Als je net als ik de digitale fotografie bent ingestapt via een compactcamera (Canon PowerShot G2), dan is een zoomlens een vanzelfsprekendheid. Uitermate handig om je onderwerp vanaf één standpunt op verschillende manieren te kunnen kaderen en als je niet te hoge kwaliteitseisen hebt, ook nog eens uiterst bruikbaar.
Het probleem dat zich voor gaat doen, is dat je in de loop van je ontwikkeling als fotograaf kritischer wordt op zowel de inhoudelijke als technische kwaliteit van je foto's. Vooral vanwege dat laatste aspect stap je op een bepaald moment over op een spiegelreflex met........inderdaad een zoomlens. Omdat de beeldkwaliteit hier met sprongen mee vooruit gegaan is, wordt dan opeens de kwaliteit van de lens een belangrijke bottleneck in het streven naar technisch perfect beeld. Al gauw verschijnt dan de eerste L-lens in zicht met een hogere beeldkwaliteit en natuurlijk de mogelijkheid om te zoomen.
Het zit zo in je systeem ingebakken dat een lens moet kunnen zoomen, dat het jaren duurt eer dat je ontdekt dat het ook zonder kan. Dat was echter nog lang nadat ik mijn EF 50mm 1.4 had aangeschaft, die ik vooral gebruikte in de studio voor educatieve doeleinden, producten en portretten. Want nog steeds bleef die lens in de tas als ik het veld in ging. Pas toen ik op enig moment zo licht mogelijk bepakt een zo lichtsterk mogelijke lens nodig had (citytrip Londen), dacht ik in een Eureka-moment dat dat wel eens mijn 50mm zou kunnen zijn. Het was een eye-opener en sindsdien heeft het virus van het fotograferen met een vastbrandpuntlens zich diep in mijn fotografisch denken. Eerst nog heel schoorvoetend met de angst dat je misschien wel een foto gaat missen, maar sinds ik in de gelegenheid ben om een EF 85mm 1.2L II op mijn volbeeld-EOS te 'schroeven' heeft het zich volledig geopenbaard. In plaats van een beperking zie ik het nu als een uitdaging om zonder zoomfunctie de deur uit te gaan.
In het begin gebeurde het dat ik door de vaste brandpunt het ideale kader niet te pakken had, maar gaandeweg leerde ik zonder camera steeds meer te kijken met de beeldhoek van de lens. Ik weet nu hoe ver ik naar voor of achter moet lopen om een bepaalde kadering te realiseren. Of als ik op een vast standpunt sta, dan weet ik al wat ik door de zoeker ga zien. Het lijkt wel alsof ik bewuster ben gaan kijken zonder camera en zie daardoor meer fotokansen.
Natuurlijk leent een vastbrandpuntlens zich niet voor alle onderwerpen en is de kwaliteit van zoomlenzen tegenwoordig erg goed, maar als je beter wilt leren kijken en ook meer rust wilt in je fotografie, laat je dan eens verleiden tot de aanschaf van een lens die niet kan zoomen. Dat hoeft geen EF 85mm 1.2 te zijn - integendeel -, maar begin eens met een EF 50mm 1.8. Voor amper 100 euro heb je dan een klein juweeltje op je camera. Licht en lichtsterk, haarscherp. Zet hem op je camera en verplicht jezelf hem er een maand lang niet meer af te halen. Hopelijk slaat een eventuele initiële frustratie om naar verslavende verliefdheid en betere fotografie door meer bewuste kadering en hogere beeldkwaliteit. En bedenk steeds 'zoomen = lopen'.
Het laatste uitstapje met een vastbrandpunt is geweest naar de carnavalsoptocht in Roosendaal en voor mij was dat rondlopen in de snoepwinkel, met onderstaand resultaat.
