Behalve een camera en een lens heeft de hedendaagse fotograaf veel accessoires ter beschikking die iets bijzonders kunnen toevoegen aan zijn fotografie. Niet alleen voor de hand liggende zaken als flitsers en filters, maar ook niet-fotografie gerelateerde producten en materialen. Voor de productfotograaf is acrylaatplaat zo’n onverwacht hulpmiddel. Geïnspireerd door het werk van Dustin Dolby (YouTube-kanaal), staan we in deze korte workshop stil bij het gebruik van zwart glanzend acrylaatplaat.
Acrylaatplaat
Acrylaat (ook bekend onder de merknaam Plexiglas) is een kunststof die zich prima leent voor vlakke platen desgewenst ter vervanging van glas. De kleuren kunnen variëren van 100% helder, semi-transparant tot volle kleuren met een hoogglans of satin oppervlak. Het is minder breekbaar dan glas, maar wel veel meer krasgevoelig. Het is eventueel verkrijgbaar in de bouwmarkt, maar voor een groter assortiment, afwijkende vormen en formaten en meer service heeft internet betere alternatieven, zoals Pyrasied.nl en Lasermaatjes. Wij hebben een zwarte hoogglans acrylaatplaat van 60 bij 100 cm besteld om als ondergrond te dienen bij productfotografie voor artikelen ter grootte van een fles wijn en kleiner (parfums, cosmetica, sieraden, horloges, telefoons).
Stof en krassen
Glanzend acrylaat is gevoelig voor krassen en trekt ook stof aan. Zorg dus dat je een plaat zorgvuldig behandeld en bewaar hem in een zwarte stoffen hoes of doek (flanel). Die hoes/doek kun je dan ook meteen als zwarte achtergrond gebruiken. Stof is bijna niet te voorkomen, dus verwijder dat voordat je de foto’s gaat maken met een brillendoekje (ook voor vette vingers) en een blaasbalgje. Hoe minder stof je op de plaat hebt liggen, des te minder je hoeft schoon te maken in Photoshop. |
Opstelling
In principe is het fotograferen van een product met een glanzend zwarte acrylaatplaat niet anders dan gewone ‘table top’-fotografie en leg je de plaat op een tafel. Dat is een mooie werkhoogte. Camera op statief. De verlichting in eerste instantie zoals je gewend bent als je een product op een tafel fotografeert. Dat kan bestaand licht zijn door een vensterraam, standaard ruimteverlichting zijn of aparte lampen (continu LED of Speedlite flits).
Het eerste wat je op zal vallen als je een product op de acrylaatplaat zet, is dat het product sterk spiegelt in de plaat. Om die reflectie te kunnen zien, moet het standpunt van de camera hoger zijn dan van de tafel. Je fotografeert dus altijd iets van boven. Het volgende dat je ziet is dat ook de achtergrond van de ruimte in de plaat spiegelt. Zorg dus dat de achtergrond - die je vanaf camerahoogte ziet in de plaat - egaal is zonder afleidende elementen. De kleur van die egale achtergrond bepaalt ook grotendeels de kleur van de spiegeling in de plaat. De voorkeur heeft dus een zwarte achtergrond, die zelf nauwelijks glans heeft. Zwart, zacht flanel kan er prima voor dienen. Span dat op een kartonnen plaat en je bent heel flexibel in je opstelling.
Let ook op weerkaatsing van lichtbronnen, waarbij je wederom kijkt vanaf de hoogte van de camera. Gebruik de zoeker of live view van het lcd om onverwachte spiegelingen goed te kunnen zien.
Polarisatiefilter
Hoewel een polarisatiefilter geen 100% controle geeft over spiegeling bij productfotografie, kun je er soms toch onverwachte resultaten mee bereiken. Het geeft bij zwart acrylaat de gelegenheid om de hoeveelheid glans op de plaat te regelen en heeft soms ook invloed op de reflectie op het product. |
Instellingen
Heb je een schone plaat, een zwarte achtergrond, een product en goed licht, dan kun je foto’s gaan maken. Werk bij voorkeur in RAW. Zet de camera in de M-stand en regel de belichting zodanig dat het onderwerp goed belicht is en de plaat ook grotendeels diepzwart is. Je bent dan volgens de lichtmeting van de camera enkele stops onderbelicht. Stel handmatig scherp met een relatief klein diafragma (f/8 – f/16) op een slim gekozen scherpstelpunt, zodat het gehele voorwerp in het scherptedieptevlak valt. Gebruik voor nauwkeurig scherpstellen live view met beeldvergroting (klik hier) en vergeet niet de zelfontspanner of afstandsbediening te gebruiken.
Raadzaam is ook om vooraf ook eerst een handmatige witbalans te maken op de camera. Je kunt de witbalans achteraf natuurlijk ook nog aanpassen, maar dat kost extra tijd.
Flitser
De resultaten van werken met een glanzende zwarte acrylaatplaat worden sterk bepaald door de belichting en met een Speedlite-flitser krijg je veel controle. Zet de camera weer in de M-stand en regel de flitskracht met de flitsbelichtingscompensatie of ok eventueel op de hand. Werk bij voorkeur met de flitser los van de camera (flitskabel of draadloos). Zodat je richting en afstand eenvoudig kunt wijzigen. Versmal de flitsbundel door een papieren koker rond de flitskop te bevestigen met een elastiek, zodat het flitslicht zo min mogelijk wordt verstrooid. |
Resultaten
Enkele simpele resultaten van spiegelende producten in zwart acrylaatplaat zie je hierboven. Het effect van de achtergrond op de zwartheid van de plaat zie je in de onderstaande clip.
Samenvatting
Producten fotograferen op een zwarte glanzende acrylaatplaat is geen alledaagse bezigheid voor de vrijetijdsfotograaf. Maar het is echter leerzaam en voor de donkere wintermaanden is het een leuke indoor-bezigheid. Je hoeft je natuurlijk niet te beperken tot producten, maar kunt ook aan de slag met bloemen of zelfs creatieve portretten. Succes!
En wil je precies weten hoe je de perfecte reflectiefoto maakt, vergeet dan niet op bezoek te gaan bij het YouTube-kanaal van Dustin Dolby.
