In de reeks over flitsen hebben we het waarom, de terminologie en de accessoires in vorige nummers reeds behandeld. De theorie is daarmee grotendeels gedekt en je weet welk gereedschap je nodig hebt. Hoogste tijd om praktisch aan de slag te gaan in de Volautomaat en in de P-stand.
Groene stand
Hoewel de iets gevorderde fotograaf zelden meer in de volautomaat zal fotograferen, is de kans aanwezig dat hij voor flitsfotografie toch op deze 'groene'-stand terugvalt. Daarom besteden we hier toch aandacht aan flitsen in de volautomaat. Het geeft tevens inzicht in de invloed van de belangrijkste flitsparameters.
LICHTVERLOOP
Als je flitst, dan moet je bedacht zijn op het feit dat het flitslicht snel minder wordt met de afstand tot de camera. Vermijd voorwerpen dichtbij, zoals hoofden en deurstijlen, want die worden overbelicht. Verwacht bovendien niet dat een onderdeel vele meters achter het hoofdonderwerp voldoende belicht zal zijn. Groepeer dus het te belichten onderwerp en zet obstakels even aan de kant. |
In de 'groene'-stand klapt de interne flitser alleen op als de camera denkt dat er te weinig licht is voor een goed belichte, scherpe opname. In de zon gebruiken als invulflits is dus niet mogelijk of niet-flitsen als je in een concertzaal zit (te grote afstand tot onderwerp) lukt ook niet. Dit gebrek aan controle is dus een groot nadeel van flitsen in de volautomaat. Je kunt dit oplossen door een opzetflitser te gebruiken, zoals de Speedlight 430EX II. Is een dergelijke flitser op de camera geplaatst en staat ze aan, dan zal deze in de 'groene'-stand altijd flitsen. Niet-flitsen doe je dan door de flitser op de camera te laten en fysiek uit te zetten. Een Speedlight geeft op dat punt dus meer controle, maar daarmee houdt het dan ook op. Standaard zal de automaat een sluitertijd kiezen tussen 1/60s en de synchronisatietijd, zijnde 1/200s of 1/250s. Naarmate de camera minder licht ziet, zal in dat bereik een langere sluitertijd ingesteld worden, waarbij 1/60 dus de grens is. Wordt de hoeveelheid omgevingslicht minder, dan zal gekozen worden voor het maximale diafragma van de lens. Tevens zal de ISO automatisch worden verhoogd tot 400. Voor flitsfoto's in een relatief donkere omgeving zal 1/60s, f/4 en ISO 400 dus een veelvoorkomende combinatie zijn. Ziet de camera in die omstandigheden een donker onderwerp, dan zal hij de belichting alleen nog kunnen regelen door krachtiger te flitsen. En hoe meer flitslicht, hoe minder de belichting in evenwicht is met het aanwezige licht en typische (lelijke) flitsfoto's zullen daarvan het resultaat zijn. In de 'groene'-stand hebben we verder geen controle over ISO, (flits)belichtingscompensatie of de witbalans en zal een mislukte flitsfoto dus nauwelijks te corrigeren zijn met het wijzigen van de instellingen.
 |
 |
 |
| Flits bij ISO 100 |
Direct, onderwerpen ongelijk |
Direct, onderwerpen gelijk |
 |
 |
 |
| ISO 1600 |
Direct, onderwerpen gelijk, ISO800 |
Indirect, hogere ISO |
Probeer het zelf maar eens met je EOS. Zet hem in de volautomaat en maak 's avonds in de huiskamer foto's bij verschillende verlichtingssituaties. Let in de zoeker goed op de waarden van sluitertijd, diafragma en ISO en probeer deze in verband te brengen met de licht-omstandigheden.
EVENWICHT
Belangrijk bij een goede flitsfoto is om een goede balans te krijgen tussen het aanwezige licht en de hoeveelheid flitslicht. Hogere ISO's, langere sluitertijden en grotere diafragma's helpen hierbij. |
P-stand
In de P-stand wordt de controle over flitser en instellingen meteen veel groter. De interne flitser kun je nu naar eigen believen op- of inklappen. Dus staat iemand op drie meter in de volle zon of met tegenlicht, gebruik een invulflits! Flitsen bij een concert met het podium op 50m heeft geen zin, dus flitser inklappen, waarmee je tevens stroom bespaart. Gebruik je een Speedlight, dan bepaalt het aan- of uitzetten van de flitser of je wel of niet flitst. De sluitertijd blijft in de P-stand beperkt van 1/60s tot 1/200s (1/250s), maar we kunnen wel de ISO verhogen tot boven ISO 400. Je zult onder bepaalde omstandigheden nog steeds 1/60s en f/4 zien, maar bij ISO 1600 zal de flitser minder krachtig hoeven flitsen en wordt meer gebruik gemaakt van het bestaande licht, waardoor er een meer natuurlijke belichting verkregen wordt. Ruis zal niet zo'n probleem zijn, aangezien het flitslicht het onderwerp zowel kwalitatief als kwantitatief met goed licht invult. Wil je zelf de invloed van de ISO ervaren, maak dan 's avonds in de huiskamer eens een flitsfoto bij ISO 100 en bij ISO 1600. Bij ISO 100 zal de flitser veel krachtiger flitsen, waardoor het evenwicht met het aanwezige licht minder is en ook de slagschaduwen harder zijn. Bij ISO 1600 oogt de belichting veel natuurlijker.
PRE-FLASH
We zien het niet, maar het is er wel: de pre-flash. Elke keer voordat we flitsen, stuurt de flitser een klein flitsje uit en meet daarvan de reflectie op het hoofdonderwerp om daarop de instellingen van sluitertijd, diafragma en flitskracht te baseren. |
Een belangrijk aspect voor een goede flitslichtdosering is informatie die de camera heeft over de afstand tot het hoofdonderwerp. De flitskracht wordt daarop automatisch aangepast. Is de afstand echter relatief kort (<2m), dan kun je met de flitsbelichtingscompensatie de flitskracht in stapjes van 1/3 stop ten opzichte van de berekende waarde verminderen voor een beter flitsresultaat. Flits je via het plafond of met een diffusor, waardoor flitslicht verloren gaat, dan zul je de flitsbelichtingscompensatie een stop moeten verhogen. Probeer ook deze flits-variabele eens uit in de P-stand.
Conclusie
Flitsen in de 'groene'-stand geeft je geen controle over het flitsresultaat en een foute flitsfoto is dan een voldongen feit. In de P-stand wordt het allemaal een stuk beter. Begin met het verhogen van de ISO en regel de output van de flitser met de Flitsbelichtingscompensatie.