De zomer is dé tijd om foto's te maken. Alles staat in bloei, de mensen zijn vrolijk, de wereld is vol met kleur en er schijnt een lekker zonnetje. Dit laatste aspect maakt het fotograferen niet altijd even gemakkelijk, want bij een felle zon hoort een donkere schaduw en dus groot contrastverschil. Wil je dan toch een goede portretfoto maken, dan moet je de natuur een handje helpen met een invulflits of reflector. Kleine hulpmiddelen met een groot effect.
Invulflits
Het menselijk oog ziet het niet meteen. Maar staat de zon hoog aan de hemel, dan is er in het gezicht in de oogkassen, onder de neus en onder de kin een behoorlijke schaduw aanwezig. De camera registreert deze genadeloos als donkere vlekken en de belichting van een simpele portretfoto in de zon kan zo behoorlijk lelijk zijn. Ook wanneer iemand een petje of hoed op heeft, wordt het gezicht meteen in een donkere schaduw gehuld. Je kunt de belichting van de camera voor deze donkere delen compenseren, maar dan is de kans groot dat de rest van de foto overbelicht raakt en dat is vaak ook niet de bedoeling. De enig juiste oplossing is om de schaduwen in een gezicht op te helderen met behulp van flitslicht. Het klikt tegenstrijdig om in de volle zon bewust te flitsen, maar onderwerpen op een afstand van 2 tot 3 meter worden veel beter belicht dankzij deze bewuste flitsmethode, beter bekend als invulflits. Een invulflits bewijst ook goede diensten bij tegenlicht met het hoofdonderwerp binnen drie meter van de camera.
LET OP
Als iemand een hoed of petje op heeft en je gebruikt een invulflits, zorg dan dat de klep niet voor een harde schaduw zorgt. Kies daarom een iets lager standpunt of laat het hoofddeksel iets naar achter schuiven, zodat de klep wat hoger komt. |
Om bij voldoende licht te kunnen flitsen moet de camera in de P, T, A of M-stand staan. Staat hij in een andere stand, dan zal de interne flitser niet opklappen. Druk links naast de opklapflitser op het knopje met het Flits-icoontje. De flitser van de camera klapt nu omhoog en zal flitsen als de opname wordt gemaakt. Afhankelijk van het onderwerp en de afstand tot de camera moet met de Flitsbelichtingscompensatie de flitskracht meestal iets worden bijgeregeld voor een natuurlijk resultaat. De Flitsbelichtingscompensatie wordt aangeduid met hetzelfde icoontje als de gewone Belichtintgscompensatie, maar dan met een bliksemschichtje ernaast. Sommige EOS-modellen hebben een apart knopje, bij andere modellen moet je het via het menu instellen.
Nadeel van een invulflits is dat de sluitertijd automatisch op de synchronisatietijd van de flitser wordt ingesteld (1/200s) en dat er dus overdag bij veel licht een klein diafragma gekozen wordt en daarom een grote scherptediepte ontstaat. Ook brillen kunnen voor een ongewenste reflectie zorgen. Is het hoofdonderwerp verder dan drie meter verwijderd van de camera, dan zal de flitser overdag onvoldoende bereik hebben dit in te flitsen. Dus pittoreske huisjes in een smal steegje met zon- en schaduwzijden invullen met een flits, zal dus op grotere afstand geen effect hebben. Je kunt dan beter belichten op de hooglichten en de foto later aanpassen in Photoshop Elements met het filter Schaduw/hooglichten.
Reflectiescherm
Een invulflits is dus een snel en altijd beschikbaar hulpmiddel om bij felle zon donkere schaduwen op korte afstand van de camera te verhelderen. Je kunt echter vooraf het resultaat slecht inschatten en ze is moeilijk te gebruiken bij (zonne)brildragers. Een reflector kan dan uitkomst brengen. Je denkt dan waarschijnlijk aan een professionele uitvoering die je kunt opvouwen en die meerdere kleurzijden heeft. Maar ook een wit stuk karton of een plaat omkleed met gekreukt aluminiumfolie heeft nagenoeg hetzelfde effect en is op vakantie snel te improviseren. Met een reflector kun je vooraf bepalen hoe je het gereflecteerde zonlicht op het model richt. Bij een buste- of headshot kan het op de schoot van het model liggen, enigszins naar het model toe gericht. Komt de zon van de zijkant, dan kun je iemand vragen de reflector vast te houden en te richten op de schaduwkant van het model. Terwijl je aan het 'spelen' bent met een of meerdere reflectors kun je al direct het resultaat zien. Zo kun je heel subtiel donkere schaduwen met zonlicht 'invullen'. De ‘kracht van een reflector wordt snel minder als de afstand tot het model groter wordt. Het gereflecteerde licht wordt dan wel veel zachter.
Wil je nog meer controle, zachter licht en voorkomen dat je model met geknepen ogen zit door de felle zon, dan kun je een vitrage als zonnescherm gebruiken. Een elektriciteitsbuis tot een hoepel buigen en voorzien van dunne gordijnstof kan prima als fotoparasol dienst doen.
PHOTOSHOP
Ben je vergeten de invulflits te gebruiken, dan kun je in Photoshop het filter Schaduw/hoog-lichten gebruiken om het hoge contrast op te heffen. Als je in RAW opneemt, dan gebruik je Fill Light in Lightroom of Adobe Camera RAW. Nadelen zijn dat het je tijd kost en dat het resultaat niet altijd natuurlijk is. Je mist ook de catchlights in de ogen van het model. |
Conclusie
Een zonnige vakantie kan je fotografie bemoeilijken door hoge contrasten en harde schaduwen. Denk dan aan een invulflits of gebruik een reflector (eventueel in de vorm van wit karton of alu-folie) om de donkere gebieden van een nabij onderwerp op een natuurlijke wijze te verhelderen.