Iedere fotograaf (FF én APS-C) moet deze lens in zijn of haar fototas hebben zitten: een lichtsterke 50mm. Ideaal voor portretten, documentaires, urban, concert, theater en zelfs voor product. Canon heeft een ruim aanbod en voor ieder wat wils, de EF 50mm 1.2L (ca. €1300), de 50mm 1.4 USM (ca. €350) en de zogeheten ‘nifty fifty’ EF 50mm 1.8 II van nog geen 100 euro. Nu is daar de EF 50mm 1.8 STM bijgekomen (ca. €135). Wat kan deze lens nog toevoegen in dit 50mm-segment? Om antwoord te geven op deze vraag vergelijken we deze nieuwe lens met de 1.4-versie en het 1.8 II-model.

STM
Canon heeft met de EOS 5D mark II video naar de systeemcamera gebracht en dat stelt iedereen in staat om ook bij weinig licht prima video op te nemen en om te kunnen werken met kleine scherptedieptes. Voorwaarden voor goede video zijn onder andere vloeiende beweging en goed geluid. Lenzen die alleen voor fotografie ontworpen zijn, kunnen dan roet in het eten gooien. De autofocus is wel snel, maar schokkerig en zowel de AF-motor als de beeldstabilisatie maken geluid dat opgepikt wordt door de interne microfoon. Om deze stoorzenders weg te halen heeft Canon STM-lenzen ontwikkeld. Deze zorgen voor een vloeiende scherpstelling zonder dat  daarbij ‘lawaai’ gemaakt wordt. Dat is ten opzichte van zijn twee broers dus het eerste pluspunt van de nieuwe EF 50mm 1.8 STM: hij is ook prima geschikt om mee te filmen, vooral op de EOS 70D of EOS 760/750D met snelle autofocus tijdens video.

EF 50mm 1.8 STM
Behalve dat de EF 50mm STM dus interessant is voor videografen, is ook de fotograaf niet vergeten. Want hoe goed de EF 50mm 1.4 ook is, hij stamt uit 1993 (!) en eerlijk gezegd moet je deze lens ook niet bij f/2 of groter gebruiken. Hoogste tijd voor vervanging, want er is in die 22 jaar veel gebeurd. De EF 50mm 1.8 II is een ‘lief’ en scherp lensje, maar wel erg plastic en ook erg luidruchtig.

De EF 50mm 1.8 STM is dus een welkome aanvulling. Hij is minder groot en zwaar dan de EF 50mm 1.4 (276g vs. 158g) en ook beter geconstrueerd. Hij is wel iets zwaarder dan de EF 50mm 1.8 II (123g), maar hij heeft dan ook een metalen vatting in plaats van kunststof. Dat maakt hem meteen een stuk degelijker. Bovendien heeft de STM-versie een iets bredere scherpstelring dan de ‘nifty fifty’. Helaas ontbreekt de afstandschaal, zoals op de EF 50mm 1.4, maar dat is geen ‘dealbreaker’. Dit gemis wordt ruimschoots gecompenseerd met de kortere scherpstelafstand van de EF 50mm STM. In plaats van 45 cm bij zijn twee broertjes is dat 35 cm en dat betekent dat je nu mooier close-up kunt fotograferen met een vergrotingsfactor van 1:4.5 (was 1:6.5).

EF 50mm 1.8 II @ f/2	EF 50mm 1.8 STM @ f/2	EF 50mm 1.4 @ f/2
EF 50mm 1.8 II @ f/5.6	EF 50mm 1.8 STM @ f/5.6	EF 50mm 1.4 @ f/5.6

Kwaliteit
Wat de toepassing van een lens ook is of welke specificaties hij heeft, uiteindelijk is de beeldkwaliteit toch doorslaggevend. We vergelijken de EF50mm STM op dat punt met de 1.4 en de 1.8 II.

Scherpte
Bij diafragma’s kleiner dan f/2.8 zijn deze drie lenzen haarscherp met het hoogtepunt tussen f/5.6 en f/8. Hoekonscherpte is dan nagenoeg afwezig. De verschillen worden pas duidelijk bij grotere diafragma’s. Bij f/2 zakt de EF 50mm 1.8 II door het ijs en is de scherpte zowel in het centrum als in de hoeken veel minder dan bij zijn twee collega’s. Die hebben dan in het centrum een acceptabele scherpte en in de hoeken presteert de STM-versie duidelijk beter dan de EF 50mm 1.4. Wat vooral opvalt bij deze grote diafragma’s is dat het contrast van de nieuwe EF 50mm STM veel beter is dan van zijn ‘oude’ broer.

Vervorming en vignettering
De vervorming van deze drie 50mm’s is tonvormig en alleen storend bij de aanwezigheid van rechte lijnen aan de randen van het kader. Bovendien is de vervorming eenvoudig te corrigeren in Lightroom. Dat geldt ook voor de vignettering. Bij alle drie de lenzen zijn de donkere hoeken bij grotere diafragma’s duidelijk aanwezig en verdwijnt deze lichtafval in de hoeken bij kleinere diafragma’s.

Chromatische aberratie
Dat is niet het geval voor de chromatische aberratie. De kleurrandjes zijn bij alle diafragma’s bij de drie lenzen redelijk prominent aanwezig en kan het bij de EF 50mm 1.4 in sommige gevallen tot problemen leiden, ondanks dat Lightroom dit euvel redelijk kan herstellen. Je merkt dat de 1.8 II- en STM-versie modernere lenzen zijn, waarbij de chromatische aberratie duidelijk beter onder controle is.

Bokeh
Met lenzen met een groot maximaal diafragma kun je flink spelen met de achtergrondonscherpte. Zo ook met deze drie 50mm’s. Dat maakt ze ook zo geschikt voor portretwerk of creatieve fotografie. Het karakter van die onscherpte wordt ook wel het bokeh genoemd en wordt onder andere bepaald door het aantal diafragmalamellen en de vorm daarvan. De EF 50mm 1.8 II heeft slechts 5 rechte lamellen en het bokeh is niet echt fraai. Dat is beter geregeld met de EF 50mm 1.4, die met 8 iets gebogen lamellen een mooier bokeh genereert. De EF 50mm 1.8 doet het met zijn 7 gebogen lamellen bijna net zo goed.

Samenvatting
De EF 50mm 1.4 USM is een klassieker uit 1993 en er zijn in die 22 jaar ontelbaar veel prachtige foto’s mee gemaakt. Anno 2015 heeft hij echter wat ons betreft zijn opvolger gevonden in de EF 50mm 1.8 STM. Op bijna alle punten is deze nieuwe lens optisch beter dan zijn ‘oude’ broer en vooral het verbeterde contrast bij grote diafragma’s zal voor veel creatieve fotograferen een welkome verbetering zijn. Tel daar de kortere scherpstelafstand (meer close-up), de lagere prijs én de videokwaliteiten bij op en de aanschaf van de EF 50mm 1.8 STM is een ‘no brainer’.
Heb je al een EF 50mm 1.4 en gebruik je die vooral bij diafragma’s van f/2.8 of kleiner dan hoef je niet per se over te stappen. Wil je echter bij grotere diafragma’s een hogere beeldkwaliteit, dan is de EF 50mm 1.8 STM zeker het overwegen waard. Voor het geld hoef je het niet te laten. Koop er dan ook meteen een zonnekapje bij, want die wordt voor 150 euro niet standaard meegeleverd.

Meer info en specificaties: klik hier.
Review op The Digital Picture: klik hier.