Als je op zoek bent naar een nieuwe standaardlens, dan is er in dat brandpuntbereik (24-135mm) een groot aanbod van zoom- en ook vastbrandpuntlenzen. Wil je meer tele of meer groothoek, dan wordt de keuze echter beperkter. Voor APS-C heeft Canon daarom onlangs de EF-S 10-18mm IS geïntroduceerd naast de ‘oude’ EF-S 10-22mm. Wij waren heel enthousiast over dat nieuwe ‘lensje’ (review). Tegelijkertijd werd ook de EF 16-35mm 4L IS voor EOS camera’s met een volbeeldsensor aangekondigd als ‘side-kick’ van de befaamde EF 16-35mm 2.8L II. Kan ook deze nieuwe groothoeklens ons hart sneller doen laten kloppen?

• Ontwerp en uitvoering
• Bediening en mogelijkheden
• Prestaties
• Samenvatting
• Ervaringen Johan van de Watering

Ontwerp en uitvoering
De laatste generatie L-lenzen van Canon, zoals de EF 100mm 2.8L IS en de EF 24-70mm 2.8L II, hebben een hoge kwaliteitsuitstraling en zijn heel duurzaam uitgevoerd. Deze professionele beleving sluit naadloos aan bij de extreem hoge beeldkwaliteit van deze lenzen. De nieuwe EF 16-35mm 4L IS past ook in dat rijtje en is zijn L-predicaat meer dan waard. Ze wordt geleverd met een zonnekap en een lensfoedraal.
De EF 16-35mm 4L IS is net zo lang als de EF 16-35mm 2.8L II. Tijdens zoomen en scherpstellen blijft de frontlens netjes op zijn plaats en blijft de lengte ongewijzigd. Met zijn 645 gram (met zonnekap) is hij ongeveer 30 gram lichter dan zijn lichtsterkere broer. De filtermaat is 77mm in plaats van 82mm van de 2.8L II versie. En dat is goed nieuws voor iedereen met L-lenzen met die diameter, zoals de EF 24-70mm 4L IS, EF 24-105mm 4L IS en EF 70-200mm 2.8L. Je kunt nu één polarisatie- en grijsverloopfilter gebruiken over het hele brandpuntbereik van 16 tot 200mm.

In de specificaties zien we dat deze nieuwe groothoekzoom negen diafragmalamellen heeft in plaats van de zeven lamellen van de 2.8-versie. Dat zou je terug moeten kunnen zien in de kwaliteit van de achtergrondonscherpte, maar het bokeh van beide lenzen is gelijk en even mooi. Voor creatieve close-ups is dit zeker een interessant gegeven. Want die close-ups kunnen behoorlijk onderscheidend zijn, aangezien de kortste scherpstelafstand 28 cm is. De afstand van voorwerp tot de frontlens is dan ongeveer 10 cm. Bij f=16mm kom je dus behoorlijk dichtbij, maar blijf je ook veel context zien en dat geeft toch weer een heel ander beeld dan met een macrolens.

Bokeh EF16-35mm 4LIS @f/4	Bokeh EF16-35mm 2.8LII @f/4	Bokeh EF16-35mm 2.8LII @f/2.8

Bediening en mogelijkheden
Ben je een L-zoomlens van Canon gewend, dan is de EF 16-35mm 4L IS meteen vertrouwd. De scherpstelring heeft een korte en soepele slag. Dat is ook het geval bij de zoomring, al voel je hier iets meer weerstand, die overigens niet onprettig is. Canon heeft ervoor gekozen om de scherpstelring te verbreden ten opzichte van de EF 16-35mm 2.8L II. Wat ons betreft had de zoomring breder gemogen in plaats van de scherpstelring.
Een bijzonder aspect van deze groothoekzoomlens is dat hij voorzien is van beeldstabilisatie. Canon claimt hier een voordeel van 4 stops. Dat zou betekenen dat je bij f=16mm nog met een sluitertijd van 1s scherpe foto’s uit de hand zou kunnen maken (1/15s -> 1/8s-> 1/4s -> 1/2s -> 1s). Bij 1s of 1/2 is het ons niet gelukt een echt scherpe foto te maken, maar bij 1/8s waren 5 van de 10 opnamen scherp. Bij 1/13s bijna 90%. Het nut van deze ‘lange’ sluitertijd is dus beperkt, maar voor interieurfotografie heb je minder snel een statief nodig en bij snelstromende beekjes kun je uit de hand bij 1/4s toch die mooie stroomlijnen fotograferen.
De beeldstabilisatie bewijst tevens zijn diensten bij het maken van automatische HDR-trapjes uit de hand (bij de +Ev-opname) en zorgt voor een meer trillingsvrij beeld bij video-opnamen.

