Als fotograaf ben je vooral bezig met het hoofdonderwerp goed in beeld te brengen: een libel, een paddenstoel, een model. En dat is begrijpelijk, want daar gaat de foto om. In al die drukte over wat we op de ‘voorgrond’ willen zetten, vergeten we soms echter de achtergrond van het hoofdonderwerp en die is veelal net zo belangrijk. In deze workshop maken we onze eigen achtergrond.
.

Achtergrond
Bij een bestaande achtergrond zijn brandpunt en camerastandpunt belangrijke aspecten. Door iets verder in te zoomen of juist niet, kun je de grootte en aard van de achtergrond eenvoudig beïnvloeden. En kijk eens wat er gebeurt als je met je camera iets naar voor/achter, boven/beneden of links/rechts beweegt, terwijl je het hoofdonderwerp op dezelfde plaats in het kader houdt. Tien centimeter heeft soms grote gevolgen en plaatst het hoofdonderwerp plotseling heel anders voor de achtergrond.

Hoewel je in veel gevallen gebonden bent aan de bestaande achtergrond, kun je soms ook zelf bepalen wat de achtergrond moet zijn. Zo kan een zwart stukje karton achter een stokroos voor een lelijke muur wonderen doen of kun je in een studio werken met eenkleurige achtergrondrollen. Maar wat als de achtergrond niet effen moet zijn, maar als beeld wel iets mag toevoegen aan het onderwerp? Dus geen blauwgewolkte schoolfotodoek, maar een stenen muur, graffiti op beton, een geroeste deur of een weids landschap. Kan dat ook?

Natuurlijk. Geen enkel probleem. Het toevoegen van een eigen achtergrond aan een foto-onderwerp is niet nieuw en diverse fabrikanten hebben producten ontwikkeld om in die behoefte te voorzien. Vroeger was Lastolite een van de bekendere merken met een leuk assortiment opvouwbare textielachtergronden met ‘urban’-print.

Eigen werk
De achtergronden van Lastolite zijn dubbelzijdig en handig in gebruik, maar ze zijn niet echt voordelig en de keuze in onderwerpen is beperkt. Reden genoeg om te kijken wat de mogelijkheden zijn om zelf foto-achtergronden te maken. Met de opkomst van large format printers en ontwikkeling van outdoor printmedia is het tegenwoordig voor de vrijetijdsfotograaf helemaal niet meer zo moeilijk om foto’s groot én duurzaam af te drukken. Een paar jaar geleden hebben we via internet (Reclameland) een panorama af laten drukken op een vinyl spandoek (Bisonyl, 510 grams, UV- en waterbestendig) met een formaat van 300 bij 150 cm (prijs ca. 70 euro incl. BTW) en die hangt nog steeds ongeschonden in weer en wind aan een schutting in de tuin (zie foto boven). Het kreukt of scheurt niet, er vallen geen gaten in en de kleuren blijven perfect. Omdat het vinyloppervlak nagenoeg mat is, is dit materiaal dus prima te gebruiken als foto-achtergrond.

Een eigen foto op een vinyl spandoek (510 grams) van 150x100cm als achtergrond.

Stel je dus eens voor dat je ergens in de buurt een prachtige graffiti-wand hebt, maar niet steeds met een model daar in het veld wilt staan, maak er dan een foto van en laat die op het gewenste formaat afdrukken op een dergelijk spandoek. De achtergrond wordt netjes in een koker afgeleverd en je kunt hem in die hoedanigheid ook bewaren en opslaan. Afhankelijk hoe je het spandoek af laat werken (ogen, tunnelzoom) hang je het doek tegen een muur of aan een rollenstatief.

Foto nemen en aanleveren
Als je een eigen foto gaat gebruiken om een dergelijke achtergrond te laten maken, dan zijn er enkele zaken die aandacht behoeven en die zullen we hier kort bespreken.

• Licht
Als je buiten een muur of iets dergelijks fotografeert, dan heb je te maken met het bestaande licht. Dat kan de zon zijn of een betrokken hemel. Als de zon schijnt dan komt het licht dus van boven en afhankelijk van het jaargetijde (hoogtestand van de zon) zorgt dit voor structuur door de afwisseling van licht en schaduw op het oppervlak. Ook zorgt de zon voor heldere kleuren. Als je zo’n zonbestreken onderwerp gebruikt, dan zul je later in de studio die zonnestand in hoogte en richting enigszins moeten simuleren. Komt de zon op de achtergrondfoto van links en heb je je hoofdflitser rechts staan, dan zal dat een bevreemdend resultaat geven. Je hebt het gevoel dat er iets niet klopt.
Wil je die beperking niet hebben, dan kun je de achtergrond beter bij betrokken weer fotograferen. Het is dan alsof het oppervlak met een grote softbox wordt aangelicht en je ziet dus geen lichtrichting. Dat gaat ten koste van de structuur en ook de kleuren zullen minder verzadigd zijn. Beide zaken zijn echter eenvoudig in Photoshop aan te passen en de foto-achtergrond is dan toch redelijk natuurlijk en flexibel in een studiosituatie te gebruiken.

Stockfoto op vinyl roll-up banner (510 grams) van 210x100cm als achtergrond.

• Afmeting
Voordat je zelf foto’s gaat nemen voor een foto-achtergrond, moet je eigenlijk eerst het formaat weten van die achtergrond. Het is namelijk van belang dat de achtergrond ‘life size’ is. Dat wil zeggen dat één centimeter van het onderwerp straks ook één centimeter op het spandoek is. Doe je dat niet, dan worden bijvoorbeeld bakstenen kleiner of groter dan in werkelijkheid en ook dat zorgt weer voor een vreemde beleving. Stel dat je een spandoek voor een halfbody portret van 100 cm breed en 150 cm hoog wilt laten maken, neem de foto’s dan met een verticaal kader en plak op de te fotograferen achtergrond links en rechts een stukje ducktape met één meter tussenruimte. Dan gaat het nooit mis. Houd er ook rekening mee dat bij het aflopend printen van de foto rondom 3mm van het beeld wegvalt.

• Resolutie
Bij afdrukken op groot formaat horen ook veel pixels. Maar hoeveel eigenlijk? Dat is vooral afhankelijk van de kijkafstand. Er worden in de printwereld wel eens getallen genoemd van 300 dpi of 150 dpi (respectievelijk 300 en 150 pixels op 1 inch=2,54cm papier). Die waarden hebben echter vooral betrekking op korte kijkafstanden, dus kleine afdrukformaten. Natuurlijk kan een spandoek van 300 bij 150 cm (120”x60”) technisch afgedrukt worden met een nauwkeurigheid van 300 dpi, maar dan heb je 36.000 x 18.000 pixels nodig (= 684 Mp!). Van dichtbij is dat dan haarscherp, maar van de normale kijkafstand van 3 à 4 meter is het niet scherper dan diezelfde afdruk bij 75 dpi. Bij die ‘lage’ resolutie zijn 9000 bij 4500 pixels dus voldoende, wat het resultaat is van een matrixmontage van 2x2 foto’s van 18 Mp en dus binnen ieders bereik.
Kijken we voor de bovengenoemde portretachtergrond van 100 bij 150 cm (40”x60”) even naar de afdrukresolutie van een foto van de EOS 70D (3648x5472 pixels, 20 Mp), dan wordt deze 91 dpi en dat geeft voor deze toepassing met werkafstanden van 1 tot 2 meter, een prima scherpte-indruk. De foto moet dan natuurlijk technisch 100% in orde zijn.

• Kleur
Een foto uit je camera of geëxporteerd vanuit Lightroom heeft sRGB of AdobeRGB als kleurruimte. Grootformaat printers werken daarentegen met CMYK. Je kunt een foto als sRGB of AdobeRGB aanleveren, maar dan doet de afdrukcentrale de kleuromzetting. Bij fotopapier gaat dat prima, maar als het afdrukmateriaal iets ‘exotischer’ wordt, zoals vinyl, dan zijn de kleuren meer voorspelbaar als je de kleuromzetting zelf in Photoshop doet. Dit doe je op basis van een kleurprofiel, wat je op kunt vragen bij de afdrukcentrale. Reclameland werkt met ISO Coated v2 300% (ECI). Overigens zul je bij de omzetting alleen bij foto’s met verzadigde kleuren, verschil zien tussen RGB en CMYK. Kleurverschillen kun je vervolgens nog iets corrigeren, voordat je het bestand uploadt.

Praktijk
Met bovenstaande informatie in de fototas zijn we zelf een uurtje in de binnenstad foto’s gaan nemen. Het is leuk om te merken dat wanneer je met een ‘achtergrond’-oog door het oude centrum loopt, je allerlei leuke thema’s ziet. Vervallen muren, bijzondere deuren, rolluiken, schuttingen, aparte tegels, begroeiing. Verlies tijdens het fotograferen niet het ‘life size’-aspect uit het oog (rolmaat met ducktape!). Je bent snel geneigd te close-up te werken. We hebben foto’s genomen zoals hierboven beschreven en van vijf foto’s hebben we voor ongeveer 25 euro (ex. BTW) per stuk spandoeken van 100 bij 150 cm laten maken. Als proef hebben we ook een roll-up banner van 100 cm bij 210cm besteld (klik hier). Dit is hetzelfde afdrukmateriaal, maar dan geleverd in een alu-casing met voet en standaard. Dat is duurder (65 euro ex. BTW), maar wel veel handzamer en duurzamer om mee op stap te nemen. Het heeft een heel luxe uitstraling en je hebt geen muur of rollenstatief nodig. Bovendien kun je de witte achterkant van de banner in de studio ook als reflectiescherm gebruiken. Handig.

Samenvatting
Met een beetje inspiratie en creativiteit kun je redelijk eenvoudig en voordelig originele en persoonlijke foto-achtergronden maken. In plaats van een saaie witte muur bij een portret, tover je de studio of woonkamer om tot een prachtige urban locatie of zelfs een weids berglandschap. Als je daarbij wat speelt met standpunt en brandpunt, dan kun je met één achtergrond veel verschillende foto’s maken. Veel plezier!

*prijswijzigingen voorbehouden.