Een aantal maanden geleden heb ik een blog mogen schrijven voor EOSzine die over mijn passie voor de landschapsfotografie in de ochtend ging. Ik heb daar vele positieve reacties op mogen ontvangen, dank daarvoor.
Deze keer wil ik jullie meenemen in een andere vorm van fotografie waar ik de laatste tijd wat meer mee bezig ben, en dat is nachtfotografie. Vooral het maken van een startrail (sterrenspoor) heeft de laatste tijd mijn interesse gepakt. Op het internet zijn verschillende uitgangspunten te vinden voor het maken van een startrail, voor mij is het belangrijkste dat een startrail nooit vaste instellingen heeft met betrekking tot het diafragma, ISO waarde en sluitertijd. Ik bekijk per locatie wat het beste uitkomt. Je hebt met verschillende factoren te maken, zoals omgevingslicht, wel of geen bewolking en misschien nog wel het belangrijkste, wat doet de maan? De maan is misschien wel de grootste spelbreker en lichtvervuiler voor een mooie heldere sterrenhemel.
Een startrail die al wat langer op mijn verlanglijstje stond is er een op de Zaanse Schans. Ik loop al tijden met een compositie in mijn hoofd die ik nog niet eerder heb gezien in combinatie met een startrail. Volgens alle gegevens zou het een paar weken geleden tussen 1.00 uur en 2.00 uur ’s nachts ideaal zijn. Geen wind, een zeer aangename temperatuur van 19 °C, weinig vocht in de lucht en het allerbelangrijkste, geen maan.
De positie van de poolster (polaris) is een belangrijk gegeven om mooie cirkels te krijgen. De polaris is de stationaire ster t.o.v. de aarde. Voor het oog draaien alle sterren om de poolster heen. Mijn idee werd bevestigd, de poolster stond linksboven in mijn compositie. Ik controleer dit met een app op mijn smartphone genaamd Starwalk 2. Dit is een virtuele sterrenhemel die je “live” laat zien waar de planeten en de sterren zich op dat moment bevinden.
Aangezien de Zaanse Schans een “lichte” plek is hoefde ik me geen zorgen te maken om de molens bij te schijnen zodat de belichting in balans zou zijn. Ik had al vrij snel de instellingen gevonden die ik die nacht nodig had, diafragma F5, ISO 1000 en een sluitertijd van 25 seconden. Bij deze instellingen had ik geen last van dicht gelopen schaduwen en uitgebeten hooglichten
Als ik een startrail, maak kies ik ervoor om 99 foto’s te maken met een relatief korte sluitertijd van maximaal 30 seconden. Na elke foto geef ik de sensor 5 seconden om af te koelen. Doe je dit niet, dan is de kans op ruis groter door de warmte die een sensor ontwikkeld.
Al met al ben ik 50 minuten bezig geweest met het maken van foto’s en in het ontwikkelen in Lightroom gaat ook nog een uur zitten. Het voordeel van lightroom is dat je één foto gaat ontwikkelen, en daarna de gemaakte wijzigingen kan kopieren naar de overige 98 foto’s. Zo is elke foto exact hetzelfde ontwikkeld. Nu is het zaak om de 99 foto’s samen te gaan voegen tot 1 foto. Dit is eigenlijk het leukste proces, maar ook het spannendste. Je gaat nu voor de eerste keer zien of de startrail geslaagd is. Ik gebruik hiervoor het gratis programma Starstax. Startstax heeft een paar minuten nodig om alle beelden samen te voegen tot 1 beeld. En als dan de definitieve samengevoegde foto op je beeldscherm verschijnt dan krijg je een voldaan gevoel. Het is veel werk voor één foto, maar het is wel een unieke foto!
Ik zou willen zeggen, probeer het zelf en zie hoe je kan spelen met de sterrenhemel!
Arjen Noord
www.arjennoord.nl