens een blog over geschreven (klik hier). Over de rol van papier als de enige tijdloze informatiedrager voor foto’s. Daar kan geen dvd, usb-stick, Whatsapp, Dropbox of Instagram tegenop. Over 50 jaar werkt een fotoboek nog steeds, ook al is er geen elektriciteit of internet! En onze plakboeken uit de analoge tijd hebben we naadloos over laten gaan in ‘digitale, internet’ fotoboeken op mooi fotopapier. Keurig op een rij in de boekenkast. ‘Future-proof’.
Bij het maken van het vakantieboek van dit jaar besloop me echter nog een andere gedachte. Via Whatsapp kwamen er tijdens mijn opmaakwerk allemaal leuke telefoonfoto’s voorbij van de kinderen en kleinkinderen die momenteel op vakantie zijn. Superleuk om dat meteen te kunnen meebeleven. Toen ik mijn telefoon weglegde na weer een spervuur van foto’s, bedacht ik me ineens wat er eigenlijk met die foto’s gaat gebeuren. En niet alleen met die vakantiefoto’s, maar met álle telefoonfoto’s van onvergetelijke momenten van de kinderen en kleinkinderen die we zo snel met elkaar delen via de social media. Is de kans niet groot dat over 50 jaar de kinderen van vandaag geen foto’s of video van zichzelf hebben? Omdat we in de drukte en snelheid van anno 2023 vergeten zijn van al die duizenden foto’s een klein deel toe te vertrouwen aan papier en ze zo te behoeden voor hun digitale ondergang? Dat onze kleinkinderen door gebrek aan tastbaar beeld met net zoveel weemoed terugkijken op hun kinderjaren als ik. Want omdat in de jaren 60 fotografie geen gemeengoed was in mijn familie, heb ik ook maar enkele foto’s waarop ik mezelf (met een vergrootglas) kan terugvinden als baby en kleuter. En bij mij is het excuus dat er maar een handvol foto’s gemaakt zijn, maar van kinderen van vandaag worden duizenden foto’s gemaakt en die staan uiteindelijk ook met lege handen. Dat is wel een heel trieste gedachte.
Dus, was mijn eerste gedachte achter deze blog “maak fotoboeken van je vakantiefoto’s!!”, dan is dat nu “druk de telefoonfoto’s van je (klein)kinderen af”. Want als we niet oppassen gaan al onze herinneringen verloren aan digitaal verval en kunnen we ons leven van vandaag over 30 of 40 jaar niet meer herbeleven.
En eigenlijk geldt dat voor alle digitale media en tekst. Op den duur wordt het ontoegankelijk, gaat het teloor met de hardware en worden we een wereld zonder historie. Moeten we terug naar ‘rotstekeningen, perkament en olieverf’? Moeten we onze digitale foto’s niet halsoverkop gaan verduurzamen? Want als onze voorvaderen dat niet hadden gedaan, dan zouden we nu niets van hen geweten of geleerd hebben. Of draaf ik nu door? Wat denk jij?