Bij Van Duuren Media is in mei 2024 een boek verschenen met de veelzeggende titel ‘Insecten fotograferen’, geschreven door Mark Overmars. Het boek is bedoeld voor de beginnende insectenfotograaf, waarbij de auteur je meeneemt aan de hand van het traject wat hijzelf doorlopen heeft om zich meer te specialiseren in dit fascinerende onderwerp, wat eigenlijk altijd dichtbij is.

20 weken
In juni 2023 begon Mark Overmars aan een ontdekkingstocht om alles te leren over insectenfotografie. Hij fotografeerde altijd graag de natuur en had eerder weleens insecten gefotografeerd, maar nu besloot hij alle facetten van deze fascinerende hobby te onderzoeken. Met een nieuwe Canon EOS R7 camera en de standaard kit-lens ging hij aan de slag en experimenteerde hij met alle mogelijke manieren om insecten te fotograferen.

Hij had twintig weken de tijd voordat het insectenseizoen in Nederland op zijn einde zou lopen. In die periode maakte hij meer dan 15.000 foto’s van insecten en leerde hij ontzettend veel over camera’s en lenzen, over het vinden van insecten, over belichting, over compositie van insectenfoto’s, en over het bewerken van de afbeeldingen.

Schorpioenvlieg | EOS R7 • 125mm + 31mm tussenring | 1/320s • f/16 • ISO 200 • Flits  

In het boek Focus op Fotografie: Insecten Fotograferen, uitgegeven door van Duuren Media, beschrijft hij zijn ontdekkingsreis en vertelt hij je alles wat hij in die twintig weken geleerd heeft. Elk hoofdstuk beschrijft wat hij gedurende een bepaalde week ontdekt heeft. Hij beschrijft hoe hij van start is gegaan, wat de belangrijke aspecten van camera’s en lenzen zijn, wat voor belichtingsinstellingen je het beste kunt kiezen, hoe je een flitser kunt gebruiken, hoe je zorgt dat je foto’s scherp worden, en hoe je voor een sterkere vergroting kunt zorgen door tussenringen, voorzetlenzen, of een macrolens te gebruiken. Maar hij beschrijft ook hoe je insecten kunt vinden en benaderen, en hoe je ze kunt identificeren. Daarnaast geeft hij informatie over het bewerken van de gemaakte afbeeldingen.

Ontdekkingsreis
Het boek bevat meer dan 250 van de foto’s die hij gedurende deze twintig weken gemaakt heeft en die tonen hoe prachtig insecten zijn. De foto’s laten ook zien hoe hij zich gedurende deze ontdekkingstocht ontwikkeld heeft van een beginner tot een ervaren insecten fotograaf. Een ontwikkeling die iedereen kan maken. Vrijwel alle foto’s zijn in Nederland in de natuur gemaakt, maar Mark beschrijft ook hoe je in vlindertuinen kunt fotograferen, hoe je opgezette insecten kunt gebruiken en zelfs hoe je nachtvlinders kunt lokken om te fotograferen.

Duitse wesp (10x stack) | EOS R7 • RF 100mm 2.8L IS | 1/125s • f/6.3 • ISO 640

Mark schrijft: “Ik heb erg genoten van mijn ontdekkingstocht. Voor mij is insectenfotografie de perfecte combinatie van technische vaardigheden en creativiteit. En het is heerlijk om buiten op pad te zijn met je camera. Ik ben niet de meest geduldige persoon en insectenfotografie is daarom prachtig. Je hoeft niet lang te wachten tot een wild dier of vogel verschijnt, je hoeft niet met menselijke modellen om te gaan, je hoeft niet op het perfecte licht te wachten en je hoeft niet vroeg op te staan voor de zonsopkomst.”

Niet (te) moeilijk doen
De meeste fotografieboeken zijn geschreven door professionele fotografen. Daardoor beschrijven ze meestal de aanpak die professionele fotografen volgen. Dat betekent veel onderzoek, veel verschillende apparatuur en accessoires, en heel veel tijd besteden om die ene perfecte foto te maken. Hierdoor lijkt fotografie vaak moeilijk en onbereikbaar voor de amateur met weinig tijd en beperkte middelen.

EOS R7 • RF 100mm 2.8L IS | 1/320s • f/13 • ISO 200 • Flits 

Maar insectenfotografie is helemaal niet moeilijk. In dit boek zul je zien dat met beperkte apparatuur en een klein beetje kennis en vaardigheid het geen enkel probleem is om insecten op mooie manier te fotograferen. Het boek streeft ernaar om zaken eenvoudig te maken. Mark gaat met zo min mogelijk apparatuur op pad en hij gebruikt instellingen die vrijwel altijd werken. Hij maakt zijn foto’s op locaties die eenvoudig zijn te bereiken en op normale tijden. Hij gaat niet op zoek naar dat ene speciale insect of die heel speciale lichtomstandigheden. Hij gaat gewoon op pad als hij tijd heeft en fotografeert wat hij aan insecten tegenkomt. Dit leidt misschien niet tot die ene perfecte afbeelding, maar het resulteert in veel bevredigende foto’s.

Leerzaam
Er is heel veel informatie over insectenfotografie en macrofotografie in het algemeen beschikbaar op het Internet. Maar het is lastig om daar de belangrijke aspecten uit te halen en veel van de informatie is verouderd. Camera’s, lenzen en software ontwikkelen zich razendsnel en dit leidt ertoe dat je tegenwoordig op een andere manier te werk kunt gaan dan een aantal jaren geleden. Zo raadt Mark aan om zoveel mogelijk uit de hand te fotograferen en gebruikt hij eigenlijk altijd automatische scherpstelling; iets wat een aantal jaren geleden nog niet mogelijk was bij het fotograferen van insecten.

Menierood zuringspitsmuisje | EOS R7 • RF 100mm 2.8L IS | 1/320s • f/13 • ISO 200 • Flits 

Voor diegenen die meer over de gefotografeerde insecten willen weten bevat het boek een deel 2 waarin achtergrondinformatie wordt gegeven over de verschillende insectenordes die bestaan en de insecten die in Nederland voorkomen. Wist je bijvoorbeeld dat er meer dan 2.000 soorten nachtvlinders in Nederland te vinden zijn? Dit deel geeft ook wat extra tips over hoe je deze insecten het beste kunt fotograferen en toont wat meer voorbeelden van de insecten die je in Nederland tegen kunt komen.

Vliegende atalanta | EOS R7 • 50mm | 1/1000s • f/7.1 • ISO 2000

Tot slot
Dit boek stimuleert je om zelf ook insecten te gaan fotograferen. Het is een prachtige hobby en de resultaten zijn vaak fascinerend. En het is veel eenvoudiger dan de meeste mensen denken. Door het hele boek worden veel linkjes gegeven van gebruikte bronnen en relevante websites en tevens vind je aan het eind een alfabetische lijst van alle insecten die in het boek gefotografeerd staan. Handig om eens terug te zoeken.

Interesse in deze titel, klik dan hier voor meer informatie en bestellen.

Je kunt veel van het werk van Mark Overmars vinden op zijn website: www.insectenfotograferen.nl.

Wil je meer over Mark persoonlijk weten, lees dan ook het interview op Computer Creatief: klik hier.