Sinds m’n eerste Photo Tour ben ik nu met zo’n vijftien deelnemers de Antwerpse Havens ingetrokken om er te fotograferen. Inderdaad geen volksstammen, want ik neem per Photo Tour maar twee mensen mee. Recentelijk heb ik een try-out gedaan met drie en dat ging ook prima. Want vergis je niet, ik moet m’n volledige aandacht richten op de deelnemers die de omstandigheden in het havengebied toch vaak onderschatten. En dan heb ik het met name over de forse wind!
Bij de eerste locatie staan we op een lange pier op metalen pilaren diep in de Schelde waar de wind vrij spel heeft. Het geeft een riant uitzicht op een enorme containerterminal, maar je hebt er minimaal 100mm brandpuntafstand nodig om een aantrekkelijke framing te maken. Ik schiet zo’n scene met mijn EF 100mm f/2.8L IS Macro, maar het gros van de fotografen grijpt meteen naar de EF 70-200mm f/2.8L IS MKII of MKIII, uiteraard met de zonnekap erop (want zo hoort het).
Je praat dan over een lens van anderhalve kilo met een lengte van bijna dertig centimeter inclusief zonnekap! Je begrijpt wel dat zoiets een windvanger van jewelste is. Er zijn dan mensen die dat gevaarte zelfs zonder statiefgondel op het statief monteren en verbaasd zijn dat er zelfs met 1/500s nog geen scherpe shots uit komen. Ik begin dan met het advies om (bij uitzondering) zonder zonnekap te fotograferen wat de lens flink verkort en ook maar de statiefgondel te gebruiken
Ook kan het IS systeem worden ingeschakeld. Daar kijk je misschien vreemd van op, want het is de regel om IS bij statiefgebruik uit te zetten. Maar de brute windvlagen zorgen voor zoveel beweging in de lens dat Image Stabilization dan toch z’n nut bewijst. Als dat allemaal niet lukt, kunnen we het diafragma wat vergroten naar bijvoorbeeld f/5.6 in plaats van f/8, zodat een kortere sluitertijd mogelijk is. De ISO-waarde omhoog schroeven is het laatste redmiddel, want ruis is iets dat je niet wilt.
Met deze kunstgrepen lukt het dan meestal wel. Maar niet alleen zo’n massieve lens bemoeilijkt het fotograferen bij straffe wind, vaker nog is de instabiliteit van het statief een probleem. Want ondanks dat ik steevast in de aandachtspunten vermeld om een stevig statief mee te nemen, zie ik mensen met een lichtgewicht (carbon) statief met soms vier secties (poten) en lage beperkte werkhoogte, waardoor de middenconsole hoger moet met bewegingsonscherpte als gevolg.
Zo’n statief is mooi wanneer je op reis gaat, maar niet voor katsscherpe foto’s op een winderige kade in de Antwerpse Havens. Dan heb ik het nog niet gehad over de statiefkop. Als je exact wilt werken, zijn de meeste balhoofd-statiefkoppen minder geschikt is mijn ervaring. Met een precision geared head kun je uiterst nauwkeurig je compositie bepalen wat bij architectuur- en landschapsfotografie vereist is. Zoals je begrijpt, is dat dus ook voor de havenshoot het juiste gereedschap!
Maar even wat jargon: In de haven adviseer ik multi-exposure schieten voor exposure blending wat niet meteen voor iedereen gesneden koek is. Multi-exposure wil zeggen dat je van een onderwerp meerdere belichtingen maakt (met bracketing functie). Aan de borreltafel maakt het best indruk als je verteld dat je zeven verschillende belichtingen maakt, maar dat is onnodig. Mijn ervaring is dat drie al voldoende is: 1 stop onderbelicht, neutraal belicht en 1 stop overbelicht. Op deze manier heb je dan alle donkere partijen en hooglichten vastgelegd. In de nabewerking kun je deze files samenvoegen tot één foto met een hoog dynamisch bereik. Deze techniek wordt aangeduid als Image Blending, Exposure Fusion of Dynamic Range Increase. Let wel, dit is dus geen automatische HDR-functie, maar manuele samenvoeging van de files dat een betere weergave geeft van de werkelijke tonaliteit. Alle hier afgebeelde foto’s zijn op deze manier gemaakt.
Je staat in het donker te werken wat best lastig is. Scherpstellen doe je ‘s nachts handmatig met behulp van Live View, want je kunt dan niet 100% op je autofocussysteem vertrouwen. Je moet er voortdurend je hoofd bij houden, want voordat je het weet doe je iets verkeerd. Ook bij elke serie (multi-exposure) checken of alle frames ook in focus zijn. Maar gaandeweg de avond zie ik dan steeds mooiere shots verschijnen op de display van de deelnemers wat me weer een voldaan gevoel geeft!
Het is ook als fotograaf de mouwen opstropen in de havens, maar als het allemaal mee zit maak je ook foto’s die ver boven het maaiveld uitsteken. Want voor minder ga ik niet de havens in!
Tony Vingerhoets
08 november 2019, Weelde, België
tony@tonyvingerhoets.com