De laatste tijd worden er nogal wat artikelen geschreven over dynamisch bereik en het dynamisch bereik is op dit moment wat eerst pixels en daarna ruis een aantal jaar geleden was. Door de verbeterde sensortechniek is die (storende) ruis nu mooi onder controle te krijgen, we hebben méér dan genoeg pixels en de volgende stap die gezet kan gezet worden in de vervolmaking van onze camera’s is het dynamisch bereik. Ik zou het dan ook zeker geen hype willen noemen.
Dynamisch bereik wordt vaak gekoppeld aan landschapsfotografie, waarbij wordt gekeken naar het verschil tussen de lichte delen in de foto en de schaduwpartijen. Er zijn verschillende manieren om de camera te helpen het dynamisch bereik wat ‘op te krikken’. De eerste manier is door het maken van een bracketing serie van 3 of 5 beelden waarbij ik altijd de volgorde - , 0 , + gebruik en via Live view met het histogram zorg dat het donkerste beeld (het – beeld) geen overbelichte hooglichten bevat. Via Lightroom zet ik dan de beelden over elkaar. Toch heeft deze techniek niet mijn voorkeur, want ik zie graag direct hoe het beeld er uit komt te zien als het ‘goed’ is! Het helpt mij om beter te focussen op compositie, standpunt en dergelijke. Als ik landschappen fotografeer gebruik ik daarom altijd grijsverloopfilters als dat nodig is (en dat is het bijna altijd). Ik heb een BENRO-set die mooie kleurneutrale beelden oplevert, waarbij ik zelfs drie filters over elkaar in de houder kan stoppen zonder kleurenzweem. Uiteraard kan ik dan later nog in Lightoom via ‘schaduwen’ en ‘hooglichten’ het beeld verder optimaliseren en indien nodig kan ik er nog een ‘gegradueerd filter’ overheen halen. Omdat deze tools in héél veel verschillende ‘sterktes’ toegepast kunnen worden, zijn ze perfect bruikbaar voor ons fotografen!
 |
 |
| Goed geslaagd om m.b.v. grijsverloopfilter contrastverschil te overbruggen |
Zelfs met grijsverloop nog niet gelukt om contrastverschil te overbruggen. |
| |
|
 |
 |
| Mooi contrast in de lucht d.m.v. filters |
Filters niet mogelijk. Met Schaduwen en Hooglichten in Lightroom. |
Bijna al deze technieken laten me min of meer in de steek als ik geen landschappen fotografeer, maar bijvoorbeeld macrofoto’s maak. Wat doe je met insecten of een bloem met fel zonlicht erachter? Als voorbeeld zie je hier een foto van paddenstoeltjes met tegenlicht. Hier heb ik niets aan een grijsverloopfilter (er is geen heldere lucht bovenkant) en omdat ik hier alleen uit de hand kon fotograferen was ook bracketing niet mogelijk (de foto’s zouden dan niet precies over elkaar passen). Op dat moment ben ik het meest aangewezen op het zuivere dynamische bereik van de sensor. Via Lightroom kan ik wél de schaduwen en hooglichten bewerken, maar dit kan vaak maar in beperkte mate vanwege het afnemende contrast. Als ik bij deze foto zou hebben belicht op de zon dan zou de hele foto zwaar onderbelicht zijn geweest. Ik kies dan ook vaak voor een meer uitgebeten zon met voldoende detail in de schaduwpartijen. En ik probeer (in dit geval) de zon zodanig achter een boom te plaatsen dat nog wél de stervorm zichtbaar is, maar dat het géén grote uitgebeten plek in de foto gaat worden! Dynamisch bereik is dus ook iets van keuzes maken en soms tegen jezelf zeggen dat iets (nog) ‘niet kan’!