Prestaties
Materialen en coatings worden steeds beter en productiemethoden steeds nauwkeuriger. Het mag dan ook geen verrassing zijn dat een lens uit 2014 optisch beter presteert dan een model uit 2007. We hebben de EF 16-35mm 4L IS vergeleken met de EF 16-35mm 2.8L II.
Centrumscherpte
Vroeger moest je een stopje diafragmeren om in het scherpste gebied van een lens te komen. Tegenwoordig bereiken pro-lenzen bij hun grootste diafragma al 95% van hun maximale scherpte. Bij f/4 is de centrumscherpte van de twee groothoekzoomlenzen zeer hoog en niet te onderscheiden. Bij f/8 registreren deze lenzen in RAW een ongekende hoeveelheid detail.
Hoekonscherpte
Is de centrumscherpte bij f=16mm hoog en nagenoeg gelijk bij de 4L IS en de 2.8L II, anders is dat met de hoekonscherpte. Ons exemplaar van de 2.8L II blijft zelfs bij f/8 onscherp, terwijl de EF 16-35mm 4L IS al vanaf f/4 stukken scherper is in de hoeken.
Vervorming
Als je met de EF 16-35mm 4L IS bij 16mm een bakstenen muur ‘schiet’, dan vertoont het beeld een duidelijke tonvervorming. Bij 35mm is die helemaal verdwenen. Ten tijde van deze test was het lensprofiel van de 4L IS voor Lightroom nog niet beschikbaar, maar we zijn ervan overtuigd dat de genoemde vervorming desgewenst zeer goed kan worden gecorrigeerd.
Vignetterig
Bij onze ‘testmuur’ is de lichtafval in de hoeken (vignettering) van de IS-versie bij f/4 goed zichtbaar, maar niet significant meer dan bij de 2.8L II-versie. Bij f/8 is deze lensafwijking bij beide lenzen nagenoeg verdwenen. Aangezien vignettering ook bij volle lensopening met een simpele muisklik te corrigeren is, behoeft dit kwaliteitsaspect geen verdere aandacht.

EF16-35mm 4LIS @16mm f/4	EF16-35mm 2.8LII @16mm f/4	EF16-35mm 4LIS @16mm LR5

EF16-35mm 4LIS @16mm f/8	EF16-35mm 2.8LII @16mm f/8	EF16-35mm 4LIS @35mm f/4

Chromatische aberratie
Zijn vervorming en vignettering geen cruciale kwaliteitsaspecten, dat is wel het geval bij chromatische aberratie (CA). Hoewel we heel eenvoudig de kleurrandjes kunnen verwijderen, blijft de ‘randwazigheid’ wel zichtbaar. De EF 16-35mm 2.8L II presteert op het gebied van CA-onderdrukking prima, maar zijn jonge broertje doet het nog beter. Bij heel hoge contrastlijnen zie je nog net een paars of groen pixeltje, maar allemaal heel gematigd.

.
Lensspiegeling
Heeft Canon de chromatische aberratie nu dus bijna helemaal onder controle, dan is ze dat met lensspiegeling al wel 100% gelukt. We hebben met de lens op allerlei manieren tegen de zon in gefotografeerd en we hebben geen lichtcirkeltje kunnen vinden. Gaaf. Toch blijft het gebruik van de zonnekap op een groothoekzoomlens altijd raadzaam.

Algemene voorbeeldfoto's

Samenvatting
Hoe blij kun je zijn als hooggespannen verwachtingen van een objectief ook in de praktijk worden waargemaakt, zoals bij de nieuwe EF 16-35mm 4L IS het geval is? Heel blij en zelfs zo dat we een moment hebben overwogen om onze EF 16-35mm 2.8L II in te leveren. Want kijken we op 100% in Photoshop naar opnamen van deze twee groothoekzoomlenzen, dan wint de 4L IS-versie op bijna alle fronten. Tel daarbij op de beeldstabilisatie en de kleinere filtermaat (77mm) en je zou zo overstappen. Nuanceren we de - kleine - verschillen echter tot de praktijk van onderwerpen en publicatievormen, dan zijn foto’s genomen met deze lenzen nauwelijks te onderscheiden.
Sta je echter op het punt een nieuwe groothoekzoom voor je EOS 6D of EOS 5D mark II/III aan te schaffen of wil je je EF 17-40mm vervangen, dan is de keuze voor de nieuwe EF 16-35mm 4L IS een ‘no brainer’, voor zowel vrijetijdsfotograaf als professional. Gewoon doen. Wij zijn jaloers.
.

Lees ook de review op The Digital Picture: klik hier.