Heb jij ook ze genoten van de Olympische Spelen in Rio? Wow. Om kippenvel van te krijgen. Voor de sportfotograaf echt een Walhalla. Hoewel je hier in Nederland geen gouden medaillewinnaars voor je lens zult krijgen, heb je misschien toch voldoende inspiratie opgedaan om ook eens met je EOS bij je voetballende zoon of turnende dochter ‘langs de lijn’ te gaan staan. Maar welke lens gebruik je dan? In dit artikeltje staan we even stil bij het benodigde brandpunt bij welke sport.

Hoe groot is groot, hoe ver is ver?
Als je in een standaard sporthal ter grootte van drie volleybalvelden op de tribune zit, dan heb je de indruk van een grote ruimte. Je staat er dan niet bij stil, dat het oppervlak van een voetbalveld zes keer zo groot is en dus maar liefst 18 volleybalvelden kan bevatten.

De beleving van afstand en grootte is dus heel subjectief, maar in werkelijkheid ook weer heel concreet en dat geldt ook voor de spelers die op het veld staan. Dichtbij heel groot, veraf heel klein, maar altijd ergens tussen de 1,50m en 2,00m. Die concreetheid bepaalt ook het kader van je foto’s. Als je een sportende persoon die zich op een bepaalde afstand van de camera hoogtevullend wilt fotograferen (kader= 3m x 2m), dan heb je een bepaald brandpunt nodig. We hebben daar ooit eens een rekensommetje voor gemaakt, zijnde f_aps-c = v * (22,5/b), waarbij f het brandpunt in mm dat op de lens staat, v de afstand tussen camera en voorwerp in m en b de breedte van het kader in m.

Een paar voorbeelden.
Dus als je bij een tenniswedstrijd op de eerste rij van de tribune zit ter hoogte van het net en je wilt een speler op de baseline fotograferen (v=18 m, b=3m), dan wordt de uitkomst van dit sommetje f=135mm. Dat is bij een APS-C camera dus het brandpunt  dat op de lens moet staan, dus bijvoorbeeld een EF-S 18-135mm STM. Sta je langs de middenlijn bij een voetbalwedstrijd en je wilt een speler bij een strafschop hoogtevullend fotograferen (v=51m en b=3), dan moet het brandpunt 382mm zijn. Dus met een EF 100-400mm op een EOS 80D kom je letterlijk een heel eind. Wil je dit soort rekensommetjes ook doen voor een volbeeldcamera, zoals bijvoorbeeld de EOS 6D, omdat je binnensporten fotografeert, gebruik dan de formule f_volbeeld = v * (36/b).

Je kunt een dergelijk formule ook anders opschrijven, zodat je bij een bestaande lens kunt uitrekenen hoe ver weg een persoon mag staan wil hij nog hoogtevullend zijn: b = v * (36/f_volbeeld). Weer een voorbeeldje. Je zit bij  de middemlijn bij een basketbalwedstrijd met een EOS 6D en een EF 70-200mm, wat kader je dan als een speler bij de basket staat (v=17m, f=200)?  De breedte van het kader, zijnde b, is dan drie meter en de hoogte dus twee meter, waarbij een staande speler dus precies de hoogte van een kader vult.

Visueel
Heb je geen zin in rekenen, dan helpen onderstaande twee illustraties misschien beter. De bovenste afbeelding laat zien op welke afstand een kader van 3 bij 2 meter groot is als je ingezoomd bent tot een bepaald brandpunt (f=100mm, 200mm, 300mm of 400mm) op een camera met een volbeeldsensor. Zet je zo’n brandpunt op een APS-C camera, dan kom je dus 1,6x zo dichtbij.

Het verband tussen de straal van de cirkels en het brandpunt van de lens is vast gegeven, waarbij de grootte van het kader de constante factor is. Je kunt dit patroon onveranderd over een sportveld op schaal leggen (afbeelding 2) en je ziet meteen tot hoever je lens reikt. Een EF 70-200mm op een volbeeldcamera (EF-S 18-135mm op een APS-C camera) is dus ideaal voor binnensporten. Voor grotere sportvelden heb je een EF 70-300mm of - nog beter - een EF 100-400mm nodig om sporters close-up te krijgen.

Samenvatting
Wil je buiten sport fotograferen, dan kan dat prima met een EOS 80D en een EF 70-300mm of een EF 100-400mm. Speelt de sport zich in een hal af, dan wordt het licht minder en zul je gereedschap moeten aanpassen. Dus een camera met een grotere sensor en een meer lichtsterke lens. Zo zul je indoor met een EOS 6D - maar beter nog een EOS 5D mark III - en een EF 70-200mm 2.8L IS prima foto’s kunnen maken. Kies je dan voor een EOS 80D en EF-S 18-135mm, dan zul je rekening moeten houden met meer ruis, wat echter bij kleinere publicatieformaten (Facebook, smartphone, print A5) vaak niet zichtbaar zal zijn.

Koopwijzer
De EOS 7D mark II en ook de EOS 80D zijn prima camera's voor buitensporten. Ze hebben veel AF-punten en zijn snel (10 fps/7 fps), waarbij de EOS 7D mark II in veel opzichten net een slagje beter is dan de EOS 80D. Geschikte lenzen bij deze camera's voor buiten (redelijk lang brandpunt, niet zo lichtsterk) zijn de EF-S 55-250mm, de EF 70-300mm en de EF 100-400mm (mark II).
Voor binnensporten is een camera met een grote sensor in het voordeel. De EOS 1DX mark II is niet bedoeld voor de vrijetijdsfotograaf, maar met de EOS 5D mark III (of de EOS 6D) kun je ook heel goed uit de voeten. Een brandpunt van 70-200mm is ideaal, bijvoorkeur met f/2.8, zoals de EF 70-200mm 2.8L IS II. Is deze lens te duur, kijk dan eens naar een mark I-versie of naar een EF 70-200mm 4L IS. Een stopje minder lichtsterk, maar wel een stuk compacter. Je kunt ook een EF 85mm 1.8 of een een EF 135mm 2 gebruiken voor indoorsport, maar dan kun je niet zoomen en bent dus minder flexibel in je kadrering.