LED-lampen domineren anno 2019 de verlichtingsmarkt. Thuis, op kantoor, op straat, maar ook steeds meer in de foto- en videowereld. De kwaliteit van LED-licht wordt steeds beter, het gebruik steeds eenvoudiger en voordeliger en ze worden steeds kleiner. LED-lampen hebben vele voordelen, zoals het geringe stroomverbruik en warmteontwikkeling. Zo’n lamp kan dus vaak op accu, zodat je heel mobiel bent in het veld. Ook is geen koeling nodig, waardoor de lampjes dus 100% stil zijn (video). In dit artikel bespreken we het gebruik van LED-lampjes (Sunwayfoto) voor fotografie en video.

Sunwayfoto
Voor de bespreking van LED-lampjes voor fotografie en video hebben we de beschikking over drie LED-lampjes van Sunwayfoto: de FL-54, FL-96 en FL-120, waarbij de afkorting FL staat voor ‘fill light’ en het getal het aantal ledjes aanduidt, waarvan de helft een kleurtemperatuur heeft van 3000K en de andere helft van 5500K, zodat het menglicht eenvoudig traploos tussen die waarden kan worden gevarieerd.

De lampjes zijn mooi ontworpen en heel degelijk uitgevoerd. De FL-96 en FL-120 hebben het formaat van een (kleine) smartphone en passen eenvoudig in een broekzak of kleine fototas. Je hebt dan altijd ‘licht’ bij de hand en in de hand. Alle drie de lampjes zijn voorzien van een accu die op te laden is met micro-USB (telefoonlader) en de FL-120 heeft zelfs een USB-uitgang om als powerbank te kunnen dienen.
De Color Rendering Index (CRI) is hoger dan 96 en dat betekent dat er een vol kleurspectrum aanwezig is, wat noodzakelijk is voor de juiste rendering van huidstinten of productkleuren. De helderheid is traploos te regelen van 5% tot 100%, waarbij de bedrijfsduur van de accu evenredig afneemt (~2 uur bij 50%). Hoe sterk met de betreffende licht-output van de lampjes een onderwerp kan worden belicht, is sterk afhankelijk van de hoeveelheid aanwezig licht. In de schaduw kun je een bloem prima uitlichten of invullen, maar in de volle zon is de invloed van het LED-licht op het gehele onderwerp nagenoeg nihil. Ook moet rekening gehouden worden met het gegeven dat de lichthoeveelheid in het kwadraat afneemt met de afstand. Dus op één meter heb je maar een kwart van de hoeveelheid licht als op een halve meter.

Enkele praktijkvoorbeelden 

Praktijk
De bediening van de lampjes spreekt voor zich. Het aan/uitknopje van de FL-96 en FL-120 is aan de kleine kant, wat overigens wel als voordeel heeft dat je de lampjes niet abusievelijk aan of uit zet. Het instellen van kleurtemperatuur en outputpercentage gaat prima, waarbij het heel handig is dat je de instelwaarden goed kunt aflezen op het lcd-schermpje aan de achterzijde. Daarop zie je ook de resterende accuduur. De output van de lampjes blijft constant, ook al is de accu bijna leeg. Je hebt dus geen lichtafname gedurende een langere shoot.
De gemeten kleurtemperatuur komt goed overeen met de ingestelde kleurtemperatuur, dus je kunt de lampjes prima gebruiken om te mengen met het bestaande licht. Of dat nu kunstlicht is binnen (3000K of 4000K) of bij daglicht buiten (5000-5500K). Tevens kun je dit bereik in kleurtemperatuur om creatief mee aan de slag te gaan door het hele onderwerp (gedeeltelijk) warmer of kouder te maken.

Hoewel je alle drie de lampjes in de hand kunt houden om het onderwerp te belichten, is het ook mogelijk om vanaf een lampstatief(je) te werken. De FL-54 geeft een geïntegreerd voetje voor in de hotshoe van een camera of een flitsstatief. En tevens een schroefdraad voor bijvoorbeeld een Gorillapod of ander handstatiefje. Die schroefdraad is ook aanwezig op de FL-96 en FL-120, waarmee diverse koppelstukjes kunnen worden bevestigd.

Macrofotografie
Gezien de uitvoering en de eigenschappen van deze LED-lampjes van Sunwayfoto zijn ze vooral erg geschikt voor macro- en natuurfotografie en voor fotografie van kleine producten. Je hebt 100% controle over kleur, richting en hoeveelheid licht en de werkafstanden zijn vaak niet veel groter dan 1 meter. Wordt de afstand tussen lamp en onderwerp groter dan 2 meter, dan is het vermogen in veel gevallen niet toereikend voor een significante verbetering van het onderwerp of je moet in het nagenoeg duister werken.

Portretfotografie
Kun je bij macrofotografie een pocket-sized LED-lampje gebruiken als hoofdlichtbron, bij grotere onderwerpen zoals portretten is dat minder het geval en fungeert een LED-mapje vooral als invullicht. Het is dan echter een kleine, felle lichtbron en dat kan zowel bij foto als video van mensen als storend worden ervaren. En omdat het een puntbron is, genereert het ook hard licht voor sterke contrasten. We hebben gemerkt dat de felheid van de lampjes in een zekere zin went (wisselt per persoon), maar dat voor gebruik als invullicht bij portretten (foto en video) het raadzaam is om met dit formaat LED-lampjes off-camera te werken vanaf een lampstatief. Je bent dan bovendien met het werkgebied van de camera (> 1,5m) niet afhankelijk van het werkgebied van het LED-licht en je kunt het model zijdelings aanlichten, zodat je de kenmerken van het gelaat en lichaam meer kunt benadrukken.

Video
In de studio voor statische opnamen of vlog van een vaste positie kun je de FL-120 prima gebruiken vanaf een lampstatief. Met een diffusor kun je dan het licht iets verzachten. Dit zou ook prima kunnen werken voor interviews op locatie. Voor ambulante videoreportages waarbij je ook sterk tegenlicht moet compenseren, zijn deze drie lampjes minder geschikt, gezien hun dan beperkte vermogen.

Samenvatting
Heb je het licht onder controle, dan heb je je foto (en video) onder controle. Met een LED-lampje van Sunwayfoto heb je het licht dan dus letterlijk in de hand én bij de hand. Zeker voor de macrofotograaf is een dergelijke lichtbron onmisbaar en - met enkele kanttekeningen - zijn deze zakformaat LED-lampjes ook prima inzetbaar voor portretwerk en video.
We hebben nu een eigen diffusor gebruikt om het licht van de lampjes te ‘vormen’, maar specifiek ontworpen softboxjes en snootjes van Sunwayfoto zelf zouden zeer welkom zijn. Ze zullen waarschijnlijk binnen afzienbare tijd worden geïntroduceerd.

Sunway FL-54: ca. 89,95 euro (info)
Sunway FL-96: ca. 84,95 euro (info)
Sunway FL-120: ca. 109,95 euro (info)

Met dank aan FotoVideoRetail